مستثنیات دین چیست

زمانی که به دلیل حکم قطعی محاکم دادگستری شخصی محکوم به پرداخت وجهی به هر عنوان در حق دیگری می‌گردد مکلف میباشد ظرف مدت زمان ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اجراییه دادگاه نخستین وجهی را که محکوم به پرداخت شده است آن را به محکوم له بپردازد.در غیر این صورت دادورز(مامور اجرا) دادگاه صادر کننده اجراییه مطابق مفاد اجراییه اقدام به توفیف و فروش اموال محکوم علیه و پرداخت مبلغ بدهی وی از محل فروش آن اموال می‌کند که البته در برخی از موارد اموال بدست آمده از محکوم علیه جز مستثنیات دین بوده و قابل توقیف و فروش نمیباشد.

مستثنیات دین چیست؟

اموالی که قانون گذار آن ها را از لوازم امرار معاش دانسته و در نتیجه ان ها را در شمار مستثنیات دین قرار داده بدین معنی که نمی توان حکم را از محل توقیف آن اموال اجرا کرد.

اگر اجرا یک حکم ناظر به یک عین متعلق به محکوم له باشد:  در این صورت مال مذبور قابل تئقیف بوده و با محدودیتی به نام مستثنیات دین رو به رو نمی باشد برای مثال اگر اجاق گاز متعلق به شخصی،در تصرف غیر باشد  و مالک بخواهد ان را مسترد کند،خوانده نمی تواند به این استناد کند که اجاق گاز در شمار مستثنیات دین است و از بازگرداندن ان خودداری نماید.

اگر اجرای حکم ناظر به یک عین متعلق به محکوم له نباشد: در این صورت با محدودیتی به نام مستثنیات دین مواجه ایم؛یعنی اجرای حکم از مستثنیات دین امکان پذیر نیست.به طور مثال اگر محکوم له صد میلیون تومان طلبکار باشد،برای وصول طلب خود از اموال محکوم علیه،نمی تواند مستثنیات دین را توقیف نماید.

احکام مستثنیات دین:

1-مستثنیات دین فقط ناظر به اشخاص حقیقی است و در اشخاص حقوقی را ندارد.

2-احکام جزایی مبنی بر استرداد،ضبط یا مصادره ی اموال محکومین با محدودیت های مستثنیات دین مواجه نیست.

3- با توجه به ان که اجرای احکام داوری،گزارش اصلاحی و احکام صادره از هیات تشخیص و هیات حل اختلاف کار،توسط دادگاه به عمل می اید ؛در مقام اجرای این ارا نیز ؛باید قواعد مستثنیات دین باید رعایت شود.

4- قواعد این مبحث در مورد توقیف اموال در تامین خواسته نیز جاری است.

5-اگر خود محکوم علیه مالی را که در شمار مستثنیات دین است را برای توقیف و اجرای حکم معرفی کند،در این صورت؛ان مال از شمار مستثنیات دین خارج می شود و قابل توقیف است.

6-این قاعده فقط در زمان حیات محکوم علیه جاری است؛بنابراین در صورت فوت محکوم علیه ،تمام اموال او قابل توقیف است،صرفنظر از این که ان مال در شمار مستثنیات دین باشد یا خیر و صرف نظر از اینکه وراث او به ان مال احتیاج داشته باشند یا خیر.

7-اگر مورث شخص محکوم علیه فوت کند و مالی به محکوم علیه به ارث برسد این سهم الارث توسط طلبکاران او قابل توقیف است مگر ان که مالی که به وراث مذبور به ارث رسیده به دلیل نیاز او در شمار مستثنیات دین باشد.

8-اگر به حکم قانون مستثنات دین تبدیل به مال دیگری شده باشد مانند این که خانه ای در طرح عمرانی قرار گیرد و دولت وجه ان را به مالک بپردازد یا در اثر تلف مالی که در شمار مستثنیات دین بوده مال دیگری از شخص تلف کننده دریافت شده باشد،وصول محکوم به از ان امکان پذیر است مگر این که محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.

موارد مستثنیات دین در قانون:

1-مسکن مورد نیاز محکوم علیه و افراد تحت تکفل او با رعایت شئون عرفی محکوم علیه در حال اعسار،در این خصوص باید توجه داشت که :

*اگر شخصی منزلی داشته باشد اما در ان ساکن نباشد ان منزل به دلیل عدم نیاز او رد شمار مستثنیات او نیست.

*اگر منزل مسکونی محکوم علیه بیش از نیاز و شان عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و شمارالیه حاضر به فروش منزل خود تحت نظارت مرجع اجرا کننده رای نباشدان منزل به تقاضای محکوم له به وسیله مرجع اجرا کننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی صرف تادیه محکوم به خواهد شد مگر این که استیفای محکوم به به روش اسان تری ماند استیفا از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم علیه یا انتقال سهم مشاعی  از ان به شخص ثالث یا طلبکار امکان پذیر باشد که در این صورت محکوم به از طرق مذکور استیفا خواهد شد.

2-اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه،خانواده و افراد تحت تکفل وی لازم است.

3-آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفآ آذوقه ذخیره می شود. میزان ذخیره سازی آذوقه به عرف بستگی دارد.

4-کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان انان.

5-وسایل و ابزار کار کسبه،پیشه وران،کشاورزان و سایر اشخاصی که برای امرار معاش محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.در این خصوص باید توجه داشت که

*هرچند ابزار کار در شمار مستثنیات دین است اما محل کار مانند مغازه یا زمین کشاورزی در شمار مستثنیات دین نیست.

*در قانون اجرای احکام مدنی وسایل کار در صورتی در شمار مستثنیات دین دانسته شده که با توجه به عرف حرفه ای ابزار کار حرفه ای،ابزار کار ساده محسوب شود.

6-تلفن مورد نیاز مدیون در این خصوص باید توجه داشت که:

*فقط یک خط تلفن ممکن است مورد نیاز شخص باشد.

*با توجه به اطلاق ماده این خط تلفن می تواند ثایت باشد یا سیار.

7-مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود مشروط بر این که در صورت توقیف و ضبط ان مبلغ پرداخت اجاره بها بدون ان مبلغ موجب عسر و حرج مستاجر باشد و عین مستاجره نیز بیش از شان محکوم علیه نباشد و مورد نیاز او باشد.

 در ادامه بخوانید:اعسار از پرداخت محکوم به ،قانون جدید

برای دریافت اطلاعات بیشتر با وکلای متخصص و مجرب گروه وکلای حکمت با شماره های ذیل تماس حاصل فرمایید.

02177719337-09120170676-09198099005