جعل اسناد و استفاده از سند مجعول
جرم جعل اسناد شامل هرگونه حذف، محو، تراشیدن، از بین بردن و یا اضافه کردن نوشته های دیگر به نوشته‌ی اصلی می باشد. در این مقاله پیرامون این موضوع مطالبی گفته خواهد شد.
جعل اسناد و استفاده از سند مجعول
هرگاه شخصی نوشته یا سند عادی و یا رسمی را مخدوش نماید و یا بخشی از آن را حذف کرده و یا چیزی به آن اضافه نماید و یا این که تاریخ سند یا قراردادی را عقب یا جلو ببرد به گونه ای که با اصل سند که از ابتدا منعقد شده است منافات پیدا کند چنین شخصی مرتکب جرم جعل اسناد شده است.
جرم جعل اسناد دارای ۴ رکن می باشد:
۱- رکن قانونی
۲- رکن معنوی
۳- رکن مادی
۴- رکن ضرری
رکن قانونی
رکن قانونی جرم جعل اسناد شامل مواد قانونی مربوط به قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات قسمت جعل و تزویر می شود که به تعریف اقسام مختلف جرم جعل اسناد و مجازات آن می پردازد.
رکن معنوی
شامل وجود عمد و قصد و نیت مجرمانه در هنگام انجام عمل جعل اسناد می باشد زیرا که معمولاً افراد به منظور منافع شخصی خود اقدام به جعل اسناد رسمی یا غیر رسمی برای استفاده از آن جهت فریب دادن مقامات مسئول و یا نهادهای مختلف دولتی و عمومی و خصوصی می نمایند.
رکن مادی
رکن مادی جرم جعل اسناد شامل اعمال و رفتارهایی است که قانون ارتکاب آن از جانب افراد را مشمول حکم جرم جعل اسناد دانسته است مثل حذف یا محو یا تراشیدن و یا از بین بردن مفاد سند و یا الحاق بخشی از نوشته جات از جانب خود به متن اسناد رسمی یا غیررسمی.
رکن ضرری
رکن ضرری جرم جعل اسناد شامل این معناست که معمولاً جرم جعل اسناد بسته به انواع مختلف آن همیشه نوعی ضرر و زیان برای کسانی که سند مجعول به نام ایشان و یا علیه ایشان مورد استفاده در محاکم دادگستری و یا ادارات رسمی قرار می گیرد به همراه دارد. و این ضرر و زیان خود قابل پیگیری در محاکم قضایی میباشد.
جرم استفاده از سند مجعول و ارکان مختلف آن
جرم استفاده از سند مجعول شامل استفاده عمدی و با آگاهی از اینکه سند مذکور جعلی می باشد در محاکم و یا ادارات دولتی و خصوصی جهت فریب و گول زدن مسئولین ادارات و نهادها و یا اشخاص مختلف جهت تامین منافع شخص خود و یا دیگران می باشد.
ارکان مختلف تشکیل دهنده جرم استفاده از سند مجعول همان ارکان سه گانه مادی، قانونی و معنوی است.
رکن قانونی جرم استفاده از سند مجعول شامل مواد ۵۲۴ تا ۵۴۲ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می باشد که مجازات مربوط به اقسام جعل اسناد و مدارک و استفاده از آن ها به طور جداگانه در آن آورده شده است.
رکن مادی جرم استفاده از سند مجعول نیز شامل استفاده از اسناد و مدارک جعل شده توسط خود جاعل و یا شخص دیگر برای فریب افراد یا در سازمان ها و نهادهای مختلف می باشد.
رکن معنوی جرم استفاده از سند مجعول نیز شامل عمد در استفاده از سند جعل شده و از آن مهمتر آگاهی از جعلی بودن سند مورد استفاده می باشد یعنی اینکه شخصی که از سند استفاده می کند برای اینکه مشمول مجازات جرم استفاده از اسناد مجعول شود باید در هنگام استفاده از سند مجعول به جعلی بودن سند آگاهی داشته باشد وگرنه مجرم شناخته نمی شود.
