انواع خیارات در قراردادها

انواع خیارات در قراردادها

برای موفقیت در هر بازار کاری، می بایست با مفاهیم و اصطلاحات حقوقی و مرتبط با شغل خود آشنا باشید.یکی از این موارد که بسیار مهم و کاربردی است، انواع خیارات در قراردادهاست که ما در این مقاله به تشریح این موضوع می پردازیم.

معنی و مفهوم خیارات

خیار در لغت به چه معناست؟

خیار در لغت به معنای اختیار، آزادی، انتخاب و چاره است. با توجه به این نکته مهم که تمام افراد باید به عقودی که با دیگران منعقد می کنند پایبند باشند، اما گاهی به دلیل وجود شرایطی قانون به افراد اجازه می دهد که از قرارداد خارج شده و به آنچه که در قرارداد ذکر شده عمل نکرده و از آن خارج شوند.(انواع خیارات در قراردادها)

به این ترتیب قانونگذار برای جلوگیری از ضرر بیشتر افراد، به آنها اختیار فسخ معامله را می دهد. این اختیار فسخ که برای فرد ایجاد می شود خیار نامیده می شود.

انواع خیارات

طبق ماده 396 قانون مدنی انواع خیارات به شرح ذیل هستند:

1) خیار مجلس
2) خیار حیوان
3) خیار شرط
4) خیار تاخیر ثمن
5) خیار رویت و تخلف وصف
6) خیار غبن
7) خیار عیب
8) خیار تدلیس
9) خیار تبعض صفقه
10) خیار تخلف شرط

غیر از این ده مورد از انواع خیارات حقوقی، دو خیار دیگر نیز موجود است که عبارتند از:

نمونه دادخواست فسخ معامله از سوی فروشنده به لحاظ خیار غبن

~$ونه دادخواست فسخ معامله از طرف خریدار به لحاظ اعمال خیار شرط

انواع خیارات در قراردادها

11- خیار تفلیس:

گاهی اموال یک شخص از بدهی های او کمتر می شود. در این موارد برای این شخص حکم افلاس یا ورشکستگی صادر می شود.

برای مطالعه بیشتر به مقاله اعسار از پرداخت محکوم به مراجعه شود…

مطابق ماده ی 380 قانون مدنی،که بیان می کند :

در صورتی که یکی از طرفین دچار حالت افلاس شود، طرف دیگر می تواند با شرایط زیر و با استفاده از خیار تفلیس، معامله را فسخ کند:

• شخص به حکم دادگاه مفلس شناخته شود.
• مبیع به مشتری تسلیم نشده باشد  یعنی تلف یا فروخته نشده باشد.
• ثمن و بهای معامله پرداخت نشده باشد.
• ثمن مال کلی در ذمه باشد. مانند پول.

انواع خیارات در قراردادها

12 – خیار تعذر تسلیم:

هر یک از ما در قبال فروش، اجاره و … مال خود انتظار دریافت بهایی را داریم که برای رسیدن به آن وارد معامله شده ایم و چنین انتظاری کاملا منطقی است. اما گاهی یک طرف معامله در شرایطی قرار می گیرد که نمی تواند مورد معامله را تسلیم کند و به عبارتی تسلیم مورد معامله از سوی او متعذر می گردد.

در این شرایط اجبار طرف دیگر به ماندن در معامله خلاف انصاف است. چرا که ممکن است شرایط برای تسلیم مال هیچ گاه فراهم نگردد بنابراین قانون برای جلوگیری از ورود ضرر بیشتر به چنین شخصی اجازه ی فسخ معامله را، با استفاده از خیار تعذر تسلیم داده است.

انواع خیارات در قراردادها

انواع خیارات از جهت زمان اعلام

میتوان انواع احکام خیارات را با توجه به زمان اعمال آن به دو دسته زیر تقسیم کرد :

۱ – خیارات فوری 
۲ – خیارات مدت دار

خیارهای فوری:

قانونگذار در مورد اجرای برخی از انواع احکام خیارات قائل به زمان شده و محدودیت از نظر زمان برای آن قائل شده است که البته مقصود از واژه فوری مفهوم فوریت عرفی آن می باشد. یعنی در اولین فرصت و زمانی که می توان فورا کاری کرد.

انواع احکام خیارات فوری عبارتند از:

۱- خیار غبن ۲- خیار عیب ۳- خیار تدلیس ۴- خیار رویت

تخلف از وصف بعد از رویت خیاراتی که برای اعمال آن مدت تعیین نشده :

۱- خیار تبعض صفقه ۲- خیار تخلف از شرط ۳- خیار تفلیس ۴- خیار تعذر از تسلیم ۵- خیار تأخیر ثمن .

