شرایط و ویژگی های عقدصلح چیست؟
صلح در لغت به معنای آشتی، دوستی، توافق و سازش است.
ولکن صلح در اصطلاح حقوقی به معنای تراضی، تسالم و توافق بر امری اعم از (تملیک عین یا منفعت یا اسقاط دین یا حق)، می باشد.
بعبارتی به زبان ساده، در چارچوب عقد صلح می توان توافق نمود که …
- مال و یا منفعتی را به نفع کسی، مصالحه کرد.
- یا حق و یا دینی را ساقط کرد. (از بین برد)
- دعاوی حقوقی و اختلافات خود را مصالحه نمود.
***موضوعات کیفری را نمی توان با مصالحه از بین برد مخصوصا مواردی که جنبه امنیتی و عمومی دارد.
در این مقاله تعریف عقد صلح، ارکان آن و پاسخ به این پرسش که شرایط و ویژگی های عقد صلح چیست؟ را قرار داده ایم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
شرایط و ویژگی های عقد صلح چیست؟
- طرفین دارای اهلیت (رشد، بلوغ، عقل) باشند.
- صلح بر امر غیرمشروع باطل است.
- عقد صلح که برای فرار از دین باشد، باطل است.
- صلح بر امر باطل، نیز باطل است.
- اموال دولتی را نمی‌توان مصالحه نمود.
به صلحی که در جهت رفع تنازع و سازش تنظیم می شود، گزارش اصلاحی می گویند. لذا عقدی که بر این مبنا شکل می گیرد را عقد صلح می گویند.
بر اساس ماده 752 قانون مدنی:
“صلح ممکن است یا در مورد رفع تنازع موجود یا جلوگیری از تنازع احتمالی در مورد معامله و غیر آن واقع شود.”
قراردادهای صلح چه ارکان و طرفینی دارند؟
ارکان عقد صلح عبارتند از:
- مصالح (کسی که مال و یا چیزی را صلح می کند.)
- متصالح (کسی که مال و یا چیزی به نفعش صلح می شود.)
- مورد صلح (مال یا چیزی که صلح بر مبنای آن واقع می شود.)
- مال الصلح (در صورتیکه صلح معوض باشد، به مالی گفته می شود که در عوض مورد صلح داده می شود.)
از دیگر انواع آن صلح می توان به صلح بدوی و ابتدایی اشاره نمود.
به عبارت دیگر زمانی که قرارداد مستقلی مثل بیع، هبه، اجاره تنظیم شود، به آن صلح نامه یا عقد صلح مستقل می گویند. که البته این نوع از صلح میتواند معوض یا غیر معوض باشد. (صلح در مقام معامله)
مصالح کیست؟
شخصی که مالی یا حق و یا دینی را به دیگری مصالحه (واگذار) می نماید. بطور مثال؛ فرض کنید یک ملک وجود دارد و مالک آن 2 دانگ از آن ملک را به شخص دیگری مصالحه می کند (می دهد)
متصالح کیست؟
کسی که مال را قبول می نماید یا حق و یا دینی به نفع او صلح می گردد. درمثال بالا؛ کسی که 2 دانگ ملک را از مصالح می گیرد، متصالح ام دارد. (یعنی کسی که مال را قبول کرده است.)
مورد صلح چیست؟
مالی است که مورد عقد صلح قرار می گیرد. به طور مثال؛ مصالح می خواهد 2 دانگ ملک را به متصالح صلح کند. در اینجا آن 2 دانگ در این معامله را مورد صلح می نامند.
مال الصلح چیست؟
پول یا مالی است که یک طرف در ازای پیشنهاد صلح، از دیگری دریافت می دارد.
تلفظ مصالح و متصالح
لغت نامه دهخدامتصالح: [ م ُ ت َ ل ِ ]
دهخدا متصالح: [ م ُ ت َ ص ل ِ ح]
قبول متصالح
در عقد صلح به کسی که قبول کننده میباشد، متصالح اطلاق میگردد.
صلح در معنای لغوی به معنی توافق و سازش است و در اصطلاح حقوقی، عقد صلح عقدی است که به معنای توافق بر امری اعم از ساقط نمودن دین یا حق و یا تملیک عین یا منفعت می باشد.
با در نظر گرفتن ماده 190 قانون مدنی، (1.قصد و رضای طرفین 2.اهلیت طرفین. 3موضوع معین 4.مشروعیت جهت معامله) شرایط صحت در عقد صلح، نیز الزامی میباشد.
