خسارت فسخ قرارداد چقدر است؟
یکی از سوالات مهم و پر تکراری که امکان دارد به ذهن طرفین قرارداد خطور نماید این است که :
فهرست مطالب این مقاله
“خسارت فسخ قرارداد چقدر است؟”
بمنظور پاسخ به این سوال و تعریف فسخ قرارداد و خسارت های ناشی از آن، برآنیم در این مقاله توضیحاتی را ارائه نماییم :
حق فسخ در قرارداد
منشاء حق فسخ در قرارداد ممکن است :
- قانونی
حق فسخ قانونی زمانی است که :
قانونگذار در قانون مواردی را پیش بینی نموده که بموجب آن یکی از طرفین و یا هر دو طرف، می توانند معامله را فسخ نمایند .
بطور مثال : یکی از طرفین و یا هر دو آنها می توانند بموجب خیارات پیش بینی شده در قانون، معامله را فسخ نمایند .
مثل وجود خیار غبن،خیار عیب،خیار تدلیس و …اگر یکی از مواردی که در قانون به متعهدله حق فسخ معامله را میدهد موجود باشد، حق فسخ ثابت است حتی اگر در قرارداد قید نشده باشد.
-
حق فسخ قراردادی زمانی است که :
طرفین ضمن قرارداد با هم توافق می نمایند که تحت شرایطی و در صورت عدم اجرای تعهدات معامله از ناحیه یکی از طرفین، طرف دیگر می تواند معامله را فسخ نماید.
نکته حائز اهمیت این است که :
چنانچه به موجب قانون، طرفین حق فسخ نداشته و این حق در قرارداد نیز پیش بینی نشده باشد، مطابق اصل لزوم قراردادها، این معامله قابل فسخ نمی باشد .
مطالبه خسارت قراردادی
مطالبه خسارت قراردادی یک دعوای حقوقی ناشی از عدم انجام درست تعهدات در قراردادها می باشد.
قراردادها معمولا در هر شغل یا پیشه ای میان طرفین تنظیم و به مورد اجرا گذارده می شود. لکن امکان دارد پس از مدتی به دلیل عدم اجرای مفاد قرارداد از ناحیه یکی از طرفین، به طرف دیگر خسارت وارد آید.
این نوع خسارت زمانی اتفاق می افتد که :
طرفین بر مبنای قصد و اراده خود یک عمل حقوقی به نام معامله یا قرارداد را منعقد می نمایند و شخص متعهد از انجام تعهد خود ،خودداری نموده و به سبب این نقض تعهد و بواسطه آن به شخص متعهد له خسارت وارد می شود.
شرط ورود خسارت قراردادی
- وجود یک قرارداد صحیح
- فرا رسیدن موعد ( زمان ) انجام تعهد
- عدم انجام تعهد و یا تاخیر در انجام آن
- ورود خسارت به طرف مقابل قرارداد( متعهد له )
- وجود رابطه سببیت میان عدم انجام و یا تاخیر در انجام تعهد و ورود خسارت به متعهد له
نقض تعهد و ورود خسارت تنها به موجب یک عقد صحیح ناشی خواهد شد و چنانچه عقد به هر علتی باطل و یا فاسد باشد به تبع بطلان آن، تعهدات ناشی از ان هم نیز فاقد اثر خواهد بود .
بنابراین اولین عامل جبران خسارات، وجود یک تعهدی است که طرفین با قصد و اراده خود آن را به وجود آورده باشند .
مطالبه خسارت غیر قراردادی
این نوع خسارت زمانی است که :
هیچ قراردادی وجود نداشته باشد و قانون گذار شخصی که به دیگری خسارت وارد نموده است را از دو طریق ملزم به جبران خسارت کرده باشد :
1-تسبیب
2- اتلاف
این نوع خسارت ناشی از تقصیر است. بدین معنا که عرف یا قانون، شخصی که خسارت وارد نموده است را مقصر می داند یعنی شخص عمدا و یا بدلیل خطا به دیگری زیان می رساند.
خسارت تاخیر در اجرای تعهد قراردادی
1- چنانچه برای اجرای تعهد، موعدی تعیین شده باشد و با فرا رسیدن اجل آن، متعهد اجرای تعهد ننماید،
- در ابتدا متعهد له می تواند او را ملزم به انجام تعهد نموده و جبران خسارت تاخیر اجرای تعهد خود را نیز بخواهد .
- و در آخر چنانچه الزام متعهد به انجام تعهد ممکن نبود، قرارداد را فسخ نماید.
2- چنانچه برای اجرای تعهد موعدی تعیین نشده نباشد، تعهد حال محسوب شده و به محض انعقاد عقد، طرفین می بایست تعهد را اجرا نمایند .
و به صرف تخلف متعهد، متعهد له از همان ابتدا می تواند قرارداد را فسخ نموده و یا او را ملزم نماید .
این مطلب را از دست ندهید:
آثار فسخ قرارداد
اثر فسخ قرارداد ناظر به آینده است و نسبت به گذشته، اثری ندارد.
عقد از زمان انشای فسخ منحل شده و آثار آن قطع شود.بنابراین منافع مورد معامله اصولا تا زمان فسخ، متعلق به کسی باشد که به واسطه عقد مالک شده است( خریدار)؛
لکن به دلیل اینکه نمائات و منافع متصله را نمی‌توان از مورد معامله جدا نمود، می‌گوییم منافع منفصله آن تا زمان فسخ متعلق به کسی است که به واسطه عقد مالک شده و پس از فسخ، مورد معامله و منافع آن متعلق به کسی است که به واسطه فسخ مالک شده است ( فروشنده) .
نحوه‌ی اعمال حق فسخ
از آجاییکه اعمال حق فسخ، نیاز به اعلام یک اراده دارد بنابراین مشروط له می بایست مراتب استفاده از حق فسخ خود را به طرف دیگر قرارداد اعلام نماید .
بنابراین چنانچه قراردادی را منعقد نمودید و حالا به هر دلیلی قصد فسخ آنرا دارید، نیازی به توافق و یا اعلام رضایت طرف مقابل نمی باشد .
نکاتی دیگر در این باب ..
الف. حکم به تایید و اعلان فسخ جنبه اعلانی دارد نه اعلامی .
این عبارت بدین مفهوم می باشد که :
“دادگاه صرفا به درخواست فسخ اشخاص ذینفع، حق فسخ را تایید و اعلان می نماید و این حکم نیاز به صدور اجراییه ندارد”
ب. حق فسخ قابلیت اعمال و یا اسقاط را دارد :
«خیار فسخ» یک حق می باشد و همانطور که می دانیم حق هم قابلیت اعمال داشته و هم قابلیت اسقاط دارد.
چنانچه در قراردادی سبب فسخ ایجاد شده باشد؛ شما مخیر می باشید میان اینکه این حق را اعمال نموده و یا از آن صرف نظر نمایید .
نحوه اعلان حق فسخ :
در صورت داشتن حق فسخ ،شیوه ابلاغ آن را در قرارداد معین نمایید .
بطور مثال :
- ابلاغ از طریق اظهارنامه ( اگر طریق ابلاغ حق فسخ را پیش بینی نکرده اید از طریق اظهارنامه مراتب فسخ را ابلاغ کنید )
- ارسال پیامک ظرف مدت 10 روز از طریق پیامک به شماره موبایل .
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی و یا وکیل قرارداد با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید .
