خیار غبن فاحش و افحش/تفاوت خیار غبن فاحش و افحش
خیارات در قانون مدنی به 12 نوع تقسیم می شوند که، یکی از آنها خیار غبن می باشد. خود غبن نیز به دو صورت فاحش و یا افحش تقسیم می ود . در این مقاله خیار غبن فاحش و افحش و تفاوت این دو را قرار داده ایم. پس تا انتهای مقاله همراه ما یاشید.
خیار غبن فاحش و افحش
خیار به معنی اختیار فسخ معامله می باشد.
و مغبون کسی است که از وقوع معامله، ضرر کرده است (می تواند فروشنده باشد و یا خریدار). شخص مغبون می تواند:
- بصورت کلی قرارداد را فسخ نماید.
- یا به اخذ تفاوت قیمت رضایت دهد.
چنانچه فردی، مالی را به دیگری بفروشد یا مالی را از دیگری بخرد و از جهت ارزش قیمت مورد معامله، مغبون شود (ضررکند)، فردی که از اینگونه معاملات، متضرر شده است را مغبون میگویند.
بطور مثال: شخصی مغبون می شود که ارزان بفروشد و یا گران بخرد.
خیار غبن فاحش |
خیار غبن افحش |
| غبن و یا ضرری است که:
“از نظر عرف، قابل پذیرش و مسامحه و چشم پوشی نباشد و معمولا توسط کارشناسان رسمی دادگستری قابل تشخیص است.” بطور مثال: کسی که خانه ای یک میلیارد تومانی را به مبلغ هشنصد مییلیون تومان می فروشد. ضرر او بیش از حدودا یک پنجم باشد. و غین او فاحش است منوط به آنکه…. درقرارداد ننوشته یاشد << کافه خیارات و لو غین فاحش از طرفین سلب و ساقط شد>> می تواند از مزایای خیار غبن استفاده کند در قانون مدنی سابق، میزان ضرر اگر بیش از یک پنجم بود ،غبن را فاحش دانسته و لکن این ماده قانونی حذف شده و عملا دادگاه در صورت وقوع غبنو در جهت تشخیص میزان غبن، مراتب را کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می دهند ) و متاسفانه.. در حال حاضر دادگاهها،در جهت تشخیص نوع غبن ( فاحش یا افحش) رویه واحدی ندارنند و ملاک تشخیص بر عهده قاضی قرار داده شده و لکن در عرف قضات آن ملاک سابق را مد نظر قرار می دهند |
خیار غبن افحش به صورتي اطلاق مي شود که…
“میزان مبلغ ضرر، بیشتر از خیار غبن فاحش است و تفاوت قیمت از نظر هر فرد عاقلی قابل پذیرش نیست.” میزان مغبون شدن، بیشتر از غبن فاحش است بطور مثال: معامله ملک و یا کالای به نصف قیمت بطور مثال: ماشینی ا میلیارد تومانی را به نصف قیمت بفروشند. رویه قانونی در مورد خیار غین افحش: اگردرقرارداد ننوشته یاشد << کافه خیارات و لو غبن افحش ،در معامله از طرفین سلب و ساقط شد>> باز هم مغبون می تواند از مزایای خیار غبن استفاده کند بعضی از فقها قاِئل به این امر هستند که در صورت اسقاط کافه (همه خیارات)، باز هم خیار غبن افحش، ساقط نمی شود. چرا که ساقط کردن خیار غبن یک عمل حقوقی است و هر عمل حقوقی نیاز به قصد دارد و هیچ انسان عاقل و متعارفی چنین کاری را نمی کند که به ضرر خود اقدام کند مگر دچار جهل و نادانی باشد. |
- ضررکننده از معامله یا همان مغبون، می بایست از طریق ارسال اظهارنامه، اراده خود را مبنی بر فسخ به جهت خیار غین ،به طرف مقابل اعلام نمایدسپس دادخواست اعلان و تنفیذ فسخ به جهت خیار غبن را از دادگاه حقوقی محل وقوع ملک یا مال بخواهد .
- در عقودی که تعادل ارزش عوضین، مهم نیست مثل عقد هبه و صلح محاباتی و… (تعادل ارزش مورد معامله از دو طرف رعایت نشده) خیار غبن جاری نمی‌شود.
- امکان دارد مغبون، با لفظ و اعمال و حرکات خود، حقوق مربوط به خیار غبن خود را ساقط کرده باشد بطور مثال: بداند خیار غبن دارد و با وجود این، مورد معامله را تحویل بگیرد و یا تتمه حساب را پرداخت کند.
