عقد عاریه

همانطور که میدانید کسی نمیتواند بدون اذن یا اجازه کسی از مال او استفاده نماید بنابراین شاید اتفاق افتاده باشد که شما در مواردی به دلیل نیاز خود وسیله ای از کسی گرفته باشید یا به اصطلاح خود قرض کرده باشید  تا از آن استفاده کنید و پس از آن به او برگردانید .این اقدام در حقوق به نام عقد عاریه است که ما در این مطلب کوتاه خواهیم گفت آنچه که مردم در عرف به آن قرض می گویند به معنای عاریه در حقوق است  و معنای حقوقی آن را توضیح خواهیم داد و احکام آن را تفسیر خواهیم. کرد .

عقد عاریه چیست ؟

عاریه در لغت به معنای عاریت، قرضی، مصنوعی است .

عاریه در علم حقوق یعنی عقدی که به موجب آن یکی از طرفین به طرف دیگر اجازه می دهد که از عین مال او به طور رایگان منتفع شود.

ماده 635 قانون مدنی :

« عاریه عقدی است که به موجب آن احد طرفین به‌ طرف دیگر اجازه می‌دهد که از عین مال او مجاناً منتفع شود . »

ارکان عقد عاریه:

عاریه دهنده : معیر

عاریه گیرنده : مستعیر

خصوصیات عقد عاریه:

در قرارداد عاریه مالکیت شیء منتقل نمی‌شود؛ بلکه صرفا اجازه‌ی بهره‌مندی و استفاده داده می‌شود.

همچنین در این قرارداد اصل آن است که طرف بدون پرداخت وجهی و به‌صورت مجانی از شیء و مال استفاده کند. اما عاریه ‌دهنده می‌تواند شرط کند که مبلغی یا مابازایی به او پرداخت شو مال مورد عاریه باید پس از استفاده و بهره‌گیری قابل باقی‌ماندن باشد و از بین نرود.

به عنوان مثال نمی‌توان خوراکی را برای خوردن به عنوان عاریه به دیگری داد، زیرا با خوردن آن، مال از بین می‌رود. درحالی که می‌توان خوراکی را برای نمایش دادن در فروشگاه به عاریه داد. به عبارت دیگر، مالی را می‌توان به عاریه داد که با استفاده‌، عینِ مال باقی بماند .

شرایط انعقاد عقد عاریه:

مطابق ماده 190 عقد عاریه نیز مانند سایر عقود باید دارای شرایط ذیل، تحت عنوان شرایط اساسی صحت معامله باشد:

1. قصد و رضای طرفین.
2. اهلیت طرفین (بلوغ، عقل و رشد)
3. موضوع معین که مورد معامله.
4. مشروعیت جهت معامله.

اوصاف عقد عاریه:

۱ – عقدی اذنی و عهدی است.

۲ – عقد عاریه ایجاد حق نمی کند بلکه صرفا استفاده دیگری از مال را مباح می کند.

۳ – عقدی مجانی و بلاعوض است.

البته در آن می توان شرط عوض قرار داد

۴ – عقد جایز است.

۵ – عقدی رضایی است.

۶ – عقدی مبتنی بر مسامحه است.

۷ – موضوع عاریه باید از اموال قابل بقاء باشد.

وضعیت معیر نسبت به مال:

به استناد ماده ۶۳۶ ق.م اشخاص ذیل می توانند مالی را به عاریه دهند :

۱ – شخصی که مالک عین و منافع مال است.

۲ – شخصی که اگرچه مالک عین نیست ، اما مالک منافع است.

۳ – شخصی که اگرچه مالک منافع نیز نیست ، اما حق انتفاع از مال را دارد.

وضعیت معیر نسبت به مال:

به استناد ماده ۶۳۶ ق.م اشخاص ذیل می توانند مالی را به عاریه دهند :

۱ – شخصی که مالک عین و منافع مال است.

۲ – شخصی که اگرچه مالک عین نیست ، اما مالک منافع است.

۳ – شخصی که اگرچه مالک منافع نیز نیست ، اما حق انتفاع از مال را دارد.

اگر در مورد عقد عاریه سوالی برایتان پیش آمده است برای دریافت مشاوره و راهنمایی بیشتر با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید تا وکلای مجرب و پایه یک دادگستری پاسخگوی سوال شما باشد.جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل متخصص و یا  وکیل قرارداد وکیل پایه یک دادگستری  با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.