عدم پرداخت مابقی ثمن معامله

عدم پرداخت مابقی ثمن معامله/شرایط+الزامات/

در کلیه معاملات خصوصا معاملات ملکی موضوعی که بسیار مهم است پرداخت ثمن معامله طبق قرارداد می باشد.ولی برخی اوقات یکی از طرفین معامله از پرداخت مابقی ثمن معامله اجتناب کرده که این مورد مشکلاتی را برای طرف دیگر پیش میاورد.عدم پرداخت مابقی ثمن معامله ضمانت اجرای قانونی دارد.

در این مقاله ضمن تعریف ثمن معامله، به تشریح “عدم پرداخت مابقی ثمن معامله” خواهیم پرداخت.

ثمن چیست؟

 مبلغ معامله یکی از اصلی ترین موضوعات هر قرارداد خرید و فروشی است .

در اصطلاحات حقوقی به..

فروشنده (بایع )

به مبلغ مورد معامله (ثمن )

به مال فروخته شده (مبیع ) …..می گویند.

در اینکه می توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید یا خیر ، حالت های ذیل وجود دارد

حالت اول :اگر در قرارداد یا مبایعه نامه ای توافق بر پرداخت ثمن معینی، بکنیم و خریدار حاضر به پرداخت الباقی ثمن نشود شما می توانید دادخواست الزام خوانده را به مطالبه الباقی ثمن را +مطالبه خسارت تاخیر تادیه مطالبه کنید البته منوط به آنکه..

شما هم تعهد بر تحویل ملک را مال مورد معامله بصورت همزمان نداشته باشید

نکته ***

در این حالت  فوق  شما نمی توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید  چرا که ثمن معامله را در صورتی می توانید به نرخ روز بگیرید که مبیع متعلق حق دیگران باشد و فروشنده آن را فروخته باشد .

حالت دوم :اگر ملک یا مالی را خریداری کنید و بعدا کاشف بعمل آید که فروشنده مالک آن ملک به هر نحوی نبوده

بطور مثال : فروشنده مال متعلق به دیگری را فروخته و یا ملک در طرح های عمرانی و..قرار گرفته در این صورت است که می توانید مطالبه ثمن معامله را به نرخ روز از محکمه درخواست کنید

نکته : اگر در قرارداد و مبایعه نامه خود  شرط شده باشد که در صورتی که مبیع یا مال فروخته شده ، مستحق للغیر واقع شود یا در طرح عمرانی قرار گیرد مبلغ معینی (مثلا صد میلیون تومان) می توانید از فروشنده بگیرید در این حالت نیز نمی توانید ثمن معامله را به نرخ روز بگیرید

این مقاله را هم مطالعه کنید:

ثمن معامله

تفاوت دعوای مطالبه ثمن و استرداد ثمن:

دعوای مطالبه ثمن از ناحیه فروشنده مطرح و دعوای استرداد ثمن از ناحیه خریدار  مطرح می‌گردد.

به طور مثال فروشنده ملک خود را به مبلغ یک میلیارد به خریدار فروخته است و خریدار ثمن یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم نمی کند در این حالت فروشنده علیه خریدار دعوای مطالبه ثمن مطرح می کند.

در مثال بالا بعد از اینکه خریدار ثمن معامله و یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم می کند متوجه می شود ملک متعلق به دیگری است و یا فروشنده ملک را گرانتر از آنچه که هست به او فروخته است، به دعوایی که خریدار علیه فروشنده جهت باز‌پس گرفتن ثمن پرداختی یا قسمتی از آن اقامه می کند دعوای استرداد ثمن می گویند.

دعوای مطالبه ثمن معامله چه زمانی مطرح می شود ؟

زمانی که ملکی به فروش می رسد توافقی بین خریدار و فروشنده به عنوان طرفین معامله صورت می گیرد .

باید گفت این دعوا زمانی مطرح می شود که خریدار برخلاف وعده و تعهدش در قرارداد، از انجام تعهدات خود مبنی بر پرداخت ثمن معامله خوداری نموده و حاضر به پرداخت دین خود نسبت به فروشنده نمی شود حال اگر خریدار ثمن معامله را پرداخت نکند، فروشنده می تواند دادخواست الزام خریدار به پرداخت ثمن معامله را مطرح کند، که فروشنده ملک به عنوان خواهان و خریدار به عنوان خوانده می باشد .

در اصطلاحات حقوقی به فروشنده، بایع و به مبلغ معامله، ثمن و به مورد معامله، مبیع می گویند .

بهتر است بدانیم که در عقد بیع ثمن (مبلغ معامله ) با  مبیع( مورد معامله )  مبادله می شود .