- مغبون در مدت عرفی، خیار غبن خود را اعمال نکند (مثلاً حدودا چند ماه بعد از تاریخ اطلاع، اعمال کند) (معمولا بیش از مدت 3 ماه مدت عرفی نمی باشد)
- اگر فردی بخاطر شرایط اضطراری و… ناچار به خرید مورد معامله شود، خیار غبن ندارد.
- از بعضی از اشخاص با توجه به نوع شغل و میزان اطلاعاتشان، مغبون شدن براحتی پذیرفته نمی‌شود مثل مشاورین املاک و یا کارشناس قیمت‌گذاری اموال غیر منقول و یا منقول و…
بیشتر بدانید***
اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن هر چند فاحش یا افحش یعنی چه ؟
نمونه اظهارنامه فسخ معامله به لحاظ غبن فاحش
خیار غبن چیست -شرایط( صفر تا صد )؟
نمونه دادخواست فسخ معامله از سوی فروشنده به لحاظ خیار غبن
آیا خیار غبن فوری است؟شرایط و دلایل مهم و کاربردی*
فوریت خیار غبن:
کسی که مغبون شده، می بایست فورا خیار غبن را اعمال نماید.سبن موجب وارد شدن ضرر گردد بطوریکه عرفاً قابل مسامحه و اغماض نباشد و به عبارتی فاحش باشد، هر یک از متعاملین، پس از علم به غبن، می‌تواند معامله را فسخ نماید.”
بر اساس ماده 418 قانون مدنی:
“اگر مغبون، در حین معامله عالم به قیمت عادله بوده است؛ خیار فسخ نخواهد داشت.”
جهت مشاوره حقوقی با وکیل حقوقی، وکیل ملکی و وکیل قرارداد با شماره های گروه وکلای حکمت 09123439500-09120170676 در تماس باشید
با سلام.ملکی را در تاریخ ۵ اسفند ۹۸ از دو نفر که شریک بودند و سازنده ساختمان هستند خریداری نموده ایم.به این صورت که ملک خودمان را با ملک ایشان معاوضه نموده و تفاوت ۲۴۰ میلیون تومان پرداخت نموده ایم.و یه ماه پیش نیز به ملک خودمان وکالت فروش داده و تحویل داده ایم و یه ماه پیش ملک جدید را تحویل گرفته ایم.اکنون بعد از گذشت ۲ماه از تاریخ معامله طرفین طی ارسال اظهارنامه اظهار غبن فاحش در معامله را نموده و خواهان فسخ و یا پرداخت تفاوت قیمت هستند.در حالیکه ما نزدیک ۱۰۰ میلیون تومان صرف نصبیات ساختمان جدید نموده ایم.و در بند قولنامه خیار غبن از طرفین اسقاط گردیده است.ایا امکان فسخ وجود دارد یا خیر؟
سلام وقت بخیر. بستگی دارد
باسلام بنده یک واحد اپارتمان برای فروش گذاشتم بعد از اینکه املاکی کلی طبق معمول تو سر خونه زد یه مشتری اورد که ببینه و بعد که مطمئن شد طرف خونه را میخاد سریع یه نفر از اشناهاشون را روی کارکردند و اپارتمان راخریدن و به مشتری گفتن که فروشنده رفته مسافرت و دو هفته نمیاد بعد از دو هفته دول دادن خریدار اپارتمان را به همون شخص با مبلغ ۳۳۰ میلیون تومان گرونتر فروختن .جالب اینجاست که وقتی خریدار گفته مالک کسی دیگه ای بوده اظهار بی اطلاعی کردن و برای رد گم کردن قولنامه را در یک بنگاه دیگر نوشتند به این بهونه که چون بازار راکده میخاهیم یه پولی نصیب این بنگاهیه بشه و اگه شما میخاهی کمیسیونت را به همون بنگاه بده (اینها گفته های مالک جدیده )میخواستم ببینم راهی داره پیگیری کنیم.ممنون
با سلام
متاسفانه مسایل حقوقی که ارجاع به “عرف” می شود هیچ معیار درستی ندارد و کاملاً باز، تفسیر پذیر و در آخر هم احتمال ناعادلانه بودن حکم زیاد است.
عرف یک جامعه آماری را می طلبد که حداکثر روی یک موضوعی اتفاق نظر داشته باشند ( که حتی این هم خودش جای بحث و ایراد هست. چند درصد مردم را عرف بگیریم ؟ آیا حتی با درصد بالای نظر مردم روی مسئله ای آیا اون موضوع از نظر کارشناسی و علم صحیح است؟ ).
قاضی از کجا نظر و دیدگاه جامعه آماری یک منطقه را میداند که طبق آن رای صحیح را صادر کند!
در بحث استفاده از خیار غبن، میزان اختلاف قیمت را عرف مشخص میکنه، فوریت را عرف تعیین میکنه! این قانون با بی قانونی تفاوت چندانی ندارد.