مطالبه نفقه فرزند

ما در این مقاله به بررسی مطالبه نفقه فرزند پرداخته ایم برای آگاهی بیشتر در این زمینه تا انتهای این مقاله با ما باشید.

 نفقه چیست؟

نفقه در قوانین ما تعریف نشده است اما مصادیق آن در ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی بیان گردیده « نفقه اقارب عبارت است از مسکن، البسه، غذا، اثاث البیت به قدررفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.»موارد بیان شده در این ماده حصری نبوده و از باب تمثیل بیان شده است. و همچنین میزان نفقه فرزند در قوانین ما ذکر نشده و قانون گذار آن را موکول به استطاعت نفقه دهنده و به قدر احتیاج و نیاز انفاق شونده نموده است.

نفقه فرزند:

مطابق ماده 1999 قانون مدنی نفقه فرزند بر عهده پدرخانواده می باشد ودر صورتی که پدر فوت نموده باشد یا قادر به پرداخت نفقه فرزند خود نباشد، نفقه فرزند بر عهده جد پدری ( پدر بزرگ ) وی می باشد.

در صورتی که جد پدری هم در قید حیات نباشد یا ناتوان از پرداخت نفقه فرزند باشد تأمین هزینه ها بر عهده مادر وی است و در صورتی که مادر هم در قید حیات نباشد یا ناتوان از پرداخت نفقه فرزند باشد،پرداخت نفقه بر عهده اجداد پدری و اجداد مادری خواهد بود. در نتیجه نفقه فرزندان به ترتیب و اولویت بر عهده پدر، جد پدری، مادر، مادر بزرگ پدری و مادری می باشد.

فرزندان تا چه سنی مستحق نفقه هستند ؟

در قانون مدنی سن معینی برای نفقه فرزندان پیش بینی نشده است و مطابق عرف مادام که فرزندان دارای شغل و درآمد مشخص نباشند پدر نسبت به پرداخت نفقه فرزند مسئولیت خواهد داشت. مطابق ماده 1197 قانون مدنی «کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد»
ملاک تصمیم گیری قضات محاکم در این زمینه است ولی با توجه به عرف فرزندان پسر از سن رشد( ۱۸ سالگی) و اتمام دوره سربازی اگر توانایی کار داشته اند مستحق نفقه نخواهند بود ولی در مورد فرزندان دختر رویه به این صورت است که اگر دختر شغلی نداشته باشد و یا استقلال مالی ندارد، پرداخت نفقه تا زمان ازدواج بر عهده پدر است و بعد از ازدواج وی بر عهخده همسر وی می باشد.

نحوه تعیین نفقه فرزند چگونه است ؟

رویه به این صورت است که پس از ارائه دادخواست مطالبه نفقه فرزند چنانچه طرفین توافقی در میزان نفقه فرزند نداشته باشند دادگاه موضوع را به کارشناسی ارجاع داده و کارشناس به طور معمول مبلغ نفقه را با توجه به وضعیت احتمالی و نیازهای فرزند مشخص می نماید. میزان نفقه از شخصی به شخص دیگر متفاوت بوده و یکسان نیست و عواملی همچون محل زندگی در شهر های بزرگ و کوچک و سطح تحصیلات، شغل و محل زندگی زوجین در میزان نفقه تأثیر بسزایی خواهد داشت.
بنابراین کارشناس در محاسبه میزان نفقه فرزند می بایست تمام عوامل را مد نظر قرار داده و با بررسی مدارکی که از سوی مادر یا قیم ارائه میگردد میزان آن را تعیین کند.

در مورد نفقه بیشتر بدانید:نفقه چیست|هرآنچه باید در مورد نفقه بدانید(آپدیت شده)|گروه وکلای حکمت|وکلای پایه یک دادگستری|

مجازات عدم پرداخت نفقه چیست ؟

اگر پدری با داشتن امکانات مالی از پرداخت نفقه فرزندش امتناع نمایداین مسئله بار کیفری (جرم ترک انفاق) دارد و قانون گذار این امر را جرم انگاری نموده است و فرزندان یا فردی که حضانت و سرپرستی نگهداری فرزندان را به عهده داشته است می تواند علیه او در دادگاه صالح شکایت کند و همچنین مادر یا سرپرست برای عدم پرداخت نفقه فرزند مشترک نیز می تواند اقدام به طرح شکایت حقوقی در این رابطه نماید.

