مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی*

مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی*، اصطلاحاتی مانند مرهون، مال مرهونه، راهن و مرتهن از جمله اصطلاحات حقوقی هستند که در موارد خاصی استفاده می شود. در این مورد لازم می دانم معنی و مفهوم رهن را برای شما عزیزان توضیح دهم و در ادامه به موضوع اصلی که مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی* است می پردازم.

مال مرهونه چیست؟

به طور کلی مال مرهونه به مالی گفته می شود که به عنوان وثیقه برای تضمین پرداخت بدهی به طلبکار (مرتهن) داده می شود. در عقد رهن، شخص بدهکار (راهن) مالی را به طلبکار می سپارد تا در صورت عدم پرداخت بدهی، مرتهن بتواند با فروش آن مال، طلب خود را وصول کند.

رهن چیست؟

رهن یعنی به گرو گذاشتن مالی از طرف مدیون به طلبکار، در واقع مال وثیقه دِین قرار میگیرد.

مرهونه یعنی چه؟

در پاسخ به این سوال که مرهون چیست باید گفته شود که کلمه “مرهون” در زبان فارسی به معنای “گروکرده شده” یا “وثیقه گذاشته شده” است. این واژه از مصدر “رهن” گرفته شده و به مالی اطلاق می شود که به عنوان وثیقه برای تضمین پرداخت بدهی به طلبکار داده می شود. همچنین، می تواند به شخصی که مالی را به گرو گذاشته است (راهن) یا به شخصی که مالی را به گرو گرفته است (مرتهن) اشاره داشته باشد. بنابراین معنی مرهونه در فارسی “گرو گذاشته شده” می باشد.

عین مرهونه چیست؟

عین مرهونه در اصطلاح حقوقی به مالی گفته می شود که توسط بدهکار (راهن) به طلبکار (مرتهن) به عنوان وثیقه برای تضمین پرداخت بدهی به رهن گذاشته می شود. عین مرهونه می تواند شامل اموال منقول مانند خودرو یا اموال غیرمنقول مانند ملک باشد. همچنین، باید قابل تقسیم بوده و در صورت عدم پرداخت بدهی توسط راهن، مرتهن بتواند از طریق فروش آن، طلب خود را بگیرد.

عقد رهن چه عقدی است ؟

مطابق با ماده 771 قانون مدنی :

رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه یا ضمانت به طلبکار می سپارد رهن دهنده را راهن و طرف دیگر را مرتهن می‌گویند .

مثلا : شخصی به منظور اخذ وام ، سند ملکی خود را در بانک (به عنوان وثیقه عودت وام ) بگذارد و وامی تحت عنوان ( خرید خانه یا ملک و تعمیرات وبرای هر نیاز شخصی … ) بگیرد.

رهن یکی از عقود معین است، که می بایست علاوه بر وجود شرایط اساسی صحت معامله مذکور در ماده 190 قانون مدنی ،شرایط دیگری را نیز دارا باشد.

از جمله این شرایط قبض مال مرهونه توسط مرتهن (شخصی که رهن به نفع او می باشد،به عبارت بهتر رهن گیرنده) می باشد.همچنین مورد رهن می بایست الزامآ مالیت داشته باشد و متضمن منفعت عقلایی ومشروع بوده باشد وهمچنین قابلیت نقل و انتقال داشته باشد.

مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی*

مال مرهونه در حقوق

در حقوق، مال مرهونه به مالی اطلاق می شود که به عنوان وثیقه برای تضمین پرداخت بدهی به طلبکار (مرتهن) داده می شود. عقد رهن عقدی است که به موجب آن، بدهکار (راهن) مالی را به طلبکار می سپارد تا در صورت عدم پرداخت بدهی، مرتهن بتواند با فروش آن مال، طلب خود را وصول کند. معنی مرهون در حقوق در ماده ۷۷۴ قانون مدنی ایران نیز آمده است که می گوید: «مال مرهون باید عین معین باشد و رهن دین و منفعت باطل است». مال مرهونه باید ویژگی های خاصی، مانند قابلیت نقل و انتقال و مالیت داشتن را داشته باشد. همچنین، راهن نمی تواند بدون اجازه مرتهن، مال مرهونه را بفروشد.