خیارات مدت دار:

در مقابل خیارات فوری خیاراتی وجود دارند که اعمال آن محدود به زمان معینی بوده و پس از اتمام آن زمانها و عدم اجرای خیار، خیار ساقط می گردد. آنچه محل تأمل می باشد ناظر به این مورد است که این زمانها موانع خارجی و قوه قاهره را در نظر نمی گیرد و در صورت پیش آمدن مانع مهلت کماکان به قوت خود باقی است و در نتیجه خیار ساقط نمی شود و عبارتند از:

۱– خیار مجلس
۲- خیار حیوان
۳- خیار شرط

معنی و مفهوم فوریت خیارات

فوریت یعنی بلافاصله و در کمترین زمان ممکن که عرفا بتوان در آن زمان کاری را سریعا انجام داد.

در شرایطی که هریک از طرفین قرارداد که حق اعمال خیار را دارند پس از اطمینان از فراهم شدن شرایط، می بایست سریعا اقدام به فسخ قرارداد نمایند.

خیار غبن یکی از انواع خیارات است و فوری است یعنی  کسی که در معامله فریب خورده است باید بعد از علم به فریب معامله را فسخ کند فسخ معامله باید فورا صورت بگیرد و اگر این کار به تاخیر بیفتاد ، دیگرحق فسخ وجود ندارد .

اسقاط کافه خیارات

اسقاط به معنای از بین بردن

کافه به معنای همه و تمام است

خیارات به معنی .. اختیارات و امتیازاتی است که به موجب قانون مدنی به نفع یکی از طرفین معامله یا هر دو طرف معامله ، در صورت تخلف طرف دیگر داده شده است  میباشد

در قانون مدنی در صورت وقوع بعضی از تخلفات از ناحیه طرفین قرارداد و به منظور جبران خسارات به آنها امتیازات و اختیاراتی از جمله حق فسخ و خسارت و…در نظر گرفته شده

که در صورت درج اسقاط کافه خیارات این حق از بین می رود

در مجموع به معنی …

ساقط کردن تمام،  امتیازات و اختیارات فسخ معامله که..بموجب قانون  مدنی به یکی از طرفین معامله یا هر دو طرف قرارداد تعلق می گیرد

معنی کافه خیارات :

کافه خیارات به معنی تمامی امتیازاتی ( شامل حق فسخ و…) که بموجب قانون مدنی به یکی از طرفین یا هر دو طرف قرارداد در صورت تخلف ( معیوب بودن -مغبون شدن و…) تعلق می گیرد می باشد

اسقاط کافه خیارات شامل چه خیاراتی نمی شود

در این خصوص ،دو رویه متفاوت در محاکم وجود دارد:

رویه اول: در رویه قضایی، عده ای از قضات با توجه به عموم و اطلاق، در صورت درج شرط اسقاط کافه خیارات ،به درخواست شما ترتیب اثر نمی دهند

بنابراین در صورت خرید مال معیوب ،و درج شرط اسقاط کافه خیارات شما نمی توانید از خیار عیب استفاده کنید

رویه دوم:  عده ای دیگر از قضات با توجه ، به اسقاط شرط کافه خیارات در بعضی از خیارات قانونی ترتیب اثر نمی دهند

بطور مثال می گویند با درج شرط  اسقاط کافه خیارات ،  بازهم خیار تدلیس، تفلیس و تعذر تسلیم  ساقط نمی شود

در خصوص خیار غبن نیز عقیده ای متفاوتی وجود دارد  بعضی اعتقاد دارنند اگر شخص به گمان غبن متعارف، خیار غبن خود را ساقط نماید، غبن افحش (غبن غیر قابل چشم پوشی) ساقط نمی شود.

منظور از غبن  افحش، ضرر و زیانی است که عرفا قابل چشم پوشی نباشد.

اسقاط کافه خیارات خصوصا خیار غبن یعنی چه

اسقاط به معنای از بین بردن

کافه به معنای همه و تمام است

خیارات به معنی .. اختیار فسخ معامله  می باشد

در مجموع به معنی …

ساقط کردن تمام،  امتیازات و اختیارات فسخ معامله که..بموجب قانون  مدنی به یکی از طرفین معامله یا هر دو طرف قرارداد تعلق می گیرد

که خیارات شامل خیارت مندرج در قسمت انواع کافه خیارات ( مندرج در ذیل می باشد )

در صورت نیاز به برقراری ارتباط با وکیل حقوقی و وکیل ملکی  ،مشاوره حقوقی ،وکیل پایه یک دادگستری  جهت مشاوره تلفنی و حضوری با وکلای مجرب و تحصیلکرده در گروه وکلای حکمت لطفا  با شماره 

09120170676 

تماس حاصل نمایید.