ضمان نقل ذمه

ضمان نقل ذمه

ضمان به دو دسته تقسیم میشود.

1) ضمان ضم ذمه

2) ضمان نقل ذمه

ضمان نقل ذمه چیست

ضمان یا ضمانت از عقود معین در قانون مدنی  است که در ماده 684 قانون مدنی بدان اشاره شده است. در ضمان نقل ذمه، عهده و ذمه بدهکار اصلی کاملا بری می شود و ذمه ضامن به پرداخت دین مشغول خواهد شد.

در قانون تجارت غالب بحث راجع به ضمان تضامنی است. در مقابل، تمامی مقررات قانونی مدنی در بحث ضمان از نوع ضمان نقل ذمه ، (از ذمه بدهکار اصلی به ذمه ضامن) می باشد.

 ضمانت نقل به ذمه چیست؟

در این نوع از ضمانت ضامن، متعهد بازپرداخت بدهی بدهکار خواهد شد و در واقع بدهی از ذمه بدهکار به ذمه ضامن منتقل می گردد و بدهکار اصلی در قبال پرداخت بدهی خود به طلبکار وظیفه ای ندارد.

در ضمان نقلی 3 طرف داریم:

• 1- مضمون عنه: شخصی که ضامن از طرف او ضمانت را برعهده میگیرد
• 2- ضامن: کسی که از طرف مضمون عنه ضمانت را بر عهده می گیرد و مقابل مضمون له متعهد به پرداخت بدهی نیز می شود
• 3- مضمون له: شخصی که ضامن مقابل او متعهد به ایفای دین می شود

نقل ذمه مشمول انتقال کلیه تعهدات مضمون عنه به ضامن می باشد و ضم ذمه به معنای انضمام ذمه ضامن به مضمون عنه است که به دو صورت،

ضمان تضامنی و ضمان وثیقه ای است.

باید گفت با توجه به مشکلات جامعه کنونی ماهیت ضمان، تابع اراده و قصد مشترک متعاقدین است و اجتماع به عنوان تعیین کننده ذات نهادهای انسانی در قرارداد بوده و توقع اجتماع، قطعا چیزی جز وصول طلبکاران به طلب خویش نیست و این توافق هیچ گاه با نظم عمومی مخالف نبوده است.

شروط ضمن عقد ضمان از نوع نقل ذمه 

ماده 699 قانون مدنی بیان می دارد: (تعلیق در ضمان مثل اینکه ضامن قید کند که ، اگر مدیون نداد من ضامنم ، باطل است ولی التزام به تادیه ممکن است معلق باشد.)

همانطور که در ماده فوق الذکر هم بدان اشاره شده، تعلیق در انشا باطل است بدین صورت که ضامن بگوید اگر مدیون نداد من ضامن هستم. و این در واقع معلق کردن اصل ضمانت بر امری است که این شرط صحیح نیست(باطل است) .

اما این در صورتی است که تعلیق در منشا صحیح می باشد بدین صورت که ضامن بگوید من ضامنت هستم اما دین را زمانی پرداخت می کنم که … این در واقع معلق کردن اثر ضمانت بر امری است نه اصل ضمانت و صحیح است

و اما ضامن حق دارد شرط کند که طلبکار اول به مدیون (محمد)رجوع کند و بعدا به ضامن  (احمد)مراجعه کند.

 فسخ عقد ضمان نقل ذمه چگونه است؟

ماده 701 قانون مدنی بیان میدارد: ضمان عقدی لازم است. بنابراین ضامن یا مضمون له نمی توانند آن را فسخ کنند. مگر در صورت وجود شرایط زیر:

• ضامن معسر باشد.
• در نظر گرفتن حق فسخ برای ضمون له.
• تخلف از مقررات عقد ضمان

اگر طلبکار ضامن را ابراء کند مضمون عنه نیز ابراء می شود؟

بله. هر گاه طلبکار ضامن را از پرداخت دین بری کند ضامن و مضمون عنه هر دو بری می شوند زیرا دیگر دینی نمی ماند که ذمه مضمون عنه بدان مشغول باشد

اگر ضامن بیش از مقدار بدهی به طلبکار بدهد حق رجوع به بدهکار اصلی را دارد؟

ماده 714 قانون جواب این سوال را داده است : (اگر ضامن زیادتر از دین به داین بدهد حق رجوع به زیاده ندارد مگر در صورتی که به اذن مضمون‌عنه داده باشد)

پس بنا بر ماده فوق: حق رجوع ندارد، در فرضی که ضامن بیش از میزان بدهی به طلبکار پرداخت کند حق رجوع به بدهکار را ندارد مگر انکه بدهکار خودش اذن داده باشد.

آیا در عقد ضمانت تمکن مالی ضامن شرط است؟

ماده 690 قانون مدنی توضیح می دهد که : (در ضمان شرط نیست که ضامن مالدار باشد لیکن اگر مضمون‌له در وقت ضمان به عدم تمکن ضامن جاهل بوده باشد میتواند عقد‌ ضمان را فسخ کند ولی اگر ضامن بعد از عقد غیر متمکن شود مضمون‌له خیاری نخواهد داشت)

پس بنا بر ماده فوق : لازم نیست ضامن مال دار یا پول دار باشد اما ممکن است طلبکار چنین تصور کند که ضامن پول دار است و بعدا متوجه شود که چنین نیست در این صورت طلبکار حق فسخ خواهد داشت.

 ، وکیل پایه یک دادگستری وکیل ملکی ، وکیل حقوقی

 ،مشاوره حقوقی ،