نحوه سهم الارث پدر و مادر از فرزند(دختر یا پسر)
ارث مبحث بسیار پیچیده ای است که اصول و استثنائات خاص خود را به دنبال دارد و هر مسئله ارث می بایست بطور موردی بررسی گردد چرا که فرزندان و بازماندگان هر متوفی، متفاوت از دیگری می باشند و جنسیت افراد و نسبت آنها با متوفی، نیز در میزان سهم الارث تاثیر گذار خواهد بود. نظر به اینکه سوالات زیادی در ارتباط با ارث مطرح می‌شود، در این مقاله سعی داریم پس از معرفی طبقات ارث و نحوه محاسبه، در ابتدا نحوه سهم الارث پدر و مادر از فرزند(دختر و پسر) را مورد بررسی قرار دهیم. همچنین جهت مشاوره با بهترین وکیل ارث روی لینک کلیک کنید.
سهم الارث پدر و مادر از فرزند(دختر یا پسر)
بر اساس ماده 906 قانون مدنی:
«اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند، مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می برد»
بنابراین مطابق این ماده چنانچه فرد فوت شده، فرزندی نداشته اما پدر و مادر وی هر دو در قید حیات باشند:
- مادر یک سوم ترکه را به ارث برده
- و دو سوم باقی مانده، سهم ارث پدر می باشد.
- فرض سهم الارث پدر در حالت وجود یک فرزند دختر:
بر اساس ماده 908 قانون مدنی:
“هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با یک دختر، فرض هر یک از پدر و مادر سدس ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود و ما بقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود …”
- فرض سهم الارث پدر در حالت وجود چند فرزند دختر:
بر اساس ماده 909 قانون مدنی:
“هرگاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر ، فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس و ما بقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می شود … “
- فرض سهم الارث پدر در حالت وجود یک یا چند فرزند دختر و پسر:
چنانچه فردی بمیرد و علاوه بر پدر، دارای یک یا چند فرزند پسر و یا چند فرزند دختر و پسر نیز باشد، در این حالت، یک ششم ترکه ارث پدر بوده و بقیه ترکه، سهم ارث فرزندان می باشد.
بنابراین در این حالت، سهم ارث پدر همان یک ششم خواهد بود. حال چنانچه
- تمام فرزندان، پسر باشند، سهم الارث آن ها به تساوی میان آن ها تقسیم می شود.
- لکن چنانچه فرزندان پسر و دختر با هم باشند، سهم فرزند پسر دو برابر فرزند دختر خواهد بود.
- فرض سهم الارث مادر در حالت وجود یک یا چند فرزند دختر و پسر:
چنانچه فردی بمیرد و وارث او مادر و یک یا چند فرزند پسر و یا چند فرزند دختر و پسر باشد، در این حالت، مادر یک ششم ترکه را به ارث می برد و بقیه ترکه سهم الارث فرزندان خواهد بود.
بنابراین در این فرض، سهم ارث مادر از یک ششم تجاوز نخواهد کرد. اکنون چنانچه
- تمام فرزندان، پسر باشند، سهم الارث آن ها برابر خواهد بود.
- اما در صورتیکه فرزندان پسر و دختر با هم باشند، سهم فرزند پسر، دو برابر فرزند دختر می باشد.
بمنظور کسب اطلاع از مبحث ارث و تعیین میزان سهم الارث خود، توصیه می شود از مشاوره وکیل ارث بهره مند شوید تا ضمن تسلط بر قوانین و مقررات، به شما در احقاق حقوقتان یاری رساند.
طبقات ارث
اشخاصی که به موجب نَسَب ارث میبرند سه طبقه اند و هر طبقه دو درجه دارد.
نکته مهم:
با وجود اشخاصی در طبقه اول، طبقه دوم و با وجود اشخاصی در طبقه دوم، طبقه سوم ارث نمی برند.
- طبقه اول_ درجه اول:
پدر و مادر و فرزندان
- طبقه اول _درجه دوم:
اولادِ اولاد (نوه‌های متوفی)
- طبقه دوم_ درجه اول:
اجداد (مادر بزرگ و پدر بزرگ) و برادر و خواهر
- طبقه دوم _ درجه دوم:
فرزندان خواهر و برادر و پدر‌ها و مادرهای پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها
- طبقه سوم _ درجه اول:
اعمام (عمو) و عمات (عمه) و اخوال (دایی) و خالات (خاله)
- طبقه سوم _ درجه دوم:
اولاد آنها (فرزندان عمو و عمه و دایی و خاله)
*وارثین طبقه‌ی بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه‌ی قبل کسی نباشد.
