عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه/آنچه باید بدانید**
عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه معمولا توسط یک یا چند تن از وراث، به دلیل عدم رضایت وراث غایب در جلسه برای تقسیم ترکه اتفاق میفتد. در اینصورت خواهان می بایست با تهیه مدارک لازم از جمله گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف، دادخواست تقسیم ترکه را علیه سایر وراث به دلیل عدم همکاری در تقسیم ارث مطرح نماید.
به عبارت دیگر عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه به این معناست که فرد مورد نظر از روند قانونی تقسیم ترکه که در شورای حل اختلاف در جریان است و یا توافق با سایر وراث برای تقسیم ترکه راضی نیست و آن را قبول ندارد.
در این مقاله بر آنیم توضیحاتی در خصوص ترکه و تعریف آن و همچنین تقسیم ترکه با در نظر گرفتن قوانین مربوطه بدهیم :
عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه
ترکه چیست و به چه معناست؟
معنای لغوی ترکه:
“ترکه در لغت مأخوذ از «ترک» و به معنای اموالی است که متوفی پس از فوت از خود به جای میگذارد. جمع آن «ترکات» و به کسر اول و سکون راء هم استعمال شده است.”
معنای اصطلاحی :
“ترکه عبارتست از کلیه اموال و حقوق مالی مورث که پس از فوت وی به ملکیت ورثه در میاید، لکن قبل از آن باید دیون را تأدیه و وصایای او را اخراج نمود و سپس بقیه را بین وراث تقسیم کرد.”
تقسیم ترکه به این معناست که سهم و حق هر وارث به استقلال تعیین می گردد ، شراکت در اموال از بین می رود و سهم هر وارث در تصرف انحصاری او قرار می گیرد . بنابراین تقسیم ترکه در معنای خاص ، مفهومی نزدیک به افراز دارد.
معنای حقوقی ترکه:
در اصطلاح حقوقی به “دارایی” بر جای مانده از متوفی ترکه گفته می شود که در واقع این دارایی بصورت خالص و تصفیه شده نمی باشد بدین معنا که شامل طلبها و دیون متوفی می باشد .
اموال جزء ترکه
کلیه اموال متوفی اعم از (منقول و غیر منقول) جزء ترکه قرار می گیرد.
هم چنین امکان دارد متوفی در زمان حیاتش سبب تملک مالی را ایجاد کرده باشد لکن خود مال پس از موت او موجود شود. بطور مثال : متوفی در زمان حیاتش، حساب پساندازی در یکی از بانکها افتتاح کرده و پس از فوت او از طریق قرعه کشی، قرعه به نامش اصابت میکند، در این قبیل موارد نیز چون سبب تملیک مال به وسیله خود متوفی و در زمان حیاتش ایجاد شده است، بنابراین اموال مزبور جزء ترکه او محسوب میشود.
چه اشخاصی حق درخواست تقسیم ترکه را دارند؟
بر اساس (ماده 300 قانون امور حسبی) :
“در صورت تعدد ورثه هر یک از آنها میتوانند از دادگاه درخواست تقسیم سهم خود را از سهم سایر ورثه بخواهند”
و بر اساس (ماده 301 قانون فوق الذکر) :
“ولی و وصی و قیم هر وارثی که محجور باشد و امین غائب و جنین و کسی که سهم الارث بعضی از ورثه به او منتقل شده است و همچنین موصی له و وصی راجع به موصی به در صورتی که وصیت به جزء مشاع از ترکه شده باشد حق درخواست تقسیم را دارند.”
هم چنین (ماده 589 قانون مدنی) بیان داشته است :
“هر شریک المال می تواند هر وقت بخواهد تقاضای تقسیم مال مشترک را بنماید مگر در مواردی که تقسیم بموجب این قانون ممنوع یا شرکا به وجه ملزمی ملتزم بر عدم تقسیم شده باشند.”
نکات :
1- چنانچه هر یک از وراث به سن رشد نرسیده باشند، پدر و یا جد پدری صغیر، میتوانند از دادگاه تقاضای تقسیم ترکه را بنمایند.
2- چنانچه متوفی برای بعد از زمان فوت خود، وصی تعیین نموده باشد، وصی منتخب حق تقدیم دادخواست تقسیم ترکه را خواهد داشت .
