حکم رشد برای حضانت
حکم رشد برای حضانت
در این مقاله به بررسی مفهوم حکم رشد و تعریف آن و فواید و آثاری که از لحاظ قانونی بر آن مترتب است و نیز رابطه آن با بقا یا اتمام مدت حضانت والدین بر فرزندان رشد یافته خود ، خواهیم پرداخت.
تعریف و مفهوم قانونی حکم رشد
انسان‌ها از بدو تولد از حقوق مدنی برخوردار می‌باشند که به این حق، حق تمتع می گویند (صلاحیت و توانایی شخص در برخورداری از حق و تکلیف).
حقوق مدنی اشخاص حقیقی شامل حقوق مربوط به خانواده و احوال شخصیه ،حقوق ارثیه و حقوق افراد در قراردادها و عقود قانونی و مباحثی از این قبیل می‌شود.
علی رغم اینکه انسان ها از لحظه‌ای که متولد می‌شوند و به عنوان یک موجود زنده، پا به عرصه این جهان می‌گذارند، از تمامی این حقوق برخوردار می‌باشند، لکن برای اجرای برخی از حقوقی که قانون برای ایشان متصور است، می بایست به سن خاصی رسیده و اصطلاحا (حکم رشد براشان صادر گردد ) .
***حقوقی مثل حق انتخاب همسر و برقراری رابطه زوجیت با دیگران، برخورداری از حق مالکیت و دیگر مشتقات آن ،از قبیل حق اجاره دادن و حق استفاده از منافع اموال خود و حق شفعه و حتی صلح و بخشش اموال خود به دیگران، خرید و فروش اموال برای خود و انجام تصرفات گوناگون در آنها، من جمله از تصرفات و اقداماتی هستند که برای استفاده بهتر از حقوق خود لازمند لکن می بایست در جهت اجرایی نمودن چنین تصرفات و حقوقی به سن مناسب رسید.
تفاوت سن بلوغ با سن رشد
بلوغ حالتی است که:
افراد اعم از (دختر و پسر) در آن بر اثر تغییراتی که به صورت طبیعی در ساختار بدن آنها و افزایش میزان ترشح هورمون‌های زنانه و مردانه که جنسیت افراد را از یکدیگر تفکیک می نماید ،به رشد کامل جنسی و جسمی دست می یابند.
سن بلوغ بیشتر جنبه طبیعی دارد و از طریق مشاهده حالات طبیعی بدن افراد، به خوبی قابل مشاهده و درک می باشد.
با اینکه رسیدن به سن بلوغ در میان دختران و پسران امروزه در مورد هر شخص و بسته به حالات بدنی و فیزیولوژیک او متفاوت است . لکن در قانون کشور ما معمولاً سن بلوغ برای دختران ۹ سال تمام قمری و برای پسران ۱۵ سال تمام قمری می‌باشد.
در خصوص سن رشد و تفاوتی که با سن بلوغ دارد بایستی به این نکته توجه شود که :
تشخیص سن بلوغ در افراد مختلف، به مراتب فرآیند راحت‌تری دارد و از طریق مشاهده برخی فاکتورهای طبیعی به راحتی قابل تشخیص می باشد، لکن تشخیص سن رشد احتیاج به بررسی برخی از فاکتورهای مربوط به زندگی و روابط اجتماعی افراد و همچنین بسیاری از فاکتورهای جامعه شناختی و روانشناختی در مورد اشخاص گوناگون دارد.
حکم رشد یک ملاک قانونی برای اجازه به افراد بالغ جهت تصرف در اموال و امور مالی خود می‌باشد.
سن رشد سنی است که :
افراد در آن بازه بر اساس ویژگی‌های روانشناختی و کیفیت روابط اجتماعی و درک خود از مفاهیم مالی و نحوه ی اداره اقتصاد زندگی خود، بواسطه ی صدور حکم رشد، اجازه تصرف در اموال و حقوق مالی خود را توسط دادگاه بدست می آورند.
