معنی تصرف در حقوق چیست؟

معنی تصرف در حقوق چیست؟/شرایط و نکات قانونی*

تصرف به معنای دخالت و تصمیم گیری مالکانه بر امور و اموال است . به عبارت دیگر تصرف رابطه ای است که فرد نسبت به مال دارد و همین رابطه است که سلطه مادی و معنوی نسبت به مال برای آن فرد ایجاد می شود. در نتیجه باید گفت تصرف، اقتدار و سلطه ای است که شخص نسبت به مال دارد که این سلطه می تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم باشد.

در قانون مدنی تعریف دقیقی از تصرف نیامده و عرف را برای تشخیص آن ملاک قرار داده است. ولی به هرحال و با توجه به آثار حقوقی و آیین دادرسی مدنی تصرف عبارت است از:

تسلط و اقتداری است عرفی، که انسان در مقام اعمال حق خود بر مالی دارد.» بنابراین باید عرف متصرف را به عنوان صاحب حق و مالک، بر مال مستولی بداند.

ارکان تصرف

1- رکن مادی

به معنای سلطه و اقتدار خارجی است.

2- رکن معنوی

به معنای تصور داشتن حق نسبت به آن

انواع تصرف

تصرف دارای دو نوع است:

1- تصرف حقوقی

2- تصرف مادی

تصرف حقوقی به اقدام به یک عمل حقوقی مانند بیع نسبت به مالی معین می‌گویند و برای آن اهلیت لازم است .

تصرف مادی به ۳ صورت امکان پذیر است:

• تصرف مالکانه
• تصرف به اذن مالک که اصطلاحاً می گویند ماذون یا نائب در تصرف است.
• تصرف عدوانی یا ید غاصبانه است نسبت به مال غیر.

انواع دعاوی تصرف

در قانون آیین دادرسی مدنی دعوی تصرف را به انواع ذیل تقسیم نموده است :

1.دعوای تصرف عدوانی

2.دعوای مزاحمت

3.دعوای ممانعت از حق

تصرف عدوانی چیست؟

اگر ملکی در تصرف شخصی بنام علی باشد و شخص دیگری بنام حسن آن ملک را ،بدون رضایت علی،از تصرف وی خارج کند این عمل حسن تصرف عدوانی محسوب می گرددکه  النهایه علی می تواند به 2 طریق حقوقی و یا کیفری علیه حسن شکایت نماید ،که در طریق حقوقی آن باید مراتب ذیل اثبات گردد.

شرایط دعوای تصرف عدوانی

الف. از طریق حقوقی می توانید با طرح دادخواست رفع تصرف عدوانی، متصرف غیرقانونی را از ملک خود خارج کنید و در این رابطه باید به نکات ذیل توجه کنید

1-  دعوای تصرف عدوانی لزوما در مورد اموال غیر منقول مطرح می شود ؛ مانند خانه و زمین . بنابراین ، در مورد اموال منقول همچون خودرو امکان اقامه دعوای تصرف عدوانی وجود ندارد .

2- خواهان دعوا یعنی کسی که می خواهد دعوای تصرف عدوانی اقامه کند بایستی حتما خودش ، قبل از متصرف عدوانی ، در آن مال غیر منقول متصرف بوده باشد .

3-نکته مهم این است که تصرف خوانده یعنی کسی که دعوای تصرف عدوانی علیه او مطرح می کنیم ، بایستی بعد از خواهان مال را تصرف کرده باشد . اگر خود خوانده هم قبل از خواهان متصرف بوده باشد ، در اینصورت خواهان متصرف سابق نیست ؛ پس نمی تواند دعوای تصرف عدوانی را اقامه نماید .

4- تصرف بایستی بصورت عدوانی بوده باشد . پس در صورتی که تصرف دیگری در مال غیر منقول دارای جنبه قانونی داشته باشد و با رضایت صورت گرفته باشد ، نمی توان آن را تصرف عدوانی دانست . قانونگذار مفهوم ” تصرف عدوانی ” را مشخص نکرده است ، اما عبارت ” بدون رضایت ” بکار برده شده است که تا حد زیادی مفهوم ” عدوانی ” را بیان می کند .

ب.از  طریق کیفری،علیه متصرف غیر قانونی ، شکایت کیفری نمایید  در این حالت شکایت شما به دادسرا( بازپرس و دادیار ) ارجاع خواهد شد   -برابر ماده 690 قانون مجارات اسلامی ،شکایت کند

1.در صورتی می توان علیه متصرف عدوانی شکایت کیفری نمود که ،متصرف عدوانی عمدا می دانسته مالی متعلق به کسی است و در آن تصرف نماید

2.در شکایت تصرف عدوانی مطروحه از ناحیه شما ، دادسرا اول به مسئله احراز مالکیت شما ، رسیدگی می کند  و نیازی نیست مانند تصرف عدوانی حقوقی تصرف سابق شما و تصرف بعدی متصرف غیر قانونی را ، بررسی کند -بنابراین حتما باید مالک باشید

جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی  متخصص و یا وکیل ملکی و وکیل قرارداد  با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.