سرقفلی مغازه به زبان ساده

سرقفلی مغازه به زبان ساده/عامیانه/کاربردی

مفهوم حق سرقفلی :

مبلغی است که در ابتدای انعقاد قرارداد اجاره ،از ناحیه مستاجر،  تحت عنوان حق سرقفلی ، ( بصورت توافقی) ،به موجر پرداخت می گردد و میبایست در زمان تخلیه ملک به نرخ روز محاسبه وبه مستاجر پرداخت گردد

_تعریف استاد کاتوزیان از حق سرقفلی:

حقی است که به موجب آن، مستأجر متصرف در اجاره کردن محل کسب خود، بر دیگران مقدم شناخته می شود و در عرف بازار نیز وقتی می گویند سرقفلی مغازه اش را فروخت یعنی آنرا تخلیه کرد و به دیگران واگذار نمود و این مفهوم، هیچگاه شامل انتقال سرمایه ی تاجر و نام تجاری او نمی شود.

سوابق تاریخی :

حق سرقفلی در کتوب و منابع  فقهی و حقوقی، دارای  سوابق طولانی تاریخی ، ،میباشد و در باب مشروعیت آن بین فقها ء وحقوقدان،اختلاف نظر زیادی وجود ندارد

بررسی حق سرقفلی، در قانون روابط موجر ومستاجر سال 76

برابر ماده 6 قانون روابط موجر و مستأجرمصوب  سال 1376

هرگاه مالک، ملک تجاری خود را به اجاره واگذار نماید؛ میتواند مبلغی را تحت عنوان سرقفلی از مستأجر دریافت نماید.

همچنین مستأجر می تواند در اثنای مدت اجاره ،برای واگذاری حق خودبه موجر ویا شخص دیگری ، مبلغی را از مؤجر یا مستأجر جدید به عنوان  حق سرقفلی دریافت کند، مگر آنکه در ضمن عقد اجاره،حق انتقال به غیر از وی سلب شده باشد.

قانونگذار ما به تبعیت از نظر فقهای امامیه ، حق سرقفلی را نوعی حق بقای در ملک و یا حق تقدم در انتفاع از ملک  می داند

مفهوم حق کسب و پیشه

حق کسب و پیشه حقی است  که …

درخلال مدت اجاره ، با توجه  به شهرت کسبی  و حق مشتری گیری مستأجر( به تدریج ) برای وی ،در ملک ایجاد می شود

چه مستأجر مال یا وجهی به موجر داده یا نداده باشد.

بعبارتی  ایجاد این حق ،به عمل مستاجر بستگی دارد ممکن است ایجاد شود یا نشود یعنی اگر مستاجر در ملک تجاری هیچ فعالیتی نکند ،برای وی حق کسب و پیشه هم ایجاد نمی شود

مثال :

اگر مستاجری مغازه ای را جهت شغل شیرینی فروشی، دایر کرده باشد و در آن سالیان سال فعالیت داشته

و در نتیجه عمل مستاجر ، آن محل ، در ذهن مشتریان  گذری و یا بومی، بعنوان شغل شیرینی فروشی  بجا مانده و  شناخته شود  و ممکن است مشتریان بارها  جهت خرید شیرینی به آن محل مراجعه کنند به این گونه حق ،که موجب جذب مشتریان بیشتر و اعتبار محل کسب شده ،حق کسب و پیشه می گویند ( حق مشتری گیری )

_تعریف استاد کاتوزیان از حق کسب و پیشه یا تجارت:

حقی است برای مستأجر بازرگان و پیشه وران و مطلق کسانی که از طریق اجاره ی مکانی، کسب معاش کنند ولو آنکه بازرگان نباشد، با سرقفلی معمولاً فرق دارد زیرا شهرت تجارت و وجود مشتریان از عناصر سازنده ی آن نیست.

سوابق تاریخی :

تا دهه ی 1320 ، از مفهوم حق کسب و پیشه ، ذکری بمیان نیامده بود

ولکن برای اولین باردر قانون ایران ، اصطلاح حق کسب و پیشه و تجارت ، در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1339 بکار برده شد ، سپس  در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 به آن ارزش و اعتبار مالی بخشیده شد و به موارد تخلفات مستاجر نیز، اشاره شد

در باب  مشروعیت آن فیمابین فقها ،اختلاف نظر زیادی وجود دارد چرا که…

بعضی از فقهاء قائل به این امر هستند که

بر حسب قواعد فقهی و شرعی از جمله قاعده لاضرر و حدیث نبوی «حرمه مال المسلم کحرمه دمه و…

عدم تخلیه مستاجر در انقضای مدت اجاره به دلائلی ازجمله … ایجاد ارزش و اعتبار در ملک مالک در اثر فعالیت کسبی مستاجر ،خلاف قواعد شرعی اسلام میباشد

حق کسب و پیشه و تجارت ،در قوانین و مقرارت جاریه ،در 2 جاء بکار برده شده

1.حق کسب و پیشه موضوع قانون روابط موجر و مستأجر سال 1356

2.حق کسب و پیشه موضوع تبصره ۳ ماده ۵ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی دولت

درتبصره ذیل لایحه مرقوم از کلمه اشخاص اعم از مستاجر و مالک استفاده شده

که در آن از  کلمه صرف  مستأجر یا مستأجران  استفاده نشده و از این جهت با مفهوم حق کسب و پیشه مذکور در قانون روابط موجر و مستأجر متفاوت است.

‌تبصره 3 – چنانچه ملک مورد معامله محل کسب و پیشه اشخاص باشد در صورتی به آن حق
کسب و پیشه تعلق خواهد گرفت که حداقل یک سال‌قبل از اعلام تصمیم “‌دستگاه اجرایی”
محل کسب و پیشه بوده باشد.

مفهوم حق سرقفلی و کسب و پیشه در عرف بازار

در عرف رایج بازار  ،حق سرقفلی و کسب و پیشه ، بصورت یکجا  ودر کنار هم ، بکار برده می شود ولکن در عمل، این دو مورد ،علیرغم شباهت های که باهم دارند، تفاوت های هم با یگدیگر دارنند

، وکیل قرارداد، وکیل ملکی ، وکیل حقوقی

 ،مشاوره حقوقی ،