*زن و شوهر در کنار سایر وراث، ارث میبرند و هیچ یک از وراث نمی‌تواند مانع ارث بردن آنها شود.
*پدر، مادر، پسر، دختر، زوج و زوجه، حاجِب از ارث ندارند یعنی ممکن است سهم ارث آنها کمتر شود اما محروم از ارث نمی‌شوند.
نحوه محاسبه ارث
1- سهم ارث زوجه:
چنانچه متوفی فرزند داشته باشد، 1/8 _ چنانچه متوفی فرزند نداشته باشد، 1/4 می باشد.
2- سهم ارث زوج:
اگر متوفی فرزند داشته باشد، 1/4 _ اگر متوفی فرزند نداشته باشد، 1/2 می باشد.
3- سهم ارث مادر:
اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد، 1/6 _ اگر متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد، 1/3 می باشد.
4- سهم ارث پدر:
اگر متوفی فرزند داشته باشد، 1/6 است.
5- سهم ارث دختر (درصورتیکه متوفی پسر نداشته باشد):
1/2 (نصف) واحد (یک دختر) _ 2/3 متعدد
6- سهم ارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر، درصورتیکه برادر یا اجداد پدری نباشد):
1/2 واحد (یک خواهر)_2/3 متعدد
7- سهم ارث برادر و خواهر (مشترک از مادر درصورتیکه متوفی اجداد مادری نداشته باشد):
1/6 واحد_ 1/3 متعدد
نحوه سهم الارث پدر و مادر
گاهی یک فرد پیش از والدین خود فوت میکند، که در این صورت والدین از او ارث میبرند. نکته ی مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در تمام فرض های سهم ارث پدر، ترکه ای که پدر از آن ارث می برد، ترکه تصفیه شده است یعنی ترکه ای که دیون فرد فوت شده از آن پرداخت شده و موضوع وصیت نیز به ذی نفع وصیت نامه داده شده است.
سهم الارث پدر و مادر از فرزند دختر متاهل
برای پاسخ به این سوال می بایست بیان دو فرض را در نظر گرفت:
- چنانچه فرزند دختر متاهل که فوت شده، دارای فرزند باشد:
در این مورد، همسر متوفی، پدر، مادر و فرزندان وی، به عنوان ورثه محسوب می شوند.
ارث مادر و پدر از فرزند دختر، هر کدام یک ششم می باشد.
- چنانچه فرزند دختر متاهل که فوت شده، دارای فرزند نباشد:
سهم الارث مادر از دختر، یک سوم است و پدر نیز قرابت بر محسوب می شود، یعنی هر چه باقی ماند به او می رسد.
سهم الارث پدر و مادر از فرزند پسر متاهل
- چنانچه فرزند پسر متاهل که فوت شده، دارای فرزند باشد:
یک هشتم از دارایی منقول و یک هشتم از دارایی غیر منقول وی به همسرش می‌رسد. و در این حالت، سهم الارث پدر و مادر متوفی یک ششم از ترکه به جای مانده از وی می باشد.
- چنانچه فرزند پسر متاهل که فوت شده، دارای فرزند نباشد:
در این فرض، یک چهارم از دارایی منقول و یک هشتم از دارایی غیر منقول وی به همسرش خواهد رسید. بنابراین، سهم الارث پدر و مادرش یک ششم از کل ترکه به جا مانده از وی می‌باشد.
- چنانچه فرزند پسر متاهل چند همسر داشته باشد:
به همسر وی که فرزندی ندارد یک چهارم و همسری که فرزندی از متوفی دارد؛ یک هشتم از ترکه به جا مانده خواهد رسید. با این وجود سهم الارث پدر مادر وی نیز یک ششم از کل اترکه می باشد.
سهم الارث پدر و مادر
سهم پدر و مادر از ارث در صورتی که متوفی خود فرزند داشته باشد یک ششم ماترک و در صورتی که فرزند نداشته باشد هر یک از پدر و مادر یک سوم به فرض می برد و مابقی پدر دو برابر مادر.
در صورت وجود چهار شرط میزان سهم الارث مادر سدس ترکه خواهد بود و باقی آنچه می ماند سهم الارث پدر را تشکیل می دهد.
اولا: لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر باشند.
ثانیا: پدر آنها زنده باشد.
ثالثا: از ارث ممنوع نباشند مگر به سبب قتل
رابعا: وراث یا خویشاوندان ابوینی (پدر و مادری) یا ابی (پدری) تنها باشند.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل حقوقی، وکیل پایه یک دادگستری، وکیل ارث با شماره های گروه وکلای حکمت 09123439500-09120170676 در تماس باشید
