عده در قانون
عده در قانون عبارت است از مدت زمانی که زن می بایست بعد از طلاق و یا فوت شوهرش طی کند و در این مدت حق ازدواج مجدد را ندارد. این مدت با نوع جدایی و بارداری زن متفاوت خواهد بود.حرمت برای نکاح قبلی و بررسی باردار بودن یا نبودن زن از دلایل مهمی است که برای زن عده در نظر گرفته شده است.
فهرست مطالب این مقاله
هنگام انحلال نکاح ،نگه داشتن عده از موارد بسیار مهمی است که برای زنان عنوان می شود.
عده در قانون
برای احترام به بنیان مقدس خانواده و اجتناب از اختلاط نسل، اسلام صلاح میداند که زنان مدت زمانی را بعد از انحلال نکاح به تنهایی بگذرانند و اجازهی ازدواج کردن با شخص دیگری را نداشته باشند. این مدت زمان تعیین شده را عده می گویند .
عِدِّه مدت زمانی است که زن پس از جدایی یا مرگ شوهرش باید از ازدواج خودداری کند.
این مدت با توجه به نوع پایان ازدواج (مرگ همسر یا طلاق یا فسخ نکاح)، نوع ازدواج (دائم یا موقت) و شرایط بارداری زن متغیر است.
ازدواج در زمان عده در قانون
در صورتی که زن در هنگام عده با مردی ازدواج کند ازدواج آنان باطل است و در صورت آگاهی از حکم عده ازدواج آن مرد و زن با یکدیگر برای همیشه حرام است.
ماده 1150 قانون مدنی در رابطه با عده آورده است که :
« عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند . »
انواع عده در قانون
- عده وفات
- عده طلاق
- عده فسخ نکاح
عده وفات
عده وفات ، یعنی مدتی که زن بعد از مرگ شوهر باید برای اختیار شوهر دیگر صبر کند که اصولاً 4 ماه و 10 روز است .اعم از ازدواج دائم و موقت
ماده 1154 قانون مدنی :
« عده‌ی وفات چه در دائم و چه در منقطع در هر حال چهار ماه و ده روز است مگر این که زن حامل باشد که در این صورت عده‌ی وفات تا موقع وضع حمل است مشروط بر این که فاصله‌ی بین فوت شوهر و وضع حمل از چهار ماه و ده روز بیشتر باشد والا مدت عده همان چهار ماه و ده روز خواهد بود. »
عده طلاق
عده طلاق بر حسب اینکه زن باردار باشد یا نه متفاوت است .
1-عده زن باردار :
طبق ماده 1153 قانون مدنی عده زن باردار تا زمان وضع حمل است .اعم ار نکاح دائم و یا منقطع
2-عده زن غیر باردار :
برابر ماده 1151 قانون مدنی عده زن غیر باردار در نکاح دائم 3 طهر و در نکاح منقطع ( ازدواح موقت ) 2 طهر است .
بهتر است بدانیم که طهر در لغت به معنای پاک شدن است و در اصطلاح حقوقی عبارت است از پاکی زن از عادت زنانگی و نیز مدتی که بین دو عادت زنانگی قرار می گیرد .
چه زنانی عده طلاق ندارند ؟
زنی که بین او و شوهر خود نزدیکی واقع نشده و همچنین زن یائسه که نه عده طلاق دارد و نه عده فسخ نکاح ؛ ولی عده وفات در هر مورد باید رعایت شود .
عده بذل یا انقضای مدت در ازدواج موقت (عده منقطع)
عده بذل یا انقضای مدت که مربوط به نکاح منقطع ( موقت ) است با عده طلاق همیشه یکسان نیست .
اگر زن حامل باشد ، مانند مورد طلاق عده او با وضع حمل منقضی می شود ولی اگر حامل نباشد ، در مورد بذل یا انقضای مدت یا فسخ نکاح منقطع مدت کمتری برای او در نظر گرفته شده است .
عده در قانون مطابق با ماده 1152 قانون مدنی :
« عده طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضاء آن در مورد نکاح منقطع در غیر حامل دو طهر است مگر این که زن با اقتضای سن عادت زنانگی نبیند که در این صورت چهل و پنج روز است.»
عده زن یائسه:
زن یائسه یعنی زنی که عادت ماهیانه نمیشود و باروری خود را از دست داده، نه عدهٔ طلاق دارد و نه عدهٔ فسخ نکاح. ولی عدهٔ مرگ همسر دارد که به اندازهٔ عدهٔ زنان معمولی است. فقهای متأخر شیعه غالباً سن یائسگی را برای زنان معمولی پنجاه سال و برای زنان قریشی شصت سال اعلام کردهاند.
مبحث عده در قانون مدنی شامل مواد 1150 الی 1157 میباشد که به شرح مبحث عده پرداخته است.
طلاق بدون عده
در طلاق بائن که مرد حق رجوع به زن را ندارد و همچنین در طلاقی که زن و شوهر با هم نزدیکی نداشته اند، و در طلاق زن یائسه عده وجود ندارد.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل خانواده، وکیل طلاق، وکیل مهریه، وکیل پایه یک دادگستری با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.