ماده 362 قانون مدنی در این باره بیان میدارد که :

بهتر است بدانیم که در عقد بیع ثمن (مبلغ معامله ) با  مبیع( مورد معامله )  مبادله می شود .

مطابق ماده 362 قانون مدنی  آثار بیعی که صحیحاً واقع شده باشد از قرار ذیل است :

• به مجرد وقوع بیع ، مشتری مالک مبیع و بایع مالک ثمن می شود .
• عقد بیع ، بایع را ضامن درک مبیع و مشتری را ضامن درک ثمن قرار می دهد .
• عقد بیع ، بایع را به تسلیم مبیع ملزم می کند .
• عقد بیع ، مشتری را به تادیه ثمن ملزم می کند .

این مطلب را از دست ندهید:

حق حبس اختیاری برای هر یک از طرفین قرارداد است که بر اساس آن حق دارند اجرای تعهد خود را موکول به اجرای تعهد دیگری کنند .مثلاً اگر خریدار ثمن معامله را پرداخت نکرده است ، فروشنده می تواند تا انجام تعهد وی از تسلیم مورد معامله امتناع کند و به عبارتی از حق حبس استفاده کند .

عدم پرداخت مابقی ثمن معامله

• در صورت استنکاف خریدار از پرداخت ثمن ، فروشنده می تواند الزام آن را از دادگاه بخواهد یا از طریق خیار فسخ ذیل عقد را فسخ نماید.

خیار تاخیر ثمن چیست ؟

خیار تأخیر عبارت است از تسلّط فروشنده بر فسخ عقد که پس از سه روز در صورتی که خریدار در این مدّت بهای کالا را نپردازد فروشنده میتواند معامله را فسخ نماید.

شرایط ایجاد خیار تاخیر ثمن :

۱- مبیع عین خارجی یا در حکم آن باشد. ( مثل خودرو ، خانه و …. )

۲- تادیه ثمن و تسلیم مبیع موجل نباشد.

۳- تسلیم مبیع و ثمن هیچ کدام انجام نشده باشد.

۴- باید سه روز از تاریخ بیع بگذرد و هنوز نه مبیع تسلیم شده و نه ثمن تادیه شده باشد.

نحوه مطالبه ثمن:

برای مطالبه ثمن دو نحوه بسته به شرایط موضوع انتخاب می گردد:

1. مطالبه ثمن به نحو عادی: در این نوع دادخواست معمولا با توجه به آنکه مدت زمان زیادی از قرارداد نگذشته است و تغییر چندانی در قیمت ها و نرخ تورم صورت نگرفته است فروشنده همان ثمن قرار دادی را به عنوان خواسته، مطالبه می نمایند که مبلغ آن مشخص است.
2. مطالبه ثمن به نرخ روز: در این نوع مطالبه ی ثمن با توجه به آنکه مدت زیادی از قرارداد گذشته است و  قیمت آنچه خریداری شده در گذشته و حال تفاوت دارد، فروشنده ثمن را به نرخ روز مطالبه می نماید. لازم به ذکر است در این نوع دعوا میزان ثمن با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری معین می گردد.

دادگاه صالح برای تقدیم دادخواست مطالبه ثمن معامله :

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای مطالبه ثمن مطابق مواد قانونی ذیل است:

ماده ۱۱ قانون آیین دادرسی مدنی: دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که خوانده، در حوزه قضایی آن اقامتگاه دارد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه نداشته باشد،

درصورتی که ‌در ایران محل سکونت موقت داشته باشد، در دادگاه همان محل باید اقامه گردد و هرگاه در ایران اقامتگاه و یا محل سکونت موقت نداشته ولی مال‌ غیرمنقول داشته باشد، دعوا در دادگاهی اقامه می‌شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است و هرگاه مال غیرمنقول هم نداشته باشد، خواهان در‌ دادگاه محل اقامتگاه خود، اقامه دعوا خواهد کرد.

ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی مدنی: در دعاوی بازرگانی و دعاوی راجع به اموال منقول که از عقود و قراردادها ناشی شده باشد، خواهان می‌تواند به ‌دادگاهی رجوع کند که ‌عقد یا قرارداد در حوزه آن واقع شده است یا تعهد می‌بایست در آنجا انجام شود.

خسارت تاخیر ثمن معامله:

اگر خریدار سر موعد ثمن و یا اقساط آن را پرداخت ننماید فروشنده می تواند با مراجعه به دادگاه دادخواست مطالبه ثمن قرارداد را بدهد که می توان علاوه بر اصل پول، خسارت تاخیر تادیه به نرخ شاخص بانک مرکزی را از زمان مطالبه تا زمان پرداخت نیز علاوه بر خسارت دادرسی مطالبه کند.

جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی ،وکیل کیفری  متخصص و یا وکیل ملکی و وکیل قرارداد با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.