مجازات جعل سند و استفاده از سند مجعول
مجازات جعل اسناد و استفاده از سند مجعول در قسمت تعزیرات قانون مجازات اسلامی در مواد ۵۲۴ تا۵۴۲ آمده است که در این جا به برخی مواد مهم و مبتلا به، در این زمینه اشاره می کنیم.
در ماده ۵۲۴ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی اگر کسی دست به جعل مهر، امضا و یا فرمان مقام رهبری یا روسای ۳ قوه بزند و یا با علم به جعلی بودن اسناد و مدارک مذکور از آن استفاده نماید به مجازات ۳ تا ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد.
ماده ۵۲۵ هم بیان میدارد که جعل و یا استفاده از نمونه جعلی امضا و یا مهر مربوط به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و شورای نگهبان و یا حکم و مهر و امضای قضات دادگستری بین ۱ تا ۱۰ سال حبس به همراه خواهد داشت.
همچنین جرم جعل اسکناس های داخلی و خارجی و اسناد و حواله جات بانکی از قبیل چک و برات وغیره اگر با قصد ضربه زدن به نظام مالی کشور باشد مستوجب ۵ تا ۲۰ سال حبس برای مرتکب می باشد.
جعل گواهی اشتغال به تحصیل و یا مدارک فارغ التحصیلی صادر شده از مراکز آموزش و پرورش و دانشگاه ها ونیز استفاده از آن طبق ماده ۵۲۷ بین یک تا سه سال حبس به همراه دارد.
ماده ی ۵۳۶ هم جعل گواهی پزشکی برای استفاده جهت معافیت از سربازی یا تقدیم به دادگاه را اگر به نام خود پزشک باشد موجب مجازات بین ۶ ماه تا ۱ سال حبس یا بین ۲ تا ۷ میلیون تومان جزای نقدی دانسته است.
مجازات جعل و استفاده از اسناد رسمی جعل شده بین ۶ ماه تا ۳ سال حبس و در مورد جعل اسناد عادی و استفاده از آن ها ۶ماه تا۲سال زندان میباشد.
چنانچه اشخاصی که خودشان کارمند دولت هستند اقدام به جعل اسناد رسمی کنند به ۱تا۵ سال حبس تعزیری محکوم خواهند شد.
محل رسیدگی به جرم جعل اسناد
محل رسیدگی به جرم جعل اسناد دردادگاه محل وقوع جرم جعل اسناد و یا اگر مشخص نباشد در محل اقامت متهم واگر آن هم معلوم نبود محلی است که متهم در آن جا دستگیر شده است.
تعریف و مجازات معاونت در جرم جعل اسناد
معاونت در جرم جعل اسناد شامل هرگونه کمک و تسهیل وقوع جرم جعل اسناد برای جعل کننده می گردد مانند این که اگر کسی وسایل جعل اسناد را در اختیار جاعل قرار دهد یا اصل مهر ویا امضا موضوع جعل را پیدا کند و برای جعل در اختیار جاعل بگذارد مرتکب جرم معاونت در جعل اسناد شده است.
مجازات جرم معاونت در جعل اسناد ۱یا ۲ درجه پایین تر از مجازات اصلی جرم جعل اسناد می باشد و در هر مورد متفاوت خواهد بود.
آیا دست بردن در شناسنامه و ایجاد تغییرات در اطلاعات آن جرم است؟
با توجه به اینکه شناسنامه از اسناد رسمی است و هر نوع تغییر در مفاد این اسناد بدون نظارت محاکم قضایی و یا مامورین ثبت احوال غیر قانونی است پاسخ این سوال مثبت است.
و هر گونه دخل و تصرف در مفاد اسناد شناسنامه به ویژه اگر موجب ضرر زدن به دیگری باشد توسط متضرر از جرم، قابل پیگیری می باشد.
اما تغییر و تبدیل مفاد کپی شناسنامه موجب مجازات نیست زیرا که مفاد این کپی ها از لحاظ حقوقی ارزش مستقل ندارد.
برای استفاده از خدمات مشاوره و راهنمایی وکلای حرفه ای در باره ی پرونده‌های مربوط به جعل اسناد رسمی و غیررسمی با گروه وکلای حکمت در تماس باشید.