آیا انحصار وراثت اجباری است؟
از آنجایی که تقسیم ارث متوفی، و انتقال سند مالکیت اموال متوفی که دارای سند رسمی مالکیت است و حسابهای بانکی و اوراق و اسناد تجاری وی بدون داشتن برگه انحصار وراثت امکان پذیر نیست و مراجع ذیربط بدون داشتن این مدرک از طرف وراث اقدامات بعدی را انجام نخواهند داد، در نتیجه پاسخ به این پرسش که اخذ گواهی انحصار وراثت، اجباری است یا خیر، ؟ این است که انجام این امر و اخذ گواهی آن، ضروری است و بدون آن مراحل بعدی تقسیم ترکه انجام نخواهد شد.
قانون جدید تقسیم ترکه
- تقسیم ترکه طبق قانون مدنی انجام می شود که بر این اساس پسر دو برابر دختر از والدینش ارث میبرد.
- به فرزند نامشروع و فرزند خوانده ارث تعلق نمی گیرد.
- فرزندان رضایی متوفی نیز شرایط دریافت ارث را ندارند. در نتیجه تقسیم ارث بین فرزندان نسبی بر اساس تعداد فرزندان و جنسیت آنها انجام می شود.
- اگر متوفی فقط یک فرزند داشته باشد همه اموالش به همان فرزند می رسد.
- اگر فرزندان از یک جنس باشند اموال به صورت مساوی بین آنها تقسیم می شود.
- اگر فرزندان از هر دو جنس پسر و دختر باشند، به پسران دو برابر دختران ارث می رسد.
مراحل تقسیم ترکه
-
تصفیه ترکه
یکی از مراحل تقسیم ترکه، تصفیه ترکه می باشد. قبل از اینکه تقسیم اموال بین وراث انجام شود، می بایست کلیه دیون طلبکاران پرداخت گردد. بدین منظور شخصی که به عنوان مدیر تصفیه منصوب میگردد. در ابتدا اقدام به تعیین دیون متوفی نموده و این دیون پرداخت میگردد.
-
تحریر ترکه
بعد از ادای دیون متوفی، نوبت به تحریر ترکه می رسد که در این مرحله کلیه اموال و دارایی باقی مانده جمع آوری و مشخص میگردد . این مرحله از اصول خاصی تبعیت می کند.
عدم همکاری و عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه
عدم رضایت یکی از وراث در تقسیم ترکه که منجر به عدم حضور در جلسه تقسیم ترکه می شود، دادگاه را ملزم به تقسیم ماترک می نماید.
چنانچه ترکه بدون حضور یک یا چند تن از وراث تقسیم شود، ورثه غایب می توانند با مراجعه به دادگاه علیه وراث دیگر دادخواست دهند. در این حالت برای تسریع در روند رسیدگی پرونده پیشنهاد می کنیم از مشاوره اصولی و تخصصی وکلای ما در گروه وکلای حکمت استفاده نمایید .
عدم امضای تقسیم نامه از طرف یکی از وراث
اگر حتی یک نفر از ورثه تقسیم نامه را امضاء نکند، در اینجا تقسیم ماترک می بایست از طریق قانون انجام بپذیرد تشخیص این موضوع و تصمیم گیری در این باب توسط دادگاه انجام خواهد شد.
یکی از ورثه غایب مفقود الاثر باشد
در ذیل به شرایطی که برای تایید غایب مفقود الاثر در نظر گرفته شده است، اشاره می نماییم :
- غیبت طولانی
- عدم اطلاع از مرگ یا زندگی وی
- نشانی از وی موجود نباشد
- قانون شخص غایب مفقود الاثر را از ارث بهره مند می نماید و این شخص به هیچ عنوان مانعی برای تقسیم ارث نخواهد شد.
در این مورد دادگاه شخص مورد اعتمادی را تعیین کرده تا در غیاب شخص غایب مفقود الاثر از اموال وی نگهداری نماید.
در درخواستهای تقسیم ترکه که دادگاه بر مبنای تسالم و توافق وراث، اقدام به تنظیم گزارش اصلاحی می نماید، قاعده فراغ دادگاه جاری نخواهد بود و در سایر موارد که شرکا اجبار به تقسیم میشوند جز در موارد واخواهی، دادگاه مجاز به رسیدگی نخواهد بود.
تقسیم ترکه در صلاحیت شورا یا دادگاه است؟
در قانون و در بند 9 قانون شورای حل اختلاف، صدور گواهی انحصار وراثت و تحریر ترکه و مهر و موم ترکه در صلاحیت شورای حل اختلاف بوده و دعوای مربوط به تقسیم ترکه در صلاحیت دادگاه می باشد.
طبق ماده 20 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه مستقر در آخرین اقامتگاه متوفی صلاحیت رسیدگی به دعوای تقسیم ترکه است.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل حقوقی، وکیل پایه یک دادگستری، وکیل ارث با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.