ایا مالک میتواند سرقفلی را بگیرد
سرقفلی که در قانون قدیمی روابط موجر و مستاجر با نام “حق کسب و پیشه یا تجارت” شناخته می‌شد، حقی است که قانون‌گذار برای مستاجرین اماکن تجاری در نظر گرفته است تا به نحوی ویژه از آن‌ها حمایت کند.
حق سرقفلی، حقی است که:
در اثر فعالیت مستاجر و شهرت اماکن تجاری ناشی از این فعالیت، بوجود می آید بطوریکه چنانچه فردی ملک تجاری ای را اجاره کند و در اثر فعالیت وی، بر تعداد مشتریان آن ملک اضافه شود، این موضوع سبب شده تا اعتبار ملک اجاره شده نیز افزایش یابد و این حقی را برای مستاجر ایجاد می نماید که در انتهای انقضای مدت اجاره، مبلغی تحت عنوان سرقفلی می بایست از ناحیه موجر به مستاجر پرداخت گردد.
حال سوالی که پیش می آید این است که ایا مالک میتواند سرقفلی را بگیرد؟ پاسخ به این سوال را در مقاله قرار داده ایم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
ایا مالک میتواند سرقفلی را بگیرد
- چنانچه تاریخ خرید سرقفلی و قرارداد اجاره شما قبل از سال 1376 باشد:
در این صورت مالک پس از انقضای مدت قرارداد اجاره، می تواند تقاضاضی تخلیه ملک را بخواهد ولو آنکه حق سرقفلی به مالک پرداخت کرده باشید البته مالک باید حق سرقفلی شما را به نرخ روز پرداخت نماید.
- چنانچه تاربخ قرارداد اجاره و خرید سرقفلی شما، قبل از سال 1376 باشد بموجب موارد مشروحه در ذیل، می توانید تقاضای تخلیه ملک از ناحیه مستاجر و دارنده سرقفلی را بخواهید.
در صورتی که مستاجر تعدی و تفریط نموده باشد، مالک می تواند بدون پرداخت حق کسب و پیشه و سرقفلی تخلیه ملک را بخواهد.
در صورتی که مستاجر تغییر شغل دهد، مالک می تواند بدون پرداخت حق کسب و پیشه و سرقفلی، تخلیه ملک را بخواهد.
در صورتی که مستاجر، اجاره موجر را ندهد (الیته منوط به احراز شرایط خاص) مالک می تواند با پرداخت نصف حق کسب و پیشه و سرقفلی تخلیه ملک را بخواهد.
در صورتی که مالک به علت نیاز به کسب و کار و یا نیاز به سکونت خود و خانواده اش، تخلیه ملک را بخواهد، می تواند با پرداخت کل حق کسب و پیشه و سرقفلی مستاجر و دارنده سرقفلی، تخلیه ملک را تقاضا نماید.
در صورتی که مالک به جهت احداث ساختمان جدید، تخلیه ملک را بخواهد، مالک می تواند با پرداخت کل حق کسب و پیشه و سرقفلی مستاجر و دارنده سرقفلی، تخلیه ملک را تقاضا نماید.
تفاوت حق سرقفلی با کسب و پیشه
حق سرقفلی و حق کسب و پیشه، معمولاً در کنار هم و بصورت یکجا به کار برده می شود لکن در حقیقت این دو با هم تفاوت هایی دارند.
قانون برای هر یک از این دو حق، قوانین و شرایطی خاصی را در قوانین روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 و قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376، در نظر گرفته است.
حق سرقفلی و کسب و پیشه جزء حقوق مالی و قابل انتقال اند البته با شرایط خاص.
| حق سرقفلی | حق کسب و پیشه |
| مبنای قانونی حق سرقفلی، قانون روابط موجر ومستاجر مصوب 1376 می باشد | مبنای قانونی حق کسب و پیشه و سرقفلی، قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 می باشد.
|
| حق سرقفلی مبلغی است که در ابتدای مدت اجاره از ناحیه مستاجر، به عنوان حق سرقفلی به مالک پرداخت می نماید
که در زمان تخلیه ملک، مبلغ سرقفلی میبایست به نرخ روز به مستأجر باز گردد مگر قرارداد اجاره ای که بعد از سال 1376 منعقد شده باشد که در این صورت مشمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1376 می شود و در این حالت مستأجر در صورتی می تواند حق سرقفلی را به نرخ روز بگیرد که در قرارداد اجاره، این مورد شرط شده باشد.
|
حق کسب و پیشه حقی است که:
برای مستأجر درخلال مدت اجاره، با توجه به حق مشتری گیری مستاجر ایجاد می شود. بدین مفهوم که.. چنانچه مستاجری سالیان سال مغازه ای را ….جهت شغل شیرینی فروشی استفاده نموده و مشتریان آن ملک، آن محل را سالیان سال بعنوان شغل شیرینی فروشی شناخته اند و امکان دارد بارها برای خرید شیرینی به آن محل مراجعه نموده باشند به این گونه حق مشتری گیری، حق کسب و پیشه می گویند.
قیمت حق کسب و پیشه را…با توجه به نوع شغل و کسب وی که موجب جلب اعتبار و جذب مشتریان بیشتر می گردد، می توان توسط کارشناس تعین نمود. برابر قانون روابط موجر و مستاجر 1356 اگر به مستاجری قبل از سال 1376، مغازه ای را به اجاره واگذار کرده اید دیگر مالک نمی تواند در انقضای مدت قرارداد اجاره، ملک استیجاری را تخلیه نماید ولو آنکه.. مدت اجاره، موقت و مثلاً برای یکسال باشد چرا که به مستأجر، حق کسب و پیشه تعلق گرفته البته این حق کسب و پیشه در صورتی که تاریخ قرارداد اجاره شما بعد از سال 1376 باشد، دیگر منتفی می باشد. |
| مبلغ حق سرقفلی، در ابتدای قرارداد اجاره با توافق میان مالک (موجر) و مستأجر تعین می گردد | مبلغ حق کسب و پیشه در زمان تخلیه بر اساس نظریه کارشناسی دادگستری، تعین می گردد
|
| حق سرقفلی از ناحیه طرفین عقد اجاره، قابل اسقاط است | ولی حق کسب و پیشه در ابتدای عقد اجاره، قابلیت اسقاط ندارد چرا که…
در ابتدای عقد اجاره هنوز حق کسب و پیشه بوجود نیامده تا طرفین آن را اسقاط کنند |
| حق سرقفلی قابل توقیف از ناحیه مراجع قضایی میباشد ولکن فروش آن، عملاً با مشکل قانونی مواجه است چرا که می بایست رضایت مالک در جهت فروش آن اخذ گردد
در حالیکه منشأ حق سرقفلی، قرارداد و توافق است |
ولکن حق کسب و پیشه قابل توقیف نیست.
|
| حق سرقفلی مستأجر که با قرارداد ایجاد شده حتی در صورت تخلف مستاجر، ساقط نمی شود بلکه باید به نرخ روز کارشناسی و به مستأجر پرداخت شود. | لکن حق کسب و پیشه مستاجر با توجه به قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1356 ممکن است با تخلفات مستاجر از جمله انتقال به غیر یا تغییر شغل و… ساقط شود |
جهت مشاوره حقوقی با وکیل سرقفلی، وکیل ملکی، وکیل قرارداد با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.
