همانطور که میدانید هدف از ضمانت، تامین اطمینان خاطر مضمون له است، ضمانت کننده باید دارای اعتبار کافی باشد، به طوری که بتواند اعتماد مضمون له را از هر نظر جلب نماید.
در مواردی که اعتبار یکی از طرفین معامله برای طرف دیگر محرز نباشد، از طرف معامله که اعتبارش محرز نشده، درخواست می شود تامین یا ضمانتی برای حسن انجام تعهدات خود تهیه و تقدیم نماید.در این مقاله انواع ضمانت نامه بانکی را تشریح خواهیم کرد.با ما همراه باشید.
انواع ضمانت نامه بانکی
1. ضمانت نامه پیش پرداخت: (advance payment guarantee)
معمولا یک طرف قرارداد، مبلغی را به عنوان پیش پرداخت و یا بیعانه، در جهت
شروع عملیات
تجهیز کارگاه
تکمیل تجهیزات،به متعهد قرارداد پرداخت می کند.
ولکن به منظور حصول اطمینان در جهت عودت پیش پرداخت و نیز جلوگیری از مصرف پیش پرداخت در محل های دیگر، ضمانت های بانکی، اخذ می نماید که معمولا (معادل 5 تا 35 درصد ارزش قرارداد است) و اینگونه ضمانت نامه به موازات پیشرفت کار و تهیه صورت وضعیت، مرتباً از سوی کارفرما تقلیل مییابد.
2. ضمانت نامه حسن انجام کار:(good performance guarantee)
یکی دیگر از انواع ضمانت این است که:
یکی از طرفین قرارداد ( کارفرما ) بمنظور رعایت کیفیت و کارایی پروژه، محصول و کالا اینگونه ضمانت نامه ها را از متعهد اخذ می نماید که معمولا ً (بین 5 تا 10 درصد است ) و مبلغ آن با توافق طرفین قابل افزایش و کاهش می باشد.
نکته:
یک مدل دیگر تضمین حس
ن انجام این است که :
کارفرما درصدی از مبالغ معینی که در فواصل مختلف تصمیم به پرداخت آن به متعهد دارد (مثلا 10 یا 20 درصد) کسر و نزد خود نگاه می دارد و پس از اتمام پروژه، به او تحویل می دهد.
3. ضمانت نامه انجام تعهدات:
اینگونه ضمانت به منظور تضمین انجام به موقع تعهد، از متعهد اخذ می گردد.
4.ضمانت نامه تعهد پرداخت:(payment guarantee)
صمانت تعهد پرداخت نیز یکی دیگر از انواع ضمانت است. ضمانت نامه های بانکی کاربردهای دیگری هم دارند که به شرح ذیل می باشد :
تضمین قرارداد های ساخت و ساز، فروش، پیش فروش، اجاره، اوراق قرضه و هر گونه تعهد مالی دیگر
یکی از معتبرترین و بهترین انواع ضمانت نامه در کلیه قرارداد ها، ضمانت نامه بانکی است.
ضمانتنامه بانکی سندی است که :
بموجب آن بانک، تکالیف و تعهدات مندرج در قرارداد (اشخاص حقیقی و حقوقی) تنظیمی فی مابین ذینفع (مضمون له) و ضمانتخواه (مضمون عنه) را تا سقف مندرج در ضمانتنامه، به عهده می گیرد.
به صرف اعلام ذینفع (و لو قبل از انقضای سررسید و بلادلیل ) و احراز تخلف ، بانک مبلغ مذکور را در وجه وی، پرداخت می نماید.
کسی که مدعیست تخلفی صورت نگرفته، می بایست برای اثبات ادعای خود به محکمه مراجعه نماید .
بانک ها و موسسات صادر کننده ضمانت میبایست مورد تایید و توافق طرفین قرارداد، باشد
*** صدور ضمانتنامه عمل تجاری محسوب میشود. هر چند که اینگونه اسناد با برات و چک و سفته تفاوت دارند.
آیا ضمانت نامه بانکی مستقل از اصل قرارداد است؟
یک موضوع اختلافی، بین حقوقدانان این است که :
آیا ضمانت نامه بانکی مستقل از اصل قرارداد است و یا اینکه اعتبارش را از قرارداد می گیرد؟
گروهی معتقدند، ابطلال و فسخ قرارداد در ضمانت نامه بانکی، تاثیری ندارد و به صرف اعلام تخلف از ناحیه متعهد له، ضمانت نامه قابل وصول است .
و عده ای دیگر نظر دارند، ضمانت نامه بانکی تابع اصل قرارداد است و چناچه اصل قرارداد از اعتبار بیفتد، ضمانت نامه هم، بی اعتبار می شود.
***جهت بررسی میزان اعتبار انواع ضمانت نامه بانکی، به سامانه مربوطه مراجعه نمائید.
2. ضمانت نامه ملکی و اسنادی:
یکی دیگر از انواع ضمانت، ضمانت نامه ملکی و اسنادی است که :
در آن بانک ها و موسسات دولتی و یا اشخاص عادی به منظور رهن و یا …سند ملکی را به عنوان ضمانت می گیرند.
3.چک:
این نوع از انواع ضمانت نیز با توجه به قانون جدید چک، تقریبا از اعتبار خوبی برخوردار می باشند و اینکه اعتبار چک از سفته بیشتر است می بایست در متن قرارداد قید شود این نوع ضمانت، غیر قابل انتقال می باشد ..
4.ضمانت نامه شخص ثالث:
گاهی اشخاصی که ملائت مالی دارند و از اعتبار خوبی برخوردار هستند می توانند، ضمانت انجام تعهدی را بنمایند که خود این ضمانت به 2 گونه تقسیم می شود؛
ضمانت طولی:
طرفین قرارداد شرط می نمایند، متعهدله در ابتدا علیه متعهد شکایت کند و چنانچه پس از طی تشریفات قانونی، به حق خود نرسید می تواند به ضامن مراجعه کند.
ضمانت عرضی:
متعهدله به هر یک از متعهد و یا ضامن که خواست می تواند مراجعه نماید (ضمانت تضامنی)
5.تضمین حسن انجام کار بصورت نقدی:
گاهی وجهی بابت ضمانت قرارداد نزد، متعهد له می ماند .