تقسیم ارث در زمان حیات

تقسیم ارث در زمان حیات باعث می شود بعدا وراث دچار اختلافات گوناگون نشوند. گاهی اختلافات وراث در این زمینه تا مدت ها طول می کشد و حتی روابط خانوادگی به خاطر آن دچار مشکل می شود. به همین دلیل افراد زیادی تصمیم می گیرند قبل از فوت، از طریق وصیت نسبت به اموال خود و یا هبه و بخشیدن اموال، تکلیف این موضوع را روشن کنند.

تقسیم ارث در زمان حیات

بسیاری از افراد قبل از فوت اقدام به تقسیم اموال خود می نمایند تا بعدا برای ورثه مشکلی پیش نیاید.

اما قابل ذکر است که این تقسیم اموال طبق اصول قانونی صورت می پذیرد و این گونه نیست که شخص بدون رعایت چهارچوب خاصی کل اموال خود را در زمان حیات تقسیم یا واگذار کند.

بدیهی است که در زمان حیات تقسیم ارث در قالب عقود انجام می گیرد. در واقع اصطلاح “ترکه یا ماترک” برای زمانی است که شخصی فوت کرده و اقدام به تقسیم اموال او می کنند.

بنابراین تقسیم ارث قبل از فوت می تواند در قالب یکی از عقود مانند هبه،صلح یا حتی بیع انجام گیرد و فرد می تواند آن اموال را به خویشاوندان خود و یا اشخاص دیگری واگذار نماید.

تقسیم اموال در قالب وصیت

افراد می توانند اموال خود را قبل از فوت در قالب وصیت تقسیم و یا واگذار کنند.

اما این موردبه این صورت انجام می پذیرد:

•  افراد فقط می توانند تا یک سوم از اموال خود را وصیت نمایند.
• در صورتی که فردی بخواهد کل اموال خود را وصیت کند،این کار تنها با تایید و اجازه کل وراث امکان پذیر است.
• وصیت نامه باید به صورت مکتوب نوشته شود و به امضای دو مرد به عنوان شاهد برسد و در دفترخانه، ثبت رسمی گردد.
• متن وصیت نامه باید ناظر به بعد از فوت افراد نوشته شود.
• افرادی که مالی از اموال وصیت کننده برای ایشان وصیت می شود باید مال را قبل یا بعد از فوت فرد، به عنوان ملک خود پذیرفته و قبول خود را کتبا اعلام نمایند و وصیت کننده رسما مال را به او تحویل دهد.
• وصیت فرد در صورت اقدام به خودکشی، اگر این اقدام موجب مرگ او شود، بعد از مرگ معتبر نخواهد بود.

تقسیم اموال در قالب عقود

از آنجایی که هر فرد در زمان حیات حق هرگونه تصرف در اموال خود را دارد، فلذا می تواند اموال خود را هر زمان که بخواهد به نام کسی بزند یا به کسی هبه (هدیه دادن) کند.

پیش تر گفتیم که اگر واگذاری اموال در قالب وصیت بیشتر از یک سوم باشد، منع قانونی دارد.
حالا به چه دلیل؟ زیرا این حالت در قالب ارث است. اما اگر فرد بخواهد در قالب غیر وصیت یعنی عقود، اموال خود را در زمان حیات واگذار کند، هیچ مانعی ندارد.

تقسیم ارث به روش هبه

هبه به معنای هدیه دادن است.
به عنوان مثال،پدری می تواند با تنظیم سند رسمی یکی از اموال خود را به یکی از فرزندان خود هبه کند.

هبه بر طبق قانون مدنی، همواره قابل رجوع است یعنی چنانچه فرد از بخشیدن مال خود پشیمان شود، میتواند مال هبه شده را پس بگیرد. البته در مواردی استثناهایی را باید برای این قائده قائل شد از جمله این استثنائات طبق ذماده 803 قانون مدنی، باید به موارد زیر اشاره کرد:

• گیرنده مال موضوع هبه، پدر یا مادر یا اولاد دهنده مال باشد
• مال موضوع هبه در ازای پرداخت مبلغ و عوضی مشخص، به گیرنده انتقال یابد و مبلغ عوض آن کامل پرداخت شده باشد
• مال موضوع هبه توسط انتقال گیرنده به شخص دیگری منتقل شود
• در مال موضوع عقد هبه تغییراتی صورت داده شده باشد

برای تحقق هبه باید حتما مال موضوع عقد، به طرف مقابل تسلیم شود و تازمانی که مال در اختیار طرف مقابل قرار داده نشود، عقد هبه به صرف توافق طرفین در خصوص انتقال مال محقق نخواهد شد.

تقسیم ارث به روش صلح عمری

به بیان ساده، صلح عمری یک قرارداد قانونی است که یک طرف اموال خود را به نام دیگری می زند اما تا زمانی که خودش در قید حیات هست،حق انتفاع(حق استفاده و بهره برداری از مال) به دیگری واگذار نمی شود.
این عقد نیز یکی دیگر از روش های انتقال اموال به دیگری در زمان حیات می باشد.
به عنوان نمونه تصور کنید پدر یا مادری از طریق صلح عمری یکی از اموال یا کل اموال خود، مانند خانه، زمین، خودرو و… را به فرزندش واگذار می کند.

“در اینجا هیچ منع قانونی وجود ندارد زیرا این انتقال در قالب ارث نمی باشد.”

جهت مشاوره حقوقی با وکیل حقوقی، وکیل ارث ، وکیل قرارداد با شماره تلفن های 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.

سخن پایانی

تقسیم ارث در زمان حیات می تواند در قالب وصیت نامه یا عقود مشخص باشد. نکته مهم این است که با وصیت نامه تنها می توان یک سوم اموال را تقسیم کرد اما در عقود این محدودیت وجود ندارد. با استفاده از تقسیم ارث در زمان حیات، از طریق وصیت نامه ی رسمی و یا عقود معین قانونی از بروز مشکلات و اختلافات و دعاوی در آینده جلوگیری به عمل آورید.