قرار ابطال دادخواست چیست؟

براساس آیین دادرسی مدنی چنانچه مقام قضایی برای دادخواست خواهان بخواهد حکمی صادر کند و جهت صدور حکم نیاز به اقداماتی از طرف خواهان باشد و این اقدامات انجام نشده باشد دادگاه قرار ابطال دادخواست را صادر می نماید.

قرار ابطال دادخواست چیست؟

همچنین اگر دادگاه جهت تکمیل پرونده و صدور رای یکی از طرفین یا هر دوی خواهان و خوانده را احضار نماید و یکی یا هر دوی آنها حاضر نشود و دادگاه نتواند در ماهیت دعوا بدون توضیح آنها رای صادر نماید قرار ابطال دادخواست صادر می شود.

اگر خواهان با این قرار صادره متضرر شود اقامه دوباره دعوا چس از صدور حکم بلامانع است.قرار ابطال دادخواست یکی از موارد فرجام خواهی است.

موارد صدور رای 

در موردی که حضور خواهان در دادگاه لازم و ضروری است و به ایشان ابلاغ نیز شده است ولی در دادگاه حاظر نشود.

اگر دادگاه در جریان رسیدگی به دعوا قرار معاینه محل و کارشناسی را صادر نماید ولی خواهان وسیله انجام این مورد را فراهم نکند و هزینه ها را نپردازد و به هر دلیلی اجرای قرار ممکن نباشد قرار ابطال دادخواست صادر می شود.

چنانچه در مورد اقامه دعوا در موضی حکم قطعی در زمانی دیگر صادر شده باشد که سابقا بین همان اشخاص و یا قائم مقام طرفین دعوا می باشنددیگر نمی توان در خصوص آن دعوا به دادگاه مراجعه و تقاضای رسیدگی نمود که به آن اعتبار امر مختومه گفته می شود.

اعتراض به قرار ابطال 

خواهانی که قرار ابطال دادخواست برای او صادر شده است می تواند از طریق فرجام خواهی و تجدید نظر خواهی به قرار فوق اعتراض نماید.

قرار رد دادخواست با ابطال دادخواست متفاوت است زیرا:

قرار ابطال دادخواست را تنها قاضی است که می تواند و اختیار دارد انجام دهد و ربطی به تکمیل یا رفع نقص ندارد.اما قرار رد دعوی علاوه بر اینکه قاضی می تواند دستور دهد از طرف مسئول دفتر نیز می شود.

چگونه می توان به قرار ابطال دادخواست اعتراض کرد؟

در صورتی که یکی از موارد ابطال دادخواست موجود باشد به تبع آن دادخواست ابطال خواهد شد و قرار ابطال دادخواست صادر می شود.یکی از قرار های قاطع دعوا ،قرار ابطال دادخواست می باشد ،اما این قرار شامل اعتبارامر مختومه نیست .یعنی بعد از ابطال دادخواست توسط دادگاه خواهان می تواند در خصوص دعوا دوباره همان دادخواست را ارائه دهد.

امامی توان به قرار ابطال دادخواست اعتراض کرد و این مسئله درقانون آیین دادرسی بیان شده است.اعتراض به صورت تجدید نظر خواهی از قرار ابطال دادخواست یا فرجام خواهی از قرار صورت می گیرد.

اگر در دادگاه بدوی قرار ابطال دادخواست صادر شود ،خواهان می تواند در خصوص قرار ابطال درخواست تجدید نظر خواهی کند .همچنین خواهان می تواند با توجه به شرایط مذکور در قانون آیین دادرسی درخواست فرجام خواهی از قرار ابطال دادخواست کند.

تجدید نظر از قرار ابطال دادخواست

صدور قرار ابطال دادخواست از طرف دادگاه اعتبار امر قضاوت شده را ندارد ؛ فلذا خواهان دعوا این امکان را خواهد داشت که همان دعوای مطرح شده را علیه همان خوانده و با همان شرایط قبلی مجددا مطرح کند .

اما با این وجود گاهی شخصی که دادخواست وی ابطال شده است ، قصداعتراض به قرار ابطال دادخواست را دارد و تمایل دارد که نسبت به قرار ابطال دادخواستی که صادر شده است اعتراض نماید .

