فک رهن
شاید تاکنون واژه فک رهن را شنیده اید آیا در مورد این واژه کنجکاو نشده اید؟ بیشترین کاربردی که فک رهن دارد در زمان گرفتن وام از بانک است که در این مقاله سعی براین است که رهن و فک رهن تشریح شود.
رهن چیست؟
رهن یعنی به گرو گذاشتن مالی از طرف مدیون به طلبکار در واقع مال وثیقه دین قرار میگیرد.
عقد رهن چه عقدی است ؟
مطابق با ماده 771 قانون مدنی :
رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه یا ضمانت به طلبکار می سپارد رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می‌گویند .
مثلا : شخصی به منظور اخذ وام ، سند ملکی خود را در بانک (به عنوان وثیقه عودت وام ) بگذارد و وامی تحت عنوان ( خرید خانه یا ملک و تعمیرات وبرای هر نیاز شخصی … ) بگیرد.
فک رهن در لغت:
فک در لغت به معنای جدا کردن و رهانیدن آمده است .
فک رهن در اصطلاح حقوقی:
در اصطلاح حقوقی به آزاد کردن مال گرو گذاشته شده گفته می شود.
فک رهن در فقه و حقوق ایران:
در فقه و حقوق ایران فک رهن عبارت است از خروج مال مورد رهن از حالت وثیقه.
به عبارت دیگر زمانی که ملکی به عنوان وثیقه در اختیار نهادی مثل بانک باشد و از آن حالت خارج شود.
بنابراین رهن مانند یک نوع وثیقه برای اطمینان خاطر طلبکار است تا در صورتی که مدیون از پرداخت دین خود سر باز زد و فک رهن انجام نداد ، بتواند از مال مورد رهن (رهینه) حق خودش را تحصیل کند.
ویژگی عقد رهن چیست و تفاوت آن با فسخ عقد چیست؟
قانون گذار در قانون بعضی از عقود را زمانی صحیح می داند که مال به قبض داده شود بنابراین:
1)عقد رهن عقد عینی است که قبض شرط صحت ان است
2)مال موضوع عقد رهن باید عین باشد یعنی قابل لمس و دین و منفعت قابل رهن نیست
3)از آنجا که مال وثیقه قرارمیگیره در صورت عدم پرداخت دین با انجام تشریفات فروخته خواهد شد
4)رهن عقدی است تبعی تا زمانی که دینی نباشد عقد رهنی نخواهد بود بنابراین تنها با پرداخت دین عقد رهن هم از بین خواهد رفت
5) عقد رهن برای مدیون لازم است و برای طلبکار جایز یعنی هر زمانی بخواهد می تواند آن را فسخ کند بنابراین در عقد رهن یک حق فسخی برای طلبکار وجود دارد.
آیا مال مرهونه را می توان اجاره یا منتقل کرد ( آیا می توان مال مرهونه را فروخت؟)
بعد از تحقق عقد رهن مدیون یا راهن همچنان بر مال خود سلطه مالکانه دارد بنابراین راهن می تواند منافع ملک خود را اجاره دهد.
بیشتر بخوانید:ابطال سند رهنی
فروش مال مرهونه از نظر حقوقی:
راهن در رهن نمیتواند تصرفاتی کند که منافی حق مرتهن باشد مگر به اذن او مثلا راهن حق فروش مال مرهونه را نخواهد داشت مگر اینکه طلبکار یا مرتهن این فروش را اجازه دهد یا با پرداخت دین خود فک رهن کند .
آیا فروش مال مرهونه جرم است؟
فروش مال مرهونه باعث خروج آن از مالکیت خریدار نخواهد شد ولی مطابق ماده 1 قانون مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری دادگاه راهن را که با علم به رهن گذاشتن مال خود ، مال مرهونه را بفروشد به تحمل حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد کرد.
آیا مال رهنی را می توان به رهن گذاشت؟
راهن می تواند مال مرهونه را نیز برای دیون دیگر خود به رهن گذارد که آن را رهن مکرر می گویند و مطابق توافق طرفین باید مشخص شود که مرتهنین در عرض یکدیگر باشند و یا در طول یکدیگر.
آیا راهن می تواند در عقد رهن تصرف کند؟
راهن نمیتواند در رهن تصرفی کند که منافی حق مرتهن باشد یعنی نمیتواند مال رهنی را تخریب کند ولی می تواند تصرفاتی کند که برای رهن نافع باشد.
به رهن گذاشتن مال غیر چگونه است ؟
مدیون باید مالک مالی باشد که به رهن می گذارد ولی اگر مال دیگری را به رهن گذارد این عقد بدون اذن مالک فضولی است و باید به این رعن رضایت دهد بنابراین بعد از رضایت مانند زمانی است که کسی مال خود را وثیقه دین دیگری قرار داده است.
رهن عاریه ای چیست؟
در اصطلاح حقوقی رهن عاریه ای زمانی است که شخصی از مالک مال اذن میگیریه که مال او را در وثیقه خود قرار دهد.
