اقرار به دریافت ثمن معامله در مبایعه نامه
اقرار به دریافت ثمن معامله در مبایعه نامه
چنانچه در بحث خرید و فروش علی الخصوص مبایعه نامه ، درخصوص ثمن معامله مشکلاتی میان طرفین بوجود بیاید ، اقرار به دریافت ثمن معامله در مبایعه نامه از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
در ادامه به تشریح و تعاریف و همچنین قوانین مرتبط با آن می پردازیم :
ثمن چیست؟
ثمن در لغت به معنی بهاء یا نرخ مورد معامله اعم از ملک، زمین و … است.
*مبلغ معامله یکی از اصلی ترین موضوعات هر قرارداد خرید و فروش می باشد .
در اصطلاحات حقوقی به :
- فروشنده ( بایع )
- به مبلغ مورد معامله ( ثمن )
- به مال موضوع معامله ( مبیع ) می گویند.
مستندات قانونی در مورد معامله بدون پول یا ثمن
- (ماده 1325 قانون مدنی)
“در دعاوی که به شهادت شهود قابل اثبات است مدعی می تواند حکم به دعوی خود را که مورد انکار مدعی علیه است منوط به قسم او نماید.”
- (ماده 1328 قانون مدنی)
“کسی که قسم متوجه او شده است در صورتی که بطلان دعوی طرف را اثبات نکند، یا باید قسم یاد نماید یا قسم را به طرف دیگر رد کند و اگر نه قسم یاد کند و نه آن را به طرف دیگر رد نماید، با سوگند مدعی، به حکم حاکم، مدعی علیه نسبت به ادعایی که تقاضای قسم برای آن داده شده است محکوم میگردد.”
- (ماده 1329 قانون مدنی)
“قسم به کسی متوجه میگردد که اگر اقرار کند اقرارش نافذ باشد.”
- (ماده 402 قانون مدنی)
“هرگاه مبیع عین خارجی و یا در حکم آن بوده و برای تأدیه ثمن یا تسلیم مبیع بین متبایعین اجلی معین نشده باشد، اگر سه روز از تاریخ بیع بگذرد و در این مدت نه بایع مبیع را تسلیم مشتری نماید و نه مشتری تمام ثمن را به بایع بدهد ، بایع مختار در فسخ معامله می شود.”
|
مستندات قانونی دریافت ثمن |
|
| بر اساس ماده ٣۶۵ قانون مدنی : |
“بیع فاسد اثری در تملک ندارد، یعنی مبیع و ثمن کماکان در مالکیت بایع و مشتری باقی می ماند.”
|
| حسب مواد ٣٩٠ و ٣٩١ قانون مرقوم : |
“چنانچه بعد از قبض ثمن، مبیع کلاً یا جزئاً مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است و باید ثمن را مسترد دارد.” ***در صورت جهل مشتری به وجود فساد، بایع می بایست از عهده غرامات وارد شده بر مشتری نیز برآید و چون ثمن در اختیار بایع بوده است در صورت کاهش ارزش ثمن و اثبات آن، با توجه به اطلاق عنوان غرامات در ماده ٣٩١ قانون مدنی، بایع قانوناً ملزم به جبران آن می باشد . الزام به تادیه ثمن معامله را می توان همزمان با سایر خیارات از جمله خسارت تاخیر در تادیه دین و یا به همراه وجه التزام ناشی از قرارداد، درضمن یک دادخواست مطالبه نمود.
|
تفاوت دعوای مطالبه ثمن و استرداد ثمن
- دعوای مطالبه ثمن از ناحیه فروشنده مطرح و دعوای استرداد ثمن از ناحیه خریدار مطرح میگردد.
به طور مثال فروشنده ملک خود را به مبلغ یک میلیارد به خریدار فروخته است و خریدار ثمن یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم نمی کند در این حالت فروشنده علیه خریدار دعوای مطالبه ثمن مطرح می کند.
در مثال بالا بعد از اینکه خریدار ثمن معامله و یا قسمتی از آن را به فروشنده تسلیم می کند متوجه می شود ملک متعلق به دیگری است و یا فروشنده ملک را گرانتر از ارزش واقعی آن به وی فروخته است، به دعوایی که خریدار علیه فروشنده جهت باز‌پس گرفتن ثمن پرداختی یا قسمتی از آن اقامه می کند دعوای استرداد ثمن می گویند.
نحوه مطالبه ثمن
برای مطالبه ثمن دو نحوه بسته به شرایط موضوع انتخاب می گردد :
- مطالبه ثمن به نحو عادی :
در این نوع دادخواست، معمولا با توجه به آنکه مدت زمان زیادی از قرارداد نگذشته است و قیمت ها چندان دستخوش تغییر نشده و مشمول نرخ تورم قرار نگرفته است، فروشنده همان ثمن قراردادی را به عنوان خواسته، مطالبه می نماید که مبلغ آن نیز در قرارداد مشخص است .
- مطالبه ثمن به نرخ روز :
در این نوع مطالبه ی ثمن با توجه به آنکه مدت زمان زیادی از قرارداد گذشته است و قیمت آنچه خریداری شده است در گذشته و حال تفاوت دارد، لذا فروشنده می بایست ثمن را به نرخ روز مطالبه نماید. لازم به ذکر است در این نوع دعوا میزان ثمن با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری معین می گردد.
خسارت تاخیر ثمن معامله
اگر خریدار سر موعد ثمن و یا اقساط آن را پرداخت ننماید، فروشنده می تواند با مراجعه به دادگاه دادخواست مطالبه ثمن قراردادی را بدهد. در واقع می تواند علاوه بر دریافت اصل پول، خسارت تاخیر تادیه به نرخ شاخص بانک مرکزی را از زمان مطالبه تا زمان پرداخت علاوه بر خسارت دادرسی نیز مطالبه نماید .
اثبات پرداخت ثمن معامله
نحوه اثبات پرداخت ثمن معامله، بنحو مندرج در ذیل می باشد :
- در متن قرارداد خرید و فروش صراحتا دریافت ثمن از ناحیه فروشنده قید شده باشد .
- فروشنده در دادگاه و یا در حضور اشخاص ثالث و یا بموجب برگی جداگانه اقرار بر دریافت ثمن نموده باشد .
- شهودی وجود داشته باشند که شهادت دهند فروشنده در حضور آنها اقرار بر دریافت ثمن نموده است .
نکات :
- در تمامی موارد مندرح در بالا مبلغ ثمن معامله می بایست معین باشد در غیر اینصورت ممکن است معامله از حیث عدم تعیین قیمت در بعضی موارد ، به جهت مجهول بودن باطل گردد .
- در مواردی که فروشنده اقرار بر دریافت ثمن معامله نموده لکن در حقیقت این اتفاق رخ نداده باشد، ملزم به تبعیت از اقرار خود نیست و می تواند مجددا ثمن معامله را مطالبه نماید .
بر اساس (ماده ۱۲۷۷ قانون مدنی ) :
“انکار بعد از اقرار مسموع نیست لیکن اگر مقر ادعا کند که اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده شنیده میشود و همچنین است در صورتی که برای اقرار خود عذری ذکر کند که قابل قبول باشد مثل اینکه بگوید اقرار به گرفتن وجه در مقابل سند یا حواله بوده که وصول نشده لیکن دعاوی مذکوره مادامی که اثبات نشده مضر به اقرار نیست.”
(ماده ۱۲۷۸قانون مدنی ) :
اقرار هر کس فقط نسبت به خود آن شخص و قائم‌مقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزم قرار داده باشد.
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی، وکیل ملکی و وکیل قرارداد با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.
