تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم چک
یکی از سؤالات متداول در مورد دستهچکها، ظهرنویسی است. در مورد ظهرنویسی چه میدانید؟ تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم چک را تا چه حد مطالعه کردهاید؟ برای جلوگیری از سوءاستفادههای احتمالی تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب این مقاله
ظهرنویسی در واقع پشتنویسی چک است که با اهداف مختلفی نوشته میشود. وکالت، ضمانت و انتقال چک به نام فرد دیگر از جمله موضوعاتی است که در ظهرنویسی انجام میگیرد. همچنین هر کدام از موضوعات پشتنویسی با یکدیگر متفاوت بوده و شرایطی نسبت به خود دارد. حال به بررسی قوانین پشتنویسی قدیم و جدید خواهیم پرداخت که هرکس مخصوصاً دارندگان دستهچک باید بدانند.
این مطلب را از دست ندهید ***
چک صیادی چیست ، نحوه استعلام /تفاوت با چک های معمولی
بررسی تفاوت ظهرنویسی از سابق تا به امروز
در این قسمت سعی داریم تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم چک را بهصورت مختصر برایتان توضیح دهیم. در بیشتر مواقع ظهرنویسی برای انتقال چک از نام خود به نام فرد دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. در گذشته و قبل از تصویب چکهای نوع جدید برای پشتنویسی ممنوعیتی وجود نداشت.
اما در قانون جدید علاوه بر ظهرنویسی باید در سامانه صیاد نیز ثبت شود وگرنه برگه چک شما همانند برگه کاغذ بوده و فاقد اعتبار است. کارمندان بانکها، ذینفع نهایی را از سامانه بانک مرکزی چک خواهند کرد و در صورت مغایرت و یا ثبت نشدن نام شما امکان وصول وجود نخواهید داشت.
اگر شما شخصی هستید که چک به نام شما پشتنویسی شده است بدانید، مثل قبل داشتن فیزیکی چک کافی نیست و در صورتی میتوانید برای وصول یا حتی برگشت زدن اقدام کنید که اطلاعات شما در سامانه صیاد بهعنوان مالک چک از طرف فرد قبلی ثبت شده باشد. در نتیجه از این پس برگه چک بدون ثبت در سامانه نشاندهنده طلب شماست و بهعنوان سند تجاری نیست. در جدول زیر به تفاوتهای قانون چک در قدیم و جدید پرداختهایم.
چکهای قدیم | چکهای جدید |
نیاز به ثبتنام در سامانه صیاد ندارد | نیاز به ثبتنام در سامانه صیاد دارد |
بارکد روی چک درج نمیشود | بارکد روی چک درج میشود |
شناسه 16 رقمی روی چک چاپ شده است | شناسه 16 رقمی روی چک چاپ شده است |
لوگو بانک روی چک چاپ نشده است | لوگو بانک روی چک چاپ شده است |
ممنوعیت دروجهحامل وجود ندارد | ممنوعیت دروجهحامل وجود دارد |
رنگبندی صورتی و سبز | رنگبندی صورتی و بنفش |
تاریخ اعتبار برای دستهچک در نظر نگرفته شده است | تاریخ اعتبار برای دستهچک در نظر گرفته شده است |
ممنوعیت برای ظهرنویسی وجود ندارد | ممنوعیت برای ظهرنویسی وجود دارد |
اعتبارسنجی صادرکننده چک برای هرکسی وجود ندارد | اعتبارسنجی صادرکننده چک برای هرکسی وجود دارد |
مزیتهای ممنوعیت ظهرنویسی
اساساً ایجاد تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم چک و ممنوعیت آن برای کم کردن میزان جعل چک، کاهش دزدی برگه چک و از بین بردن نگرانی برای گمکردن چکها بوده است. بعد از چند سال از اولین قانونگذاری سامانه صیاد و بررسی و اصلاح، نهایتاً بخشی از قوانین در آذرماه سال 1399 به تصویب کامل رسیده و در حال اجرا بود. بعد از آذرماه 99 ممنوعیت پشتنویسی اعلام شد و پس از آن اعتباری برای وصول چک در بانک نداشت.
