عسر و حرج
عسر و حرج به معنی قرار گرفتن در سختی و مشقت است.این بدان معناست که زندگی برای زن وضعیتی را پیش بیاورد که با مشقت و سختی همراه گردد به طوریکه ادامه زندگی برای او امکانپذیر نباشد.در ادامه مقاله به تمام موارد مرتبط با عسر و حرج خواهیم پرداخت:
نکات مهم در موضوع عسر و حرج
- قاعده عسر و حرج از قواعد معروف فقهی و مبتنی بر آیات متعدد قران است.
- قاعده عسر و حرج از قواعد ثانویه فقهی است.قاعده اولیه در مورد طلاق این است که اختیار طلاق در دست شوهر است.
- تشخیص مشقت در زندگی زناشویی برای زن، با قاضی است.
- در طلاق به دلیل عسر و حرج لازم نیست که پول یا مبلغی از جانب زن به مرد پرداخت شود و این طلاق یعنی طلاق به‌واسطه‌ی عسر و حرج از جانب مرد قابل رجوع نیست.
عسر و حرج
عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه سازد و تحمل آن مشکل باشد.که در صورت احراز این وضعیت توسط دادگاه صالح، از مصادیق عسر و حرج محسوب شده و حکم مقتضی صادر خواهد شد، که طی آن می تواند موجبات طلاق زوجه را فراهم آورد.
مصادیق عسر و حرج در قانون
1) ترک زندگی توسط شوهر حداقل به مدت شش ماه متوالی یا 9 ماه متناوب بدون عذر موجه.
2) اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا ابتلای او به مشروبات الکلی و امتناع زوج از ترک آنها یا عدم امکان الزام شوهر به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهداتش عمل نکند و یا پس از ترک دوباره به مصرف مشروبات الکلی یا موادمخدر روی آورد با درخواست زوجه طلاق انجام خواهد .
3) محکومیت قطعی شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر.
4)ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء‌رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
5)ابتلاء شوهر به بیماری های صعب‌العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه صعب‌العلاج دیگر که زندگی مشترک را مختل کند مثل بیماری سارس یا ایدز
علاوه بر موارد مذکور در هر موردی که دادگاه تشخیص دهد زن در عسر و حرج قرار گرفته (مانند عقیم بودن مرد به مدت معین وموارد دیگر) با درخواست زوجه حکم طلاق صادر می‌کند.
ملاک دادگاه برای بررسی عسر و حرج:
ملاک دادگاه برای بررسی عسر و حرج وضعیت فعلی زوجه می باشد و زوجه در زمان تقدیم دادخواست باید اثبات کند که در عسر و حرج می باشد در غیر این صورت دادگاه به آن ترتیب اثر نخواهد داد .
یکی از این موارد عبارت است از:
“ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.”
مراحل طرح دعوی عسر و حرج
🔸تقدیم دادخواست به شورای حل اختلاف
🔸تنظیم شکایت کیفری
🔸تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده
نمونه دادخواست عسر و حرج را کلیک کنید
زن می‌تواند با مراجعه به شورای حل اختلاف، تامین دلیل (هرگاه شخصی احتمال دهد دلایلی موجود است و در آینده دسترسی به آنها دشوار یا مشقت بار خواهد شد یا دسترسی به آنها به‌طور کلی از بین خواهد رفت،می‌تواند از دادگاه تامین آنها را بخواهد) بگیرد و زمانی که محرز شد شوهر بدون دلیل موجه او را رها کرده یا از عهده پرداخت مخارج قانونی زن برنمی آید.
یا اینکه با وجود داشتن توان مالی، از پرداخت آن امتناع کرده است. با این شرایط زن می‌تواند به محاکم قضایی مراجعه کرده و تحت عنوان ترک نفقه، شکایت کیفری علیه او تنظیم کند که مجازات آن در قانون، حبس تعزیری درجه ۶ (بیش از شش ماه تا دو سال) تعریف شده است.
ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مقرر می‌دارد:
«هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش (بیش از شش ماه تا دو سال) محکوم میشود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف میشود.»
این مطلب را از دست ندهید:
زن می‌تواند علیه شوهر، با عنوان ترک نفقه، دادخواست حقوقی نیز ارائه دهد که آن‌گاه دادگاه متناسب با شان و شئون مرد و توانایی مالی‌اش، برای زن نفقه تعیین می‌کند که اگر مرد به حکم دادگاه تن ندهد، حق طلاق برای زن ایجاد میشود.
غیبت مرد و عسر و حرج
اگر مجهول‌المکان شدن و غیبت مرد طولانی شود و زن این موضوع را در دادگاه اثبات کند، هم می‌تواند از حق طلاق استفاده کند و هم دعاوی علیه شوهر را به‌طور غیابی مطرح کند و بدون حضور مرد از دادگاه رای بگیرد.
در قانون، زمان معینی تعیین شده است که اگر در آن مدت زن هیچ اطلاعی از شوهر خود نداشته باشد، مرد مفقودالاثر به حساب می‌آید. برابر قوانین، این مدت زمان ۴ سال است. اگر این ۴ سال تمام شود و خبری از مرد نشود، زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.
این مطلب را مطالعه کنید:
غائب مفقود الاثر-موت فرضی/شرایط و احکام*
جهت مشاوره حقوقی با وکیل خانواده، وکیل طلاق، وکیل مهریه، وکیل پایه یک دادگستری با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.