شرایط مال مرهون

ازجمله شرایط مال مرهونه موارد ذیل است :

۱-عین مال مرهونه باید ملک بوده و قابل فروش باشد.

در اینخصوص ذیل ماده 773 قانون مدنی آمده است:

“هر مالی که قابل نقل و انتقال قانونی نیست نمی تواند مورد رهن واقع شود.”

زیرا هدف از رهن این است که در صورت عدم تادیه دین از جانب راهن یا اعسار وی ،مرتهن مال مرهون را بفروشد و از قیمت آن طلب خود را وصول نماید.

ماده ۷۷۱ تا ماده ۷۹۴

شایان ذکر است مالی که ذاتا قابل فروش است اما به موجب مقررات خاصی برای مدت معین نقل و انتقال آن ممنوع گردد را می توان به رهن گذارد.

۲-مال مرهون باید عین معین یا کلی در معین باشد:

باید توجه داشت که رهن دادن دین ، منفعت و کلی ما فی ذمه باطل است.بنابر این اگر مالک یک خانه،صرفا منافع خانه را به رهن گذارد،یا اگر راهن طلبی را که از دیگری دارد رهن قرار دهد ، رهن باطل است.

ماده ۷۷۴ قانون مدنی می گوید:

“مال مرهون باید عین معین باشد و رهن دین و منفعت باطل است.”

منظور از رهن،وثیقه

قراردادن مال، نزد مرتهن می باشد.تا هرگاه راهن دین خودش را پرداخت نکرد، مرتهن نیز بتواند از محل فروش آن استیفای طلب خود را بنماید.و چنانچه مورد رهن قابل نقل و انتقال نبوده باشد،مقصود از رهن حاصل نخواهد شد.

مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی*

فروش مال مرهونه از نظر حقوقی:

راهن در رهن نمیتواند تصرفاتی کند که منافی حق مرتهن باشد مگر به اذن او مثلا راهن حق فروش مال مرهونه را نخواهد داشت مگر اینکه طلبکار یا مرتهن این فروش را اجازه دهد یا با پرداخت دین خود فک رهن کند .

آیا فروش مال مرهونه جرم است؟

فروش مال مرهونه باعث خروج آن از مالکیت خریدار نخواهد شد ولی مطابق ماده 1 قانون مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری دادگاه راهن را که با علم به رهن گذاشتن مال خود ، مال مرهونه را بفروشد به تحمل حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم خواهد کرد.

 آیا مال رهنی را می توان به رهن گذاشت؟

راهن می تواند مال مرهونه را نیز برای دیون دیگر خود به رهن گذارد که آن را رهن مکرر می گویند و مطابق توافق طرفین باید مشخص شود که مرتهنین در عرض یکدیگر باشند و یا در طول یکدیگر.

آیا راهن می تواند در عقد رهن تصرف کند؟

راهن نمیتواند در رهن تصرفی کند که منافی حق مرتهن باشد یعنی نمیتواند مال رهنی را تخریب کند ولی می تواند تصرفاتی کند که برای رهن نافع باشد.

به رهن گذاشتن مال غیر چگونه است ؟

مدیون باید مالک مالی باشد که به رهن می گذارد ولی اگر مال دیگری را به رهن گذارد این عقد بدون اذن مالک فضولی است و باید به این رعن رضایت دهد بنابراین بعد از رضایت مانند زمانی است که کسی مال خود را وثیقه دین دیگری قرار داده است.

رهن عاریه ای چیست؟

در اصطلاح حقوقی رهن عاریه ای زمانی است که شخصی از مالک مال اذن میگیریه که مال او را در وثیقه خود قرار دهد.

چنانچه سوالی درباره مال مرهونه چیست؟/شرایط-کاربردی* دارید با شماره های دفتر وکلای حکمت تماس بگیرید.

جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل متخصص و یا وکیل ملکی و وکیل قرارداد  با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.