تلاش بانک مرکزی علاوه بر سیستمی کردن پشتنویسی چکها، صدور و انتقال برگه چک بهصورت الکترونیکی بود. از همان سالهای اولیه پیشنهاد سامانه صیاد در قوه قضاییه، بانک مرکزی سعی در پیشرفتهتر کردن و آمادهسازی زیرساختهای لازم برای اجرای این مصوبه داشت. در نهایت در سال 1400 تمامی اصلاحات تاحدامکان انجام گرفت و تمامی امکانات چکها با سامانه صیاد صورت میگیرد.
موافقان و مخالفان چک صیادی و بررسی نتیجه فعالشدن برخی قوانین در سال پیش
حتماً به یاد دارید در زمان اجرای قابلیت رمز پویا هم با مخالفان زیادی روبرو شده بودیم و عدهای معتقد بودند سختگیرانه شدن مراحل امور بانکی باعث کاهش کارایی خواهد شد. اما در نتیجه دیدیم قوانین از طرف مردم قابل پذیرش بود و حتی خود را نیازمند به انجام چنین کاری میدانند. امروز هم در مورد تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم و یا کلاً با موضوع چک صیادی مخالفانی در حال بررسی هستند و کاهش کارایی را حدس میزنند.
با فعالشدن 30 درصد از قابلیت قانون جدید در سال قبل آمار چک برگشتی و بلامحل بهصورت چشمگیری کاهش داشته و از طرف دیگر اعتبار چکها افزایشیافته بود. حال در نظر بگیرید با قوانین جدید تنها وجود یک برگشت در چک امکان صدور و ثبت چک جدید در سامانه صیاد غیرممکن خواهد شد؛ بنابراین امید است شکایت برای چک بلامحل نیز تا حد زیادی نسبت به قبل کاهش داشته باشد.
اما دستاندرکاران چک صیادی پیشبینی کردهاند در سال جدید با افزایش سختگیریها و اجرای فاز آخر قوانین چک در کوتاهمدت شاهد کاهش حجم استفاده از چکها باشیم. اما در بلندمدت انتظار میرود به حالت عادی و قبلی برخواهیم گشت.
پیشنهادات برای اجرای بهتر قوانین جدید
بهتر بود قبل از چند ماه آمادهسازیها و آموزشهای لازم انجام میشد تا مردم علیالخصوص تجاری که سر و کار زیادی با چکها دارند دچار اشتباه و سردرگمی نشوند و تهدیدی منافع آنها را دربر نگیرد. یا راهحلهایی برای افراد ارائه میشد تا بدانند برای کمکگرفتن به کجا یا چه سایتی مراجعه کنند. با این حال کسانی که با سامانه صیاد بانک مرکزی کارکردهاند، سادگی را دیدهاند و دیگر نگرانی از این بابت ندارند.
نتیجهگیری
مقاله تفاوت ظهرنویسی در قانون جدید و قدیم چک برای دارندگان دستهچک و کسانی که با برگه چکها دستوپنجه نرم میکنند مناسب است که باید موارد مهمی را بدانند و مورد استفاده قرار دهند. از جمله تفاوت اساسی در قوانین قدیم و جدید میتوان به ظهرنویسی اشاره کرد. دارندگان دستهچک و دارندگان برگه چک باید بدانند از این به بعد پشتنویسی کردن بهتنهایی کافی نیست. چراکه برگه چک فیزیکی بدون ثبت شدن در سامانه صیاد بانک مرکزی از نظر بانک به معنی نداشتن اعتبار است.
با اجرایی شدن کامل قوانین، کاهش شدید چکهای برگشتی و بلامحل پیشبینی شده و برخی فکر میکنند سختگیری در تمامی مراحل چک باعث کنارگذاشتن دستهچکها میشود. اما عدهای خلاف آن را حدس میزنند و موافق ادامه، اصلاحات و پیشرفته کردن چکهای الکترونیکی هستند. پیشبینی موافقان کاهش استفاده از چک در ماههای اولیه اجرا شدن قوانین جدید است و بهمرور برگشت به حال سابق را حدس میزنند.
وکیل کیفری ، ،مشاوره حقوقی ،