خیار تدلیس چیست ؟شرایط تحقق آن -کاربردی و به زبان عامیانه1

خیار تدلیس چیست؟شرایط تحقق آن – کاربردی و به زبان عامیانه1

خیار تدلیس چیست ؟شرایط تحقق آن -کاربردی و به زبان عامیانه1

خیار تدلیس در  لغت به معنی فریب و نیرنگ است طبق ماده 438 قانون مدنی ،تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.

خیار تدلیس در معاملات

مفهوم خیار تدلیس به زبان ساده و عامیانه :

در ابتدا لازم است معنی و مفهوم خیار تدلیس چیست ؟شرایط تحقق آن -کاربردی و به زبان عامیانه1

هرگاه یکی از طرفین معامله یا قرارداد ،با عملیات فریبکارانه از جمله اینکه   ..

1.عیبی که در ملک یا مال وجود دارد ،بپوشاند .

مثال :ماشینی فروخته شده باشد که قبلا واژگون شده  باشد( چپی) و لکن فروشنده آن را مخفی نموده باشد.

2.یا وصف و امتیاز غیر واقعی و موهومی ، مربوط به ملک یا مال را بیان کند و یا بنحو بنمایاند .

مثال :فروشنده با عملیاتی روی فرشی قدیمی ، آن را متعلق به دوره ناصر الدین شاه قلمداد کند و بعدا مشخص شود فرش مال آن دوره نبوده و عملیات او موجب فریب خریدار شود.

و این عملیات فریبکارانه ،موجب فریب طرف مقابل شود و در نتیجه آن خریدار و معامله کننده ،  تصمیم  و رغبت بر خرید و یا انعقاد قرارداد بگیرد و بدینوسیله، دچار خسران مالی و ضرر شود ، کسی که متضرر شده ( ذینفع )حق فسخ قرارداد را دارد

نکته بسیار مهم : اگر فریب دهنده تمام حقیقت را بیان ننماید و پنهان نماید باز تدلیس نموده ، و از طرفی اگر  عملیات فریبکارانه توام با استفاده از وسایل متقلبانه باشد ( مثلا فریب دهنده بمنظور فریب طرف مدرکی را جعل نماید ) ممکن است فرد به اتهام  جرم کلاهبرداری ،تحت تعقیب قرار گیرد.وکیل قرارداد

تفاوت خیار تدلیس و خیار عیب

برخی ازحقوقدانها در تعریف عیب  معتقدند که عیب عبارت است ازوضعیتی در مورد معامله که برخلاف وضعیت عادی وقانونی باشد. برخی از حقوقدانان در تعریف عیب، معتقدند که عیب، نقصی است که از بهای کالا یا انتفاع متعارف از آن بکاهد.

تدلیس اصطلاحی در فقه و حقوق است که در عقود و به طور خاص، در بیع و نكاح كاربرد دارد و به معنی فریفتن، پوشاندن و كتمان عیب است.

حقوق ایران میان خیار عیب و تدلیس تمایز قایل شده و در دو عنوان مجزا موارد مربوط به آنها را ذکر کرده است . اما همانگونه که اشاره شد، برخی از مصادیق عیب همانند سکوت فروشنده آگاه به عیب مبیع،  در دائره تدلیس  قرار می گیرد.

شرایط تحقق خیار تدلیس

ممکن است، در معاملات شرایطی پیش بیاید که دانستن تعریف خیار تدلیس ضروری به نظر برسد ولی میبایست شرایط تحقق آن نیز بررسی شود.  شرایط تحقق خیار تدلیس چیست؟

برای تحقق خیار تدلیس، باید یک وصف که در مال مورد معامله نیست به آن اضافه گردد؛ یا موارد فریبنده و متقلبانه ای به آن اضافه شود و عیوب آن پنهان شود، به این معنی که، یا امتیازی به مال داده شود ، در حالی که آن امتیاز، در مال وجود ندارد یا اینکه عیبی از مال پنهان شود.وکیل الهیه

فریب دادن، عنصر مهمی است که برای تحقق خیار تدلیس لازم است. هرگاه شخصی از مالی عیبی را پنهان کند یا اینکه مزیتی را که آن مال ندارد به آن بیفزاید خیار تدلیس اتفاق افتاده است.پس درتدلیس میبایست……

1- عملياتي انجام شود. 2-موجب فريب گردد

خیار تدلیس در معامله مسکن

طبق ماده «439» قانون مدني اگر بايع تدليس کرده باشد، مشتري حق فسخ بيع را خواهد داشت.

ضمنا ممکن است فریب توسط شخص ثالث انجام شود.

نکته بسیارمهم در تدلیس ،زمان است.چنانچه در معامله ای از یکی از خیارات مطلع شدید، سریعا  فرد مقابل را در جریان گذاشته و برای دریافت خسارت و یا فسخ معامله توافق کنید. در صورت به توافق نرسیدن به طرف مقابل (به هر دلیل) حتما از طریق مجاری قانونی اقدام کنید، چرا که اصل زمان در استفاده از خیارات معامله اهمیت بالایی داشته و تعلل در آن می تواند حق فسخ را از شما ساقط کند.

