ثمن معامله توافقی

ثمن معامله توافقی-شرایط+قوانین*

قطعا یکی از شرایط صحت معامله این است که ثمن معامله را به صورت توافقی،طرفین قرارداد توافق کنند.چنانچه درمورد ثمن معامله، توافقی بین طرفین صورت نگیرد، طبق ماده 190 قانون مدنی، عقد باطل است.

در ادامه به تشریح جزئیات می پردازیم.

ثمن چیست؟

ثَمَن در لغت به معنی بها یا نرخ  مورد معامله اعم از  ملک و یا زمین وکالای و..است.

 مبلغ معامله یکی از اصلی ترین موضوعات هر قرارداد خرید و فروشی است .

در اصطلاحات حقوقی به..

فروشنده (بایع )

به مبلغ مورد معامله (ثمن )

به مال فروخته شده (مبیع ) …..می گویند.

در اینکه می توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید یا خیر، حالت های ذیل وجود دارد.

حالت اول :اگر در قرارداد یا مبایعه نامه ای توافق بر پرداخت ثمن معینی، بکنیم و خریدار حاضر به پرداخت الباقی ثمن نشود شما می توانید دادخواست الزام خوانده را به مطالبه الباقی ثمن را +مطالبه خسارت تاخیر تادیه مطالبه کنید البته منوط به آنکه..

شما هم تعهد بر تحویل ملک را مال مورد معامله بصورت همزمان نداشته باشید.

نکته :

در این حالت ،شما نمی توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید  چرا که ثمن معامله را در صورتی می توانید به نرخ روز بگیرید که مبیع متعلق حق دیگران باشد و فروشنده آن را فروخته باشد .

حالت دوم : اگر ملک یا مالی را خریداری کنید و بعدا کاشف بعمل آید که فروشنده مالک آن ملک به هر نحوی نبوده

بطور مثال : فروشنده مال متعلق به دیگری را فروخته و یا ملک در طرح های عمرانی و..قرار گرفته در این صورت است که می توانید مطالبه ثمن معامله را به نرخ روز از محکمه درخواست کنید

نکته : اگر در قرارداد و مبایعه نامه خود  شرط شده باشد که در صورتی که مبیع یا مال فروخته شده ، مستحق للغیر واقع شود یا در طرح عمرانی قرار گیرد مبلغ معینی (مثلا صد میلیون تومان) می توانید از فروشنده بگیرید در این حالت نیز نمی توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید.

ثمن معامله توافقی-شرایط+قوانین

رای وحدت رویه مربوط به مطالبه ثمن به نرخ روز

رأي وحدت رويه شماره 733 ـ 15 /7 /1393 هيأت عمومي ديوان عالي كشور

به موجب ماده 365 قانون مدني، بيع فاسد اثري در تملك ندارد، يعني مبيع و ثمن كماكان در مالكيت بايع و مشتري باقي مي‌ماند و حسب مواد 390 و 391 قانون مرقوم، اگر بعد از قبض ثمن، مبيع كلاً يا جزئاً مستحق للغير درآيد، بايع ضامن است و بايد ثمن را مسترد دارد و در صورت جهل مشتري به وجود فساد، از عهده غرامات وارد شده بر مشتري نيز برآيد و چون ثمن در اختيار بايع بوده است در صورت كاهش ارزش ثمن و اثبات آن، با توجه به اطلاق عنوان غرامات در ماده 391 قانون مدني بايع قانوناً ملزم به جبران آن است؛

بنابراين دادنامه شماره 360 مورخ 31 /3 /1389 شعبه يازدهم دادگاه تجديدنظر استان آذربايجان غربي در حدي كه با اين نظر انطباق دارد به اكثريت آراء صحيح و قانوني تشخيص مي‌گردد. اين رأي طبق ماده 270 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور كيفري مصوب 1378 در موارد مشابه براي شعب ديوان عالي كشور و دادگاه‌ها لازم‌الاتباع است.
هيأت عمومي ديوان عالي كشور

مواد قانونی مرتبط با دریافت ثمن

البته اگر آشنایی به قانون نداشته باشید شاید مواد ذیل ، شما را دچار ابهام کند پس مطالعه نفرمایید

به موجب ماده ٣۶۵ قانون مدنی، بیع فاسد اثری در تملک ندارد، یعنی مبیع و ثمن کماکان در مالکیت بایع و مشتری باقی می ماند.

حسب مواد ٣٩٠ و ٣٩١ قانون مرقوم، اگر بعد از قبض ثمن، مبیع کلاً یا جزئاً مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است و باید ثمن را مسترد دارد.

در صورت جهل مشتری به وجود فساد، از عهده غرامات وارد شده بر مشتری نیز برآید و چون ثمن در اختیار بایع بوده است در صورت کاهش ارزش ثمن و اثبات آن، با توجه به اطلاق عنوان غرامات در ماده ٣٩١ قانون مدنی بایع قانوناً ملزم به جبران آن است.

الزام به تادیه ثمن معامله را می توان همزمان با سایر خیارات از جمله خسارت تاخیر در تادیه دین و یا به همراه وجه التزام ناشی از قرارداد، درضمن یک دادخواست مطالبه نمود.

ثمن معامله توافقی-شرایط+قوانین*

تفاوت دعوای مطالبه ثمن و استرداد ثمن

دعوای مطالبه ثمن از ناحیه فروشنده مطرح و دعوای استرداد ثمن از ناحیه خریدار  مطرح می‌گردد.

به طور مثال فروشنده ملک خود را به مبلغ یک میلیارد به خریدار فروخته است و خریدار ثمن یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم نمی کند در این حالت فروشنده علیه خریدار دعوای مطالبه ثمن مطرح می کند.

در مثال بالا بعد از اینکه خریدار ثمن معامله و یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم می کند متوجه می شود ملک متعلق به دیگری است و یا فروشنده ملک را گرانتر از آنچه که هست به او فروخته است، به دعوایی که خریدار علیه فروشنده جهت باز‌پس گرفتن ثمن پرداختی یا قسمتی از آن اقامه می کند دعوای استرداد ثمن می گویند.

نحوه مطالبه ثمن

برای مطالبه ثمن دو نحوه بسته به شرایط موضوع انتخاب می گردد:

1. مطالبه ثمن به نحو عادی: در این نوع دادخواست معمولا با توجه به آنکه مدت زمان زیادی از قرارداد نگذشته است و تغییر چندانی در قیمت ها و نرخ تورم صورت نگرفته است فروشنده همان ثمن قرار دادی را به عنوان خواسته، مطالبه می نمایند که مبلغ آن مشخص است.
2. مطالبه ثمن به نرخ روز: در این نوع مطالبه ی ثمن با توجه به آنکه مدت زیادی از قرارداد گذشته است و  قیمت آنچه خریداری شده در گذشته و حال تفاوت دارد، فروشنده ثمن را به نرخ روز مطالبه می نماید. لازم به ذکر است در این نوع دعوا میزان ثمن با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری معین می گردد.

خسارت تاخیر ثمن معامله

اگر خریدار سر موعد ثمن و یا اقساط آن را پرداخت ننماید فروشنده می تواند با مراجعه به دادگاه دادخواست مطالبه ثمن قرارداد را بدهد که می توان علاوه بر اصل پول، خسارت تاخیر تادیه به نرخ شاخص بانک مرکزی را از زمان مطالبه تا زمان پرداخت نیز علاوه بر خسارت دادرسی مطالبه کند.

جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل متخصص و یا وکیل ملکی و وکیل قرارداد  با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.