اثبات مالکیت اموال غیر منقول-شرایط قانونی
اثبات مالکیت اموال غیر منقول-شرایط قانونی
فهرست مطالب این مقاله
اثبات مالکیت اموال غیر منقول از موضوعات بسیار مهم مالی است و به همین دلیل ما بر آن شدیم که در این مقاله به موضوع مهم اثبات مالکیت برای اموال غیر منقول که سند رسمی به نام مالک ندارند بپردازیم.
اهمیت موضوع زمانی بیشتر مشخص می شود که بدانیم این موضوع در محاکم قضایی کل کشور روند صعودی داشته و در موارد متعدد،پرونده های بیشماری تشکیل شده است.
در ادامه ضمن بررسی این موضوع، درباره دعوای اثبات مالکیت و شرایط آن توضیح می دهیم.
دلایل اثبات مالکیت اموال غیر منقول
در مواقعی که دو یا چند نفر خود را مالک یک مال می دانند و در نتیجه ی اختلاف و دعوا میان آنها بالا می گیرد باید هر کس که مدعی مالکیت مال است با استفاده از دلایل اثبات مانند سند، شهادت شهود یا اماره ی ید (تصرف) ادعای خود را اثبات کند.
مهمترین دلیل مالکیت، سند مالکیت است.
ماده 22 قانون ثبت بیان میدارد
«همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی را که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده باشد، مالک خواهد شناخت.
در مورد ارث هم ملک وقتی در دفتر املاک به اسم وراث ثبت میشود که وارث و انحصار آنها محرز و در سهم الارث بین آنها توافق بوده و یا در صورت اختلاف حکم نهایی در آن باب صادر شده است»
شرایط دعوای اثبات مالکیت
دعوای اثبات مالکیت یکی از دعاوی رایج در باب املاک است که معمولاً افراد برای اثبات حق خود در باب مالکیت نسبت به طرح آن اقدام می‌نماید که لازم است شرایط ذیل در دعوای اثبات مالکیت وجود داشته باشد:
۱– وجود قرارداد کتبی یا شفاهی
خواهان دعوای اثبات مالکیت بایستی بدواً نسبت به اثبات وجود قراردادی مبنی بر انتقال مالکیت یا ادله‌ای مبنی بر مالکیت ارائه نماید که معمولاً خواهان در این مورد با ارائه سند عادی نسبت به اثبات وجود قرارداد اقدام می‌کند،
چرا که خواهان دعوی اثبات مالکیت بلاشک یا دارای سند عادی است یا دلیلی غیر از سند رسمی مثل قرارداد شفاهی دارد که در مورد اخیر باید وجود چنین قراردادی را با سایر ادله اثبات نماید، اما برای طرح دعوای اثبات مالکیت صرف وجود سند یا قرارداد یا ادله‌ای مبنی بر وجود قرارداد شفاهی یا عادی کافی نیست.
۲– اثبات اعتبار قرارداد
با اثبات وجود یک قرارداد یا اثبات طرق قانونی نقل و انتقال ملک، کار خواهان دعوا برای طرح دعوای اثبات مالکیت به اتمام می‌رسد و مستنداً به اصل صحت این خوانده دعوا است که بایستی با ایراد به اعتبار سند عادی از دعوا دفاع نماید و اگر دلیلی از طرف خوانده مبنی بر بی‌اعتباری قرارداد اثبات شده از سوی خواهان ارائه گردد با انقلاب دعوا اثبات اعتبار قرارداد نیز بر عهده خواهان که مدعی اعتبار قرارداد هست خواهد بود؛
چراکه امکان دارد قرارداد معتبری هم تنظیم شده باشد؛ لیکن با جهاتی قانونی بعد از تنظیم فسخ، اقاله یا ابطال شده باشد؛ لذا با دفاع مؤثر از طرف خوانده، خواهان باید اعتبار قرارداد خود را نیز اثبات نماید.
اثر اثبات مالکیت
در صورت اثبات مالکیت، تصرفات متصرف قبلی و آثار وی محو می گردد و در صورتی که تصرف وی عدوانی بوده باشد به اجرت المثل ایام تصرف و خسارات حاصله محکوم خواهد شد.
راههای اثبات مالکیت اموال
- با استناد به اسناد رسمی
- با تصرفات اشخاص
- با شهادت شهود
- با اقرار صریح خوانده دعوا
نحوه اثبات مالکیت ملک
دعوای اثبات مالکیت ملک از موارد بسیار پیچیده و تقریبا زیاد از لحاظ تعداد در امور ملکی است.رویه ها و روش های متفاوت و متعارض در امر رسیدگی این پرونده ها در محاکم قضایی و عدم آشنایی افراد و مواردی مشابه باعث طولانی شدن روند رسیدگی به دعوای اثبات مالکیت اموال غیر منقول می گردد و باعث می شود که در بسیاری مواقع این پرونده ها به نتیجه مطلوب ختم نگردد.
دعوای اثبات مالکیت در عرصه و اعیان
تعریف عرصه:
عرصه ،زمینی است که ساختمان بر روی آن بنا شده است.
تعریف اعیان:
اعیان همان ساختمان و بنایی است که بر روی زمین ساخته شده است.
خواهان،دعوای اثبات مالکیت در خصوص عرصه و اعیان را ، زمانی می تواند در دادگاه اقامه دعوا نماید که ملک دارای سابقه ثبتی نباشد ، خواهان می بایست دعوای خود را در دادگاه محل وقوع مال طرح نماید .
نحوه طرح دعوای اثبات مالکیت
در دعوای اثبات مالکیت خواهان کسی است که به نحوی ادعای مالکیت ملک را دارد و خوانده کسی است که ملک ثبت نشده را به خواهان فروخته است و چنانچه ایادی قبلی نیز داشته باشد ، باید علاوه بر فروشنده ، تمام ایادی قبلی نیز طرف دعوی قرار گیرند. در بسیاری مواقع عدم رعایت این نکته باعث صدور قرار رد دعوا می گردد.
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل حقوقی متخصص و یا وکیل ملکی و وکیل قرارداد و با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.
