سلب حضانت فرزند از پدر یا مادر
حضانت از تکالیف آمره پدر و مادر است که زوجین مکلف به نگهداری و حمایت از فرزند مشترک هستند چرا که فرزندآوری مطابق قوانین و مقررات آثار حقوقی به همراه دارد اما اگر پدر یا مادر شرایط نگهداری از فرزند را نداشته باشند این موارد در چارچوب سلب حضانت محسوب می شود.
سلب حضانت فرزند از پدر یا مادر:
حق حضانتی که به عهده والدین است ممکن است در شرایط خاصی به تقاضای نزدیکان و خویشاوندان طفل یا قیم او، از والدین سلب شود.
در این زمینه قانون مقرر داشته است:
هرگاه در اثر عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی پدر و مادری که طفل تحت حضانت او است، صحت جسمی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، دادگاه می‌تواند با تقاضای بستگان، قیم و یا رئیس حوزه قضائی، ترتیب مقتضی دیگری را برای حضانت فرزند اتخاذ نماید.
پیشنهاد میشود این مطلب را از دست ندهید:۲۵ سوال رایج درباره طلاق توافقی
مصادیق تغییر حضانت:
- اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر، قمار
- اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا
- ابتلا به بیماری روانی به تشخیص پزشکی قانونی
- سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود به مشاغل ضداخلاقی مانند فساد، فحشا، تکدی‌گری، قاچاق
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
چنانچه مادر در دورانی که حضانت با اوست ازدواج نماید و یا اینکه عدم صلاحیت او را زوج اثبات نماید مواردی که فوق ذکر شد می‌تواند از مصادیق تغییر حضانت باشد.
هر یک از پدر یا مادر که مدعی عدم صلاحیت طرف مقابل است، می‌تواند دادخواست سلب حضانت را به استناد یک یا چند مورد از موارد بالا به دادگاه ارائه کند.
البته صرف ادعا کافی نیست و باید دلایل قابل قبولی به دادگاه ارائه دهد.
ممکن است دادگاه موارد دیگری را نیز مشمول عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی دارنده حضانت بداند؛ مانند کار وقت‌گیری که مانع نگهداری شایسته طفل باشد، یا سهل‌انگاری و بی‌توجهی مداوم به سلامت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل که تشخیص آن با دادگاه است .
در چه شرایطی حضانت سلب میشود؟
1-جنون
2-فوت
3-ازدواج زوجه
4- عدم لیاقت هر یک از والدین
5- توافق طرفین مبنی بر واگذاری حضانت به دیگری
6- بیماری شخصی
7- انحطاط اخلاقی
ماده 45قانون حمایت خانواده :
«رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان در کلیه تصمیمات دادگاهها و مقامات اجرائی الزامی است»
ماده 3 قانون حمایت از کودکان نوجوانان :
«هرگونه خرید، فروش، بهره‌کشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف ازقبیل قاچاق، ممنوع و مرتکب، حسب مورد علاوه بر جبران خسارات وارده‌به شش ماه تا یک سال زندان و یا به جزای نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد»
پیشنهاد ما برای شما:حضانت فرزند قبل طلاق
حضانت در صورت فوت یکی از والدین:
طبق ماده 1171 قانون مدنی:
در صورت فوت یکی از پدر و مادر حضانت با دیگری است پس با فوت پدر نگهداری طفل با مادر است.
به این نکته توجه داشته باشید که اگر پدر بزرگ پدری فرزند در قید حیات باشد ولایت با اوست. ولی نگهداری و حضانت با مادر است. پدر بزرگ در صورتی می تواند سلب حضانت مادر کند که ثابت کند نگهداری و مراقبت او به صلاح و مصلحت فرزند نیست و مادر فاقد صلاحیت لازم است.
مطابق با ماده 43 قانون حمای خانواده:
حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضـانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.
حضانت در صورت جدایی زن و مرد:
شاید زن و مرد به هر دلیلی جدا از هم زندگی کنند ولی از هم جدا نشده باشند که در اینجا حضانت فرزندان تا پایان ۷ سالگی با مادر است و بعد از آن تا ۹ سال برای دختر و ۱۵ سال برای پسر با پدر است.
مطابق با ماده 1169قانون مدنی:
برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است .
تبصره – بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.
حضانت فرزند بعد از طلاق توافقی:
مطابق با ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده:
دادگاه ضمن رای خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت‌المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند. همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند. ثبت طلاق موکول به تادیه حقوق مالی زوجه است. طلاق درصورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکوم به نیز ثبت میشود. در هرحال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می‌تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.
مدارک لازم برای دریافت حضانت فرزند:
1-مدارک شناسایی اعم از کارت ملی و شناسنامه
2-سند طلاق
3-در صورتی که طلاق توافقی بوده است باید یک نسخه ازسند توافقنامه را همراه داشته باشید.