تشخیص این امر که آیا کسی به سن رشد رسیده است یا خیر؟
توسط قاضی در دادگاه انجام می‌شود، بدین صورت که قاضی نیز نظریه کارشناسان را در حکم خود اعمال نموده و با توجه به آزمایشات انجام گرفته توسط آنها اظهار نظر می‌نماید.
از لحاظ حقوقی افراد برای اخذ حکم رشد از دادگاه، الزاما می بایست به سن بلوغ رسیده باشند.
توجه به این نکته ضروری می باشد که :
لزوماً تمام افراد بالغ به سن رشد نرسیده و ممکن است برای آنها حکم رشد صادر نشود.
- قانون مدنی در خصوص تعیین سن رشد و ملاک قرار دادن سن خاصی برای این مهم، مسکوت می باشد .
- رویه قضایی ملاک برای رشد افراد را احراز این رشد در دادگاه از طریق طرح سوالاتی توسط قاضی و النهایه صدور حکم رشد توسط وی، قرار داده است .
- در صورتی که به حکم عرف و عادت که میان مردم رواج یافته است، ملاک برای سن رشد 18 سال می باشد.
تاثیر حکم رشد بر حق حضانت از افراد
از آنجا که صدور حکم رشد تنها برای کسب مجوز جهت انجام تصرف در حقوق مالی و اموال تحت مالکیت افراد و نیز انجام معاملات و داد و ستدهای مالی که بیم ضرر و زیان در آن وجود داشته باشد، لازم و ضروری است، برای اقدام جهت امور غیر مالی احتیاجی به اخذ حکم رشد وجود ندارد.
برای انجام اعمال حقوقی که جنبه مالی ندارد و یا اینکه موجب اخذ تعهد و یا مستلزم هزینه برای شخص نمی باشد و بیم ضرر و زیان مالی در آن وجود ندارد همانند قبول هبه و یا هدیه ، گرفتن حکم رشد نیز لازم نمی باشد از جمله این اعمال حقوقی، خروج از تحت حضانت والدین برای نوجوانان بالغ می‌باشد.
***از منظر قانون صرف رسیدن نوجوانان دختر یا پسر به سن بلوغ برای خارج شدن آنها از سرپرستی پدر و مادر کفایت می‌کند.
حضانت یک نهاد حمایتی برای حفظ ایمنی و امنیت کودکان و نگهداری و تربیت صحیح آنان در زمانی که قادر به مراقبت و تامین امنیت خود نیستند، می‌باشد.
به نظر می‌رسد از آنجا که نوجوانان بالغ توانایی لازم برای نگهداری و مواظبت از خود و هم چنین اداره امور شخصی زندگی خود را دارند . لکن دیگر احتیاجی به حضانت و مراقبت از طرف والدین نمی باشد.
***حضانت کودکان تا سن ۷ سالگی با مادر آنها و بعد از آن با پدر می‌باشد.
و پس از رسیدن به سن بلوغ، هر کدام از دختران و پسران بالغ می‌توانند انتخاب نمایند که آیا همچنان با پدر و مادر خود زندگی کنند و یا برای خود زندگی مستقلی خواهند داشت ؟
تا قبل از رسیدن افراد به سن رشد، شخص بصورت واقعی مالک املاک و اموال خود نمی باشد . در صورتی که بعد از رسیدن به سن رشد، اسناد مالکیت املاک به صورت رسمی بنام وی خواهد خورد .
اخذ حکم رشد بعد از سن بلوغ باعث می‌شود تا اختیار اموال فرد بالغ به خود او داده شده و وی از تحت اختیار ولی و سرپرست خود که معمولاً (پدر خانواده) می‌باشد، خارج گردد.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم حکم رشد و نحوه اخذ آن در دادگاه، از مشاوره حقوقی وکیل حقوقی، وکیل خانواده، وکیل پایه یک دادگستری گروه وکلای حکمت بهره مند شده و با شماره تلفن های 09123439500 و 09120170676 تماس حاصل نمایید.