این مطلب را از دست ندهید ..

منظور از اسقاط کافه خیارات چیست ؟

نمونه دادخواست خیار تدلیس 

خواهان :مشخصات خود را در این قسمت بنویسید

خوانده: مشخصات طرف مقابل را در این قسمت درج کنید

نوع خواسته : اعمال حق فسخ به جهت خیار تدلیس و استرداد ثمن دریافتی

ریاست محترم دادگاه حقوقی

احتراما ، اینجانب خواهان فوق به استحضار می رساند

اینجانب ملکی  و….دارای پلاک ثبتی …………..واقع در ……از خوانده خریداری کرده و لکن خوانده به جهت ………………………( علت را در این قسمت بنویسید ) تدلیس نموده فلذا صدور حکم به فسخ به جهت تدلیس خوانده و مطالبه ثمن پرداختی را دارد

3.طرفین قرارداد نمی توانند ، خیار تدلیس را در ضمن معامله و یا بموجب قرارداد جداگانه ساقط نمود ، چرا که بر خلاف نظم عمومی است مگر بعد از آنکه فریب خورده متوجه فریب شد ، خود از حق خود صرفنظر کند و یا حق فسخ خود را به ترتیبی ساقط نماید

4.عملیات فریبکارانه، باید قبل از انجام معامله صورت گرفته باشد  تا طرف دیگر بر مبنای آن رضایت به معامله پیدا کند و معامله را منعقد کند .

5.خیار تدلیس ممکن است در عقود معوض ( مثل بیع و اجاره و….طرفین پول و مالی از بابت آن رد و بدل می کنند ) و عقود مجانی ( مثل هبه و.. عقود مجانی عقودی هستند که طرفین قصد مجانی بخشیدن مالی را دارنند )جاری می شود

6.خیار تدلیس صرفا متعلق به یک طرف قرارداد نیست و هر یک از طرفین عقد در صورت وجود تدلیس ،حق فسخ قرارداد را دارند.

7.دارنده خیار فسخ می بایست همزمان با دادخواست تایید فسخ به جهت خیار تدلیس ، دادخواست استرداد وجه و ثمن  پرداختی  را به محکمه تقدیم نماید درغیراینصورت محکمه حکم به استرداد ثمن معامله ( وجوه پرداختی از ناحیه خریدار) را نمی دهد.

8. در صورت صدورحکم به تایید فسخ به جهت خیار تدلیس ، این حکم جنبه اعلامی دارد یعنی نیاز به صدور اجراییه ندارد.

9.در خیار تدلیس حتما باید عملیات فریب کارانه موجب رغبت و فریب طرف مقابل گردد ، حال اگر طرف با علم به عملیات فریبکارانه طرف بازهم با وی قرارداد منعقد نماید ،حق فسخی به جهت خیار تدلیس  برای وی وجود ندارد.

10بمنظور استرداد ثمن معامله الزاما باید اول فسخ قرارداد به جهت خیار تدلیس را محکمه رسیدگی  و اثبات گردد و سپس  دادگاه نسبت به استرداد وجه ثمن پرداختی ،رسیدگی نماید.

11دارنده خیار فسخ در جهت برخورداری از حق فسخ خود بدوا می بایست اظهارنامه ای از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ، برای طرف مقابل قرارداد، ارسال نمایید سپس دادخواست تایید فسخ به  دادگاه محل وقوع ملک ( در صورت که مورد معامله ملک باشد  ) به محکمه تقدیم نماید

مجازات تدلیس در معامله

لازمه تدلیس از نظر کیفری اغفال با صحنه سازی های متقلبانه است که دیگری را فریب داده و وجه یا مالی را به نفع خود یا دیگری تحصیل کرده است.

به  نظر می رسد که این جرم از نظر عنوان مجرمانه از صور جرم کلاهبرداری باشد تدلیس در معاملات در ماده ای از قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است و از آنجا که در اثر تدلیس کارمند یا کسی که مامور انجام معامله دولتی است موجبات ضرر و زیان دولت را فراهم می کند لذا قانون گذار تدلیس را در باب جرائم مالی کارمندان علیه دولت و ملحق به جرایم اختلاس کرده و ومورد حکم قرارداده است.

ماده 1 قانون تشدید مرتکبین و ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری

مستندات قانونی خیار تدلیس 

ماده ی ۴۳۸ قانون مدنی

تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.

ماده ی ۴۳۹ قانون مدنی

اگر بایع، تدلیس کرده باشد، مشتری حق فسخ بیع را خواهد داشت و همچنین است، بایع نسبت به ثمن شخصی در صورت تدلیس مشتری.

ماده ی ۴۴۰ قانون مدنی

خیار تدلیس بعد از علم به آن، فوری است.

گروه وکلای حکمت به شما پیشنهاد می کند که با مشاوره حقوقی یا وکیل/وکیل ملکی متخصص در امور املاک از جمله ……..خیار قانونی من جمله خیار تدلیس ، مشورت نمایید .

[با شماره های موجود در پایین وب سایت]