دعوای حقوقی اثبات حق ارتفاق:

قانونگذار ما در قانون مدنی حق ارتفاق را به رسمیت شناخته است و آن را تعریف نموده حال یکی از دعاوی حقوقی ما اثبات حق ارتفاق است که به توضیح آن می پردازیم .

دعوای حقوقی اثبات حق ارتفاق:

مطابق تعریف قانون در ماده 93 و 94 قانون مدنی حق ارتفاق عبارت است از:«ارتفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری.

صاحبان املاک می توانند در ملک خود هر حقی را که بخواهند نسبت به دیگری قرار دهند در این صورت کیفیت استحقاق تابع قرارداد و عقدی است که مطابق ان حق داده شده است.»

اثبات حق ارتفاق در اموال غیر منقول، متصور است. در مورد اموالی که اشخاص نسبت به ان حقی دارند، قانون این اختیار را داده است که بتوانند در ان هر گونه استیلا و تصرف داشته باشند. از این رو باید این حق و اختیار را قانون (مواد 93 تا 139 قانون مدنی به مبحث ارتفاق اختصاص پیدا کرده است)اجازه داده باشد و در نتیجه ان شخص را محق بداند.

در مورد اموال غیر منقول بحثی که مطرح می گردد این است که تعدادی از حقوق مالی وجود دارند که از به تبع ملک و مال غیر منقول، موجود و از ان ناشی می‌گردد.حق ارتفاق از جمله این حقوق می باشد که فقط در ملک ایجاد می‌گردد ،در صورتی که نسبت به موجودیت ان اختلافی حاصل شود، ثبوت ان باید اثبات شود.

در قانون، برای اموری که مرتبط با مال می باشد، طرق اثباتی ان از طریق ادله اثبات دعوی(اقرار،سند،شهادت شهودو..)، ممکن می باشد و شخصی که اصل حق ارتفاق او انکارو تضییع  شده است باید در مقام دفاع و اعمال حق خویش، موجودیت ان را اثبات بنماید.

اثبات حق ارتفاق از جمله اموری است که سبب وموجب حق در ملک غیر می باشد و متعلق به شخصی است که در مالکیت عین نقشی ندارد و حق ارتفاق، غالبا در مجاورت ملکی که حق ارتفاق در ان مطرح است، قرار گرفته است، مانند حق عبور..

ماهیت حق ارتفاق چیست

در اصل حق ارتفاق به جهت وجود ضرورت و رفع نیازی است که فرد دارنده ی  ان در ملک دیگری از ان استفاده می نماید. موارد حق ارتفاق در قانون، به صورت حق العبور، «حقی است که شخص در ملک دیگری می‌تواند از این حق برای عبور استفاده کند».

در مورد دیگر، حق ارتفاق شامل حق مجری و« حقی است که مجری آب متعلق به فردی می‌تواند در ملک دیگری واقع شود». حق ارتفاقی که برای این فرد وجود دارد و مستقر گردیده است، به او بنا به ضرورت و مصلحت خود کمال انتفاع و استفاده را می‌دهد و شخص مالک زمین که حق ارتفاق در ملک او ایجاد شده، حق ممانعت از انتفاع وی از حق ارتفاق را ندارد

مرجع صالح برای طرح دعوای اثبات حق ارتفاق:

حق ارتفاق حق مالی غیرمنقول تبعی می باشد از نظر صلاحیت محلی دادگاه عمومی حقوقی صالح می باشد و از نظر صلاحیت محلی چون حقی غیر منقول است  به همین دلیل در صلاحیت دادگاه محل وقوع ملک می بایست طرح گردد.

دعوی حق ارتفاق یک دعوی غیر مالی است که این دعوی قابل تجدیدنظر و فرجام خواهی نیز می باشد. در صورتی که به جهت اختلاف دو نفر در ملکی به جهت مالکیت و یا تصرف عدوانی، حق فردی که مدعی وجود حق ارتفاق است ،

به جهت  اخذ دستور موقت یا اجرای احکام برای رفع تصرف، موقوف گردد یا اینکه در معرض ازاله باشد، می‌تواند با اثبات حق ارتفاق خویش، به وسیله ی ورود ثالث یا اعتراض ثالث دادخواست دهد و مانع اجرای عملیات فوق شود.

حق ارتفاق می‌تواند بر اساس ضرورت و به حکم قانون و یا به موجب عقد و قرارداد، بین طرفین ایجادشودو نیزهمچنین در صورتی که حق ارتفاقی موجود و مورد توافق نبوده، شخص می‌تواند با اذن مالک زمین، بنا به ضرورت و نیاز و مصلحت خود از حق ارتفاق مورد نظر خود بهره مند شود.

