اعلام بطلان معامله و استرداد ثمن
اعلام بطلان معامله و استرداد ثمن
در بعضی از موارد پس از عقد قرارداد متوجه این موضوع می شویم که قرارداد منعقده باطل می باشد. در اینصورت هیچگونه آثاری بر آن مترتب نبوده و گویی از ابتدا منعقد نگردیده است . بطور مثال : بعد از خرید یک ملک متوجه میشوید که ملک خریداری شده متعلق به شخصی غیر از فروشنده میباشد .
برای توضیح بیشتر ابتدا موارد بطلان معامله را بررسی میکنیم و سپس به توضیح آثار بطلان معامله میپردازیم.با ما همراه باشید.
معنا و آثار باطل شدن معامله
باطل شدن یک معامله از نظر قانونی و حقوقی اصولاً به معنای :
“خارج شدن آن معامله از رسمیت و اعتبار قانونی در نزد محاکم قضایی و دادگستری است بدین معنا که هرگونه استناد به وقوع آن معامله و آثار آن از بعد از تاریخ بطلان، توسط محاکم استماع نمیشود.”
به عنوان مثال معامله با اشخاصی که از نظر قانونی فاقد اهلیت باشند موجب بطلان معامله میباشد.
اشخاص ذینفع می توانند ابطال این معامله را از دادگاه بخواهند.
موارد باطل شدن یک معامله
براساس (ماده 190 قانون مدنی) برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
- وجود قصد و رضایت در طرفین معامله
- وجود اهلیت در هر کدام از طرفین قرارداد
- تعیین موضوع معامله یا قرارداد
- مشروع بودن جهت یا هدف از انجام معامله
***بنابر ماده فوق در صورت فقدان هریک از شرایط، معامله باطل میباشد.بطور مثال اگر معامله توسط شخص صغیر یا مجنون صورت گیرد، معامله باطل میباشد. مگر اینکه معامله از نوع تملکلات رایگان باشد که در اینصورت مطلقا صحیح میباشد. لکن در حالت عکس آن یعنی زمانی که معاملات از نوع تملیکات باشد ، قرارداد منعقده به علت حجر صغیر باطل میباشد.
استرداد ثمن در صورت مستحق للغیر درآمدن مورد معامله
یکی از مواردی که منجر به بطلان معامله می گردد، مستحق للغیر بودن معامله میباشد.در ابتدا باید مفهوم مستحق للغیر در آمدن مورد معامله را بیان نماییم .
مستحق للغیر درآمدن مورد معامله به حالتی گفته می شود که :
“شخصی با وجود علم و یا بی خبر از اینکه مالی متعلق به دیگری می باشد اقدام به معامله کردن آن مال با شخص دیگر بنماید در این حالت مالک اصلی و حقیقی مال می تواند معامله مذکور را تایید نماید یا اینکه آن را نپذیرد که در این صورت معامله ی ذکر شده باطل خواهد بود.”
در صورت بطلان معامله خریدار حق دارد دادخواست استرداد ثمن را از فروشنده طرح نماید و فروشنده ملزم می شود که تمام ثمن پرداختی از سوی خریدار را به او بازگرداند.
وکیل حقوقی میگوید : حتی اگر خریدار بداند که مالی که خریده متعلق به شخصی غیر از فروشنده است باز هم حق دارد قیمت پرداخت شده را مطالبه کند لکن حق مطالبه خسارت را ندارد و مطالبه خسارت تنها زمانی است که خریدار نسبت به موضوع جاهل باشد.
نحوه رسیدگی به دادخواست استرداد ثمن در دادگاه
دعوای استرداد ثمن با تقدیم دادخواست از سوی خریدار به دادگاه مبنی بر درخواست بازگرداندن ثمن معامله با توجه به بطلان یا فسخ معامله و یا اقاله آن توسط یکی از دو طرف و یا هر دوی آنها آغاز می‌شود و به جریان می افتد.
و طی آن خریدار با اثبات این موضوع که با توجه به مدارک و شواهد و قرائن مبنی بر اثبات وقوع معامله و سپس فسخ آن و یا باطل بودن آن با توجه به مواد قانونی مختلف درخواست بازگرداندن ثمن پرداخت شده و گاه مانند معاملات فضولی در صورت جهل او به فضولی بودن معامله درخواست پرداخت خسارت افت ارزش پول و ثمن پرداخت شده آن را می نماید.
اثبات فسخ شدن معامله و یا تلف مال فروخته شده با شهادت شهود و اثبات ابطال معامله با استناد به مواد قانونی امکان پذیر است.
البته قبل از مطرح کردن پرونده در دادگاه حقوقی خریدار می تواند با تنظیم یک اضهار نامه از او درخواست بازگرداندن ثمن معامله را بنماید.
رسیدگی به دعوای استرداد ثمن در دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده که فروشنده است انجام می شود.
نمونه دادخواست بطلان معامله به علت صغیر بودن فروشنده
مدارک مورد نیاز جهت پیگیری دعوا ی استرداد ثمن
- تصویر سند عادی ملک یا مورد معامله
- تصویر تصدیق کننده ی سند رسمی
- کارت ملی جهت احراز هویت
- استماع شهادت شهود و مطلعین
- درخواست استعلام
- درخواست جلب نظر کارشناسان
- اقامه و اتیان سوگند و دلایل و مدارک دیگر
برای آگاهی از چگونگی پیگیری دعوای استرداد ثمن معامله و احکام بطلان و فسخ معاملات از وکلای ملکی گروه حرفه ای وکلای حکمت کمک بگیرید.
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل ملکی و وکیل قرارداد ،وکیل حقوقی با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.