شکایت کیفری ترک انفاق :

یکی از ضمانت اجرای کیفری نفقه تحت عنوان جرم ترک انفاق در قانون مجازات اسلامی مطرح می گردد در مدتی که پدر از پرداخت نفقه فرزند امتناع کند جرم ترک انفاق تحقق پیدا کرده که شرایطی برای تحقق این جرم نیز وجود دارد این که پدر باید استطاعت و تمکن مالی داشته و فرزند از شرایط مالی مناسب برخوردار نبوده باشد و نتواند با اشتغال به شغلی هزینه های زندگی خود را تأمین نماید.
در صورت وجود این شرائط کسی که از پرداخت نفقه اشخاص واجب النفقه امتناع نماید مطابق ماده 53 قانون حمایت خانواده به حبس تعزیری درجه 6( حبس بیش از شش ماه تا یک سال ) محکوم می گردد. ماده 53 قانون حمایت خانواده « هر کس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن را در صورت تمکین به او ندهد یا از تادیه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم خواهد شد تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می شود»

مطالبه نفقه فرزند مشترک :

مطابق ماده 6 قانون حمایت خانواده « مادر یا شخصی که حضانت طفل و یا نگهداری شخص محجور را به عهده دارد حق اقامه دعوا برای مطالبه نفقه طفل یا محجور بر عهده دارد “
که در این صورت مادر اقدام به طرح دعوای مطالبه نفقه از تاریخ تقدیم دادخواست لغایت آینده نماید در این صورت دادگاه پس از ارجاع به نظر کارشناس و تعیین میزان نفقه فرزند، پدر را محکوم به پرداخت نفقه فرزند مشترک می نماید».
بر اساس تبصره ماده 53 قانون حمایت خانواده «کودکان ناشی ازتلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی نیز به موجب مقررات نیز مانند سایر فرزندان دارای حق مطالبه نفقه فرزند مشترک در نظر گرفته شده است و در صورت توافق همان توافق ملاک عمل خواهد بود و در صورت عدم توافق می توان با مراجعه به شورای حل اختلاف میزان آن را با ارجاع به نظر کارشناس تعیین کرد»
در صورتی که فرزند دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵ سال داشته باشند به استناد ماده 6 قانون حمایت خانواده کسی که از طفل نگهداری می نماید می تواند برای مطالبه نفقه به طرفیت پدر اقامه دعوا کرده و فرزندان نیز از سن هجده سالگی تمام به بعد در صورتی که حکم رشد از دادگاه اخذ نمایند، خودشان می توانند بر علیه پدر اقامه دعوی نفقه نمایند.
مطابق قانون نفقه گذشته فرزند قابل مطالبه نبوده و صرفا نفقه ناظر به آینده قابل مطالبه است. مطابق ماده 1206 قانون مدنی «زوجه در هر حال می تواند برای نفقه گذشته خود اقامه دعوی نماید و طلب او ازبابت نفقه طلب ممتازه بوده و در صورت افلاس و یا ورشکستگی شوهر زن مقدم بر غرما خواهد بود ولی اقارب فقط نسبت به آتیه می توانند مطالبه نفقه نمایند»

در ادامه بخوانید:شکایت کیفری نفقه( میزان مجازات )نحوه اثبات -پرداخت بعد شکایت -کاملا کاربردی و به زبان عامیانه

اگر در ارتباط با دریافت نفقه فرزند خود به مشکل برخورد کرده اید کافی است با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید تا با وکیل خانواده گروه وکلای حکمت که سالها در این حوزه تخصص دارد مشاوره لازم را دریافت کنید.