دادخواست دعوی حقوقی

اولین قدم برای رسیدگی به دعاوی حقوقی تنظیم دادخواست دعوی حقوقی است که در محاکم قضایی از طرف خواهان لازم است.وکیل حقوقی گروه وکلای حکمت در این مقاله از سیر تا پیاز تنظیم دادخواست حقوقی را بهشما خواهد گفت تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.در هر کجای این مطلب اگر سوالی برایتان پیش آمد آن را در قالب کامنت بیان کنید،تا وکلای مجرب و متخصص گروه وکلای حکمت به آن پاسخ دهند.

دادخواست حقوقی چیست؟

 دادخواست که به معنای دادخواهی کردن، عدالت طلبیدن و عرض حال آمده است و شخصی که دادخواهی می کند (خواهان یا مدعی)، طرف خود را به دادرسی فرا می خواند(خوانده یا مدعی علیه)، تا با حضور نزد قاضی ادعای خود را به قضاوت شخص عادل بسپارد. لازم به ذکر است که خوانده نیز ممکن است گاهی مدعی واقع شود.

شرایط اقامه دعوی حقوقی کدام است ؟

*منجز بودن (منظورحقی است که به ما اجازه می دهد تا بتوانیم اقامه دعوا کنیم که می بایستی در زمان تقدیم دادخواست وجود داشته باشد، به عبارتی دیگر وجود حق معلق و غیر قطعی نباشد)

*ذی نفع بودن (یعنی فردی که دادخواست می دهد در نتیجه محق بودن و پیروزی در دعوا، از حکم دادگاه نفعی مستقیم بدست آورد)

*محرز بودن سمت یا ذی سمتی (یعنی باید سمت شخصی که دادخواست می دهد مشخص باشد، البته وجود این امر زمانی لازم است که دادخواست را شخصی غیر از ذی نفع تقدیم کرده باشد، مانند تقدیم دادخواست توسط وکیل یا قیم یا ولی)

*اهلیت داشتن (کسی که اقامه دعوا می کند باید محجور یا مجنون… نباشد، اما لازم نیست که به طور مطلق و در تمام موارد اهلیت داشته باشد فقط کافی است اهلیت اقامه دعوایی که می خواهد مطرح کند را داشته باشد. مثلا شخص سفیه در امور غیر مالی خود می تواند مستقیماً طرح دعوا کند و یا طرف دعوا قرار گیرد)

*قانونی و نامشروع نبودن حق مورد ادعا (حقی که مدعی ادعای تضییع، انکار و یا شناسایی آنرا می نماید، می بابستی از مجرای قانونی و مشروع ایجاد شده باشد، بنابراین حقی که در اثر پیروزی در بازی قمار ایجاد شده باشد قابل مطالبه نخواهد بود)

مراحل رسیدگی به دادخواست حقوقی در دادگاه :

شرط  رسیدگی در دادگاه تقدیم دادخواست دعوی حقوقی می باشد، البته مواردی هم به حکم قانون وجود دارد که دادگاه بدون تقدیم دادخواست حقوقی از ناحیه مدعی و به صرف درخواست وی مکلف به رسیدگی  می باشد.(این درحالی است که رویه قضایی تقدیم دادخواست را ضروری می داند)
برگ دادخواست که سندی عادی است، می بایست به تعداد خواندگان به علاوه یک نسخه باشد، پس اگر 8 خواهان و 7 خوانده داشته باشیم مجموع اوراق دادخواست باید 8 