در همین راستا می توان گفت در قانون آیین دادرسی مدنی اعتراض نسبت به قرار ابطال دادخواست به دو روش تقاضای تجدید نظر خواهی از قرار ابطال دادخواست و فرجام خواهی از قرار ابطال دادخواست پیش بینی شده است.

صدور قرار ابطال دادخواست با تکیه بر رویه محاکم

مطلب مورد بحث ما قرار ابطال دادخواست است که جزء قرارهای نهایی تلقی می‌شود. قرارهایی که از سوی دادگاه صادر می‌شوند و به عنوان قرارهای نهایی محسوب میشوند عبارتند از:

یکم ـ قرار رد دادخواست

دوم ـ قرار رد دعوی

سوم ـ قرار سقوط دعوی

چهارم ـ قرار عدم استماع دعوی

پنجم ـ قرار ابطال دادخواست

ششم ـ قرار امتناع از رسیدگی

هفتم- قرار عدم صلاحیت دادگاه

موارد صدور قرار ابطال دادخواست

قانونگذار در مواردی قرار ابطال دادخواست را به عنوان ضمانت اجرای اقداماتی قرار داده که خواهان باید معمول دارد و یا افزون بر آن در مواردی که دادخواست استرداد می‌شود. در هر حال با صدور قرار مزبور که از سوی دادگاه صورت میگیرد، پرونده از دادگاهی که به دعوا رسیدگی مینمود خارج می‌شود.

با عنایت به اینکه در این پژوهش بنای ما بر بررسی موارد قرار ابطال دادخواست بوده و مسائل حقوقی حول آن را بررسی می‌نماییم لذا به سایر قرارهای نهایی توجهی نخواهیم داشت.

نمونه رای ابطال دادخواست

رای دادگاه تجدید نظر

در این پرونده خانم م.ر. به وکالت از آقای غ.ق. در فرجه قانونی با تسلیم دادخواست به‌طرفیت خانم ز.م. نسبت به دادنامه شماره 916 مورخ 5/9/92 صادره شعبه 117 دادگاه عمومی حقوقی تهران تجدیدنظرخواهی نموده‌اند، به‌موجب دادنامه تجدیدنظر خواسته دعوی تقدیمی تجدیدنظرخواه به خواسته استرداد 400 گرم عین طلاجات (شمش و زیورآلات) مقوم به 000/000/51 ریال با استدلال به اینکه چون مستند دادخواست دو فقره فاکتور بوده و آن‌ها مورد انکار خوانده (تجدیدنظر خوانده) واقع و در جلسه رسیدگی مورخ 4/9/92 خواهان اصول آن‌ها را ارائه نکرده‌اند قرار ابطال دادخواست صادر کرده‌اند، بامطالعه مندرجات پرونده ملاحظه می‌گردد دو فقره فاکتور پیوستی دادخواست اولیه خریدار آقای ق. و حتی یکی المثنی بوده و فاقد هرگونه امضاء و مرقومه‌ای که منتسب به تجدیدنظرخواه گردد هستند از طرفی خوانده (تجدیدنظر خوانده) به شرح مندرج در صورت‌مجلس تنظیمی مورخ 4/9/92 فقط اعلام کرده که وی فاکتورها را قبول ندارد و مصرحاً ادعایی پیرامون انکار و تردید در مورد فاکتورها ننموده‌اند. بهره‌مندی خوانده از امتیاز مصرح در ماده 96 ق.آ.د. فقط در صورتی میسور خواهد بود که وی نسبت به سند عادی مورداشاره تردید و انکار به نحو توأم بنماید که در مانحن‌فیه چنین مطلبی مشاهده نمی‌گردد با وصف مراتب رأی صادره دادگاه محترم بدوی که بدون رعایت مراتب فوق انجام ‌یافته بر خلاف ضوابط و مقررات می‌باشد و به تجویز از بند ه ماده 348 ق.آ.د. مستوجب نقض می‌باشد فلذا مستنداً به مواد 353 و 365 ق.آ.د. دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ضمن نقض قرار صادره شعبه بدوی پرونده را به آن دادگاه اعاده تا با ورود به ماهیت و رسیدگی لازم و عندالاقتضاء از طریق ادله دیگر تجدیدنظرخواه حکم ماهوی صادر فرمایند. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه 51 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه

برای ادامه مطالب