دستور تخلیه ملک مشاع
دستور تخلیه ملک مشاع به معنای انجام مراحل و اقدامات حقوقی و قانونی است که بمنظور اتمام تصرف غیر قانونی شخص متصرف ملک مورد نظر انجام می گیرد.
فهرست مطالب این مقاله >برای مطالعه روی عنوان دلخواه کلیک کنید
این اقدامات قانونی می تواند:
- دعوای تخلیه ید
- خلع ید
- و همچنین دعوای تصرف عدوانی باشد .
که هر کدام از این موارد معانی مشخصی داشته و در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم:
ملک مشاع
ملک مشاع ملکی است که :
میان دو یا چند نفر مشترک بوده، و هر یک از شرکاء در جزء به جزء آن سهم دارند و شریک می باشند .( منظور کوچکترین ذره ملک مشاء ) و هیچ شریکی بدون اذن سایر شرکاء ،حق تصرف در مال و ملک مشاعی را ندارد.
ملک مشاعی می تواند اعم از ( تجاری و مسکونی) باشد از جهت قوانین در این دو مورد تفاوتی نمی باشد .
انواع و اقسام ملک مشاع
وضعیت اشاعه که همان شراکت در ملک است در چند حالت اتفاق می‌افتد.
- اشاعه ی اجباری
وضعیت اشاعه که همان شراکت در ملک است در چند حالت اتفاق می‌افتد :
- اشاعه ی اجباری
اشاعه اجباری شامل وضعیتی می‌باشد که :
اشخاصی طی فرایندی که خارج از اراده شان بوده است در مالکیت یک ملک شریک یکدیگر می شوند .
از جمله این حالت‌ها را می‌توان به :
- مزج
- مخلوط شدن اموال افراد گوناگون در یک ملک با یکدیگر
- مالک شدن ماترک یا همان مال به جا مانده از میت، قبل از تقسیم آن میان ورثه اشاره نمود.
- شراکت اختیاری
حالت دیگر به وجود آمدن اشاعه و شراکت در اموال ،شراکت اختیاری اموال با یکدیگر میان افراد مختلف می باشد .
در این حالت افراد شریک در یک مال با علم به اینکه این حق را دارند که هر زمان اراده کنند شراکت را بر هم بزنند و حصه خود را جداگانه از مال بردارند، لکن به خواست و اراده خود تمایل دارند همچنان در ملک شریک دیگران بمانند.
از مثال‌های شراکت اختیاری می‌توان به شراکت به موجب انعقاد قرارداد اشاره نمود .
بطور مثال : دو یا چند نفر به موجب انعقاد یک قرارداد موافقت می‌نمایند که از مجموع شش دانگ مساحت یک ملک مشخص ، هر کدام یک یا دو دانگ از آن را تملک نمایند .
تا زمانی که شرکا دست به تقسیم مال مشاع نزده باشند، وضعیت اشاعه میان ایشان به قوت خود باقی خواهد ماند.
تصرفات حقوقی در مال مشاع
بر اساس ماده 30 قانون مدنی :
مالکی که مالی را در تصرف داشته و مالکیت آن برای وی می باشد ، میتواند هر نوع انتفاع و تصرفی را که بخواهد در آن مال داشته باشد ، مگر اینکه قانون یکسری موارد را از اختیارات مالک استثناء نموده باشد.
با این وجود از نظر حقوقی، تصرف شریک در مال مشاع در صورتی صحیح و نافذ محسوب میشود که :
این تصرف در حصه قانونی او انجام شود ؛ لکن در صورتی که شریکی بخواهد در سهم شرکای دیگر تصرف کند، چنین تصرفی غیر نافذ است و حکم معامله فضولی را دارد.
***بنابراین تصرف حقوقی شریک در یک مال تا میزان سهم خود صحیح و نافذ بوده و نیاز به اجازه ی هیچ یک از شرکا ندارد.
دستور تخلیه ملک مشاع
شریک ناراضی می تواند دادخواست خلع ید از ملک مشاع را به **دادگاه حقوقی محل وقوع ملک بدهد و شریک متصرف را از ملک مشاعی بیرون نماید،
بر اساس ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی:
“پس از خلع ید، ملک را به تصرف هیچ یک از شرکاء نمی دهند و به اصطلاح پلمپ می کنند .”
از طرفی می توان اجاره ملک مشاء را طبق نظر کارشناس از شریک متصرف، اخذ نمود.
چنانچه احدی از شرکاء ( شریک غیر متصرف ) بخواهد همچون شریک متصرف ،در ملک مشاء تصرف نماید ، میبایست دادخواست تسلیط ید ( مسلط کردن شریک غیر متصرف بر ملک مشاعی ) را تقدیم دادگاه نماید.
نحوه خلع ید از ملک مشاع در ماده 43 اجرای احکام به شرح ذیل مشخص شده است :
ماده 43 قانون اجرای احکام بیان میدارد که:
- «در مواردیکه حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از ملک مشاع صادر شده باشد از تمام ملک خلع ید میشود ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است.»
به طور مثال:
چنانچه دو نفر به طور مشاع، مالک ملکی باشند و اما ملک در تصرف احدی از شرکا باشد، شریک دیگر میتواند ضمن مراجعه به محکمه و اخذ حکم خلع ید علیه متصرف، نسبت به حصه مشاع خویش، در مرحله ی اجرا، تمام ملک را خلع ید نماید.
***قانونگذار بطور استثنایی اجازه داده است مالک قسمتی از ملک مشاع بتواند کل ملک را خلع ید نموده و از تصرفات شریک یا غاصب جلوگیری بعمل آورد زیرا شریک ملک مشاع در جزءجزء ملک شراکت دارد و امکان اجبار او به استفاده از قسمت معینی از ملک وجود ندارد. { تقسیم ملک مشاع یا به تراضی تمام شرکا صورت میپذیرد یا بموجب امر محکمه.}
ماده 581 قانون مدنی:
“تصرفات هر یک از شرکاء در صورتی که بدون اذن یا خارج از حدود اذن باشد، فضولی بوده و تابع مقررات معاملات فضولی خواهد بود.”
ماده 582 قانون مدنی:
“شریکی که بدون اذن یا در خارج از حدود اذن تصرف در اموال شرکت نماید ضامن است.”
به این دلیل که در مال مشاع تمامی شرکا یا ورثه در جزء جزء مال شریک هستند .در نتیجه هر یک از شرکا که در خارج از سهم خود تصرفی نماید، متصرف غیر قانونی محسوب خواهد شد و مالک قسمت تصرف شده می تواند درخواست خلع ید کند .
بنابراین مطابق قانون اجرای احکام در مواردی که حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از ملک صادر شود از تمام ملک خلع ید می شود لکن تصرف محکوم له در ملک، مطابق مقررات املاک مشاعی است یعنی فقط در سهم خودش است.
این مقاله را از دست ندهید:
نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی ملک مشاع/بسیار مهم و کاربردی
نمونه دادخواست خلع ید ملک مشاعی
خلع ید ملک ورثه ای-شرایط/صفر تا 100/
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی و یا وکیل ملکی با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.