به رهن گذاشتن مال مشاع چگونه است؟
در عقد رهن راهن باید مالک چیزی باشد که به وثیقه می گذارد بنابراین مالک سهم مشاع می تواند فقط در حدود سهم خود آن را در وثیقه دین خود قرار دهد.
آیا سرقفلی قابل رهن است؟
حق سرقفلی از آنجا که یک حق است و قابل لمس نیست قابل رهن نیز نمیباشد چون مطابق قانون مال عینی و قابل لمس و دیدن میتواند رهن قرار گیرد مثل( زمین، خانه ، ماشین و….)
از کجا بفهمیم سند در رهن بانک است؟
خریدار باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و از سند آن استعلام کند بنابراین حتی الامکان توصیه می شود از معاملات ملکی که در رهن است خود داری کنید و اگر طالب انعقاد عقد هستید حتما در قرارداد تصریح کنید تا از مخاطرات آینده به اطلاع طرفین مخصوصا خریدار رسیده باشد.
فک رهن در چه صورت امکان پذیر است:
1. پرداخت کامل دین از ناحیه مدیون.
نکته : با پرداخت قسمتی از دین ، نمی توان درخواست فک رهن از مال مورد رهن نمود.
2. طلبکار ( رهن گیرنده ) از حق خود به طور کامل صرف نظر کند و ذمه مدیون را از پرداخت دین مبری کند.
3. طریق پرداخت دین و رسیدن طلبکار به حق و حقوقش و یا از طریق ابراء دائن محقق خواهد شد.
مدارک لازم در دعوای الزام به فک رهن:
- کپی سند رهنی(برابر با اصل)
- تصویر اسناد پرداختی دیون( برابر با اصل )
- تصویر مصدق قرارداد رهنی ( برابر با اصل )
- عند الزوم شهادت شهود و مطلعین
- درخواست استعلام از مرجع مربوطه
- عند الزوم درخواست جلب نظر کارشناسی
طرح دعوی فک رهن توسط اشخاص چگونه است؟
1.طرح دعاوی بنحو مجزا ( جداگانه ):
در این نوع دعوای اشخاص به منظور دریافت وام ( بازسازی ومرمت ویا ساخت و یا…..) به یکی از بانک های مستقردر سطح کشور مراجعه مینماید و در قبال دریافت وام اموال و یا اسناد خود را در رهن بانک قرار می دهد تا النهایه پس از تسویه وام از ناحیه گیرنده وام ، بانک از مال مورد رهن رفع اثر نماید اما بانک به تعهد خود، مبنی بر بازگرداندن مال مرهونه با به اصطلاح رهن عمل ننماید ، که در این صورت شخص وام گیرنده، میبایست دادخواست الزام به فک رهن را بصورت مجزا تقدیم محکمه نماید .
2. طرح دعوی توام با، الزام به تنظیم سند رسمی:
این دعوا که عموماً بین طرفین قرارداد مشارکت در ساخت و یا خریداران ملک بطرفیت فروشنده و… مطرح می گردد بدین نحو می باشد که سازندگان قبل از فروش آپارتمان یا ملک و …. ملک را در اختیار بانک قرار می دهند تا وامی جهت ساخت دریافت کند .
سپس سازندگان آپارتمان را بصورت مبایعه نامه ای و یا طرق دیگر …. به خریدار می فروشند و تعهد می کنند که ملک را در زمان معین ، فک رهن و سند رسمی را به نام خریدار نمایند که به این تعهد خود عمل نمی کنند که در این صورت می بایست دعوی فک رهن را توامان با تنظیم سند مطرح نمود.
پیشنهاد گروه وکلای حکمت برای شما همراهان عزیز:مشارکت در ساخت
دعوی الزام به فک رهن چگونه است؟
در مواقعی پیش می آید که طلب بطور کامل ادا شده است و مدیون دین خود را پرداخت کرده است اما طلبکار فک رهن نمی کند ، یعنی با توجه به تسویه بدهکار ، طلبکار مال مورد وثیقه را آزاد نمی کند در اینجا شخص راهن میتواند دعوای «الزام به فک رهن» را اقامه کند.
مسئولیت طلبکار بعد از پرداخت کل دین د رمقابل مال مرهونه؟ید غاصبانه مرتهن چگونه است؟
ید طلبکار که در گذشته امین و امانت‌دار مال بوده است (ید امانی داشته)، بعد از پرداخت دین و عدم فک رهن تبدیل به غاصبی می‌شود که در صورت هرگونه خسارت و آسیبی ضامن خواهد بود .
فک رهن از چند طریق قابل انجام است ؟
1-پرداخت دین از طرف رهن دهنده
2-صرف‌نظر کردن کسی که مال غیر نزد او رهن گذاشته شده از مال مرهونه
3-ابراء دین از طرف کسی که مال غیر نزد او رهن گذاشته شده
با اسقاط دین، مال مرهونه از قید رهن رها خواهد شد و دیگر دینی باقی نخواهد ماند.
گروه وکلای حکمت ، متشکل از چندین وکیل متخصص و با تجربه آمادگی ارائه مشاوره حقوقی به صورت تمام وقت را برای شما هموطنهای عزیز فراهم نموده است .در صورت نیاز به وکیل ملکی با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.