برای انعقاد عقود صلح نیاز به دو اراده است. بطور مثال: آقای الف ملک خود را در قبال اتومبیلی به اقای ب صلح میکند و در این معامله نیاز به قبول و رضایت اقای ب می باشد. پس در اینجا علاوه بر قصد و رضایت مصالح، قصد و رضایت متصالح هم مورد نیاز است.
درصورتی که فردی بدون رضایت مصالح، مالی را مورد صلح قرار دهد، این معامله فضولی محسوب میشود و مالک اصلی میبایست آن عقد را تنفیذ (قبول) نماید. درغیر اینصورت آن معامله، قابل ابطال است.
***مصالح میتواند به محض انعقاد عقد صلح، فورا انرا قبول ننماید و در فاصله زمانی متعارفی قبول یا رد کند.
صلح محاباتی چیست؟
در عقد صلح وجود عوض برابر با مورد معامله لازم نیست و نبود ثمن و یا کم بودن آن مهم نیست و جزو شروط لازم عقد صحیح قرارداد نیست.
صلح محاباتی صلحی است که،
در آن وجود پول یا ثمن در برابر ملک و مال، هم اندازه و یا برابر نیست. در واقع ارزش معامله از لحاظ منطقی و عقلانی و اقتصادی صحیح نیست لکن در عقد صلح چنین شرایطی وجود دارد و قانونی هم هست. بطور مثال: فردی خانه اش را در قبال مبلغ کمی (100 هزار تومان) یا یک خودکار و… به دیگری منتقل می کند.
صلح سفیه چیست؟
سفیه (غیر رشید) از محجورین است، محجور کسی است که،
از اجرای حق و انجام عمل حقوقی ممنوع است لکن این ممنوعیت و محجوریت در مورد شخص سفیه به صورت خاص اعمال می شود. به این معنا که شخص از پاره ای از تصرفات منع شده است و حجر او باعث می شود که از امور مالی محدود باشد. در نهایت هدف قانونگذار از اعمال این حجر، حمایت از محجور است.
آیا مال وثیقه ای را می توان صلح کرد؟
اگر مال را برای شخص دیگری وثیقه بگذاریم در واقع مال را به رهن گذاشته ایم و نمی توان این مال را صلح نماییم؛ زیرا این مال وثیقه شخص دیگر است و اگر صلح را درست بدانیم آن شخص ضرر می کند.
برای وثیقه گذاشتن می بایست اجازه شخص باشد و بستگی دارد چه صلحی باشد.
ما به انواع صلح می پردازیم:
- 1- صلح محاباتی
- 2- صلح عمرا
- 3- صلح خیاری
- 4- صلح معوض و غیرمعوض
آیا می توان اموال دولتی را صلح کرد؟
اموال دولتی را نمی توان صلح نمود زیرا در قرارداد صلح، مورد صلح می بایست متعلق به شخصی باشد که می خواهد آن را صلح کند و اموال دولتی متعلق به شخص مصالح نیست که بتواند آن را صلح نماید.
آیا شخص می تواند اموال خود را به دولت صلح کند؟
بلی؛ شخص می تواند تمام دارایی خود را صلح کند، حتی به دولت!
حق از بین بردن صلح و شرایط آن چیست؟
صلح قراردادی است که دو طرف نمی توانند هر زمان که خواستند آن را برهم بزنند لکن چنانچه شخصی در صلح، دیگری را فریب دهد و گول بزند، حق از بین بردن معامله برای طرف مقابل ایجاد میشود.
آیا صلح مالی که وجود ندارد امکان دارد؟
خیر؛ زیرا برای عقد صلح می بایست مورد معامله وجود داشته باشد تا معامله بین مصالح و متصالح شکل بگیرد.
آیا می توان بر سر ضرر و زیان صلح کرد؟
صلح ناشی از معامله باطل مانند اینکه طرفین عقدی که باطل بوده است اختلافات ناشی از این عقد را میان خود به صلح خاتمه دهند. صلحی که موضوع آن باطل بوده است نمی شود در این قرارداد به آن استناد نمود، زیرا صلح بر اموری که باطل است، باطل می باشد.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل حقوقی و وکیل قرارداد با مجموعه گروه وکلای و با شماره های 09120170676-09123439500 تماس بگیرید.