در صورتی که حق ارتفاق برای شخص ایجاد شده باشد، این حق به صورت یک توافق الزامی  و لازم الاجرا می باشد و مالک او یا ورثه نمی‌توانند از ان حق رجوع کنند، این حقی است که در ملک استمرار دارد و با انتقال عین زمین هم از بین نمی رود و باقی و پابرجاست

شیوه و روش اثبات حق ارتفاق

استفاده از حق ارتفاق، می‌تواند با توجه به عقد و قرارداد و اذن مالک زمین ایجاد بشود ولی در مواردی که حق ارتفاق و یا اذن ارتفاق در ملک غیر مورد تضیع وانکار قرار گیرد می بایست از جانب کسی که مدعی ارتفاق می باشد، اثبات حق ارتفاق صورت گیرد که این اثبات می‌تواند از طرق و ادله ی مصرح در قانون (اقرار،سند،شهادت شهود و..)باشد

انکار و اختلاف نسبت به اصل حق ارتفاق و همچنین اذن ارتفاق ممکن است به دو شیوه صورت بگیرد، اولا در صورتی که فرد مدعی وجود حق ارتفاق، حق ارتفاق او توسط مالک یا ورثه ی او مورد انکار قرار گیرد، ثانیآ اینکه دو نفر در مورد ملک دیگری به دلیل اینکه حق ارتفاق دارند، با هم دچار اختلاف شوند و هر کدام مدعی حق ارتفاق گردند ، که هر کدام با ادله ی که ارائه می کنند، حق ارتفاق را اثبات می نمایند.

اقرار: چون حق ارتفاق در ملک غیر ایجاد می‌شود و در واقع طرف دعوی در اثبات ارتفاق مالک زمین است، در صورت اقرار شخص مالک به وجود حق ارتفاق، به نفع مدعی، حق او اثبات می‌گردد.

ولی در صورتی که مالک عین یا وراث او اقرار نمایند که مدعی حق ارتفاق، اذن در ارتفاق داشته و نه حق ارتفاق، اقرار موجب اثبات حق ارتفاق او نمی گردد، چرا که اگر اذن ارتفاق از جانب مالک عین مورد اقرار می بود، اذن ارتفاق ثابت می‌شود ولی نکته حایزاهمیت این است که این اذن قابل رجوع می باشد و مالک عین هم با رجوع خود اذن را منتفی می نماید ومدعی می بایست حق خود را با سایر ادله اثبات نماید.

سند: حق ارتفاق می‌تواند به ضرورت و یا به موجب قرارداد بین طرفین حق ارتفاق ایجاد شود، در این شیوه اگر نسبت به سند حق ارتفاق ، اظهار انکار یا ادعای جعل مطرح نشود و یا اینکه در صورت جعل یا انکار، اصالت ان می بایست احراز شود، حق ارتفاق اثبات می‌شود.

هرگاه نسبت به وجود حق ارتفاق به موجب قرارداد در ملکی اختلاف حاصل شود و هر دو طرف مدعی حق ارتفاق باشند، با ارائه ی سند مالکیت عادی، چون هر دو سند با یکدیگر متعارض و غیرقابل جمع می‌باشند هر دو سند ساقط می‌گردد واثبات حق ارتفاق میسر نمی‌شود. در صورت اثبات حق ارتفاق به موجب سند رسمی، حق ارتفاق بر هر سند عادی  ارجح و مقدم می‌شود

شهادت شهود: برای اثبات حق ارتفاق و اینکه مدعی در ملک حق ارتفاق دارد، شهادت شهود(دو مرد) کفایت می نماید و اگر شهادت بر سبق حق ارتفاق مدعی باشد، وجود فعلی حق ارتفاق او نیز استصحاب می شود

سوگند(قسم): اگر مدعی حق ارتفاق دلیل قطعی برای وجود حق ارتفاق خود نداشته، از منکر درخواست سوگند می نماید و اگر منکر سوگند را رد کرد با سوگند مدعی حق ارتفاق، اثبات حق ارتفاق او میسر می‌گردد.

اماره: اگر شخصی که مدعی حق ارتفاق است، در ملک از حق ارتفاق خود استفاده نماید و تصرف و استیلا داشته باشد، تصرف به عنوان حق ارتفاق، دلیل بر وجود حق ارتفاق وی می باشد و اگر شخص دیگری هم متصرف به عنوان حق ارتفاق باشد، دو اماره ساقط می‌گردد و دلیل دیگری می بایست اقامه می شود.

مدارک و منضمات مورد نیاز جهت طرح دعوای اثبات حق ارتفاق

تصویر مصدق قرارداد حق ارتفاق یا قرارداد کتبی اذن در حق ارتفاق

تصویر مصدق سند ملک مورد حق ارتفاق

به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت الزامی است

در صورت عدم وجود مدارک مذکور فوق می­ توان یکی از این موارد را ارائه نمایید:

شهادت شهود و مطلعین،تحقیقات محلی،اتیان سوگند،درخواست استعلام،پرونده استنادی،ارجاع به کارشناسی،معاینه محلی و نیز سایر دلایل و مستندات

کلام آخر

گروه وکلای حکمت با پیگیری های مستمر و به موقع در مورد پرونده های موکلین در زمینه اختلافات و دعاوی  حقوقی و کیفری و خانواده و ثبتی سعی دارد که یک تیم قوی و با بهره مندی از علم نوین حقوقی با مشاوره های خود  شما هموطنان گرامی را در مواجه شدن با مشکلات در پیشنهاد یک راه درست حقوقی و قانونی  راهنمایی و هدایت  کند و با امکانات مشاوره های حقوقی و کیفری آنلاین و مشاوره های تلفنی و مشاوره های حضوری در تهران با منشور اخلاقی مسئولیت پذیری رضایت هموطنان را به دنبال خواهد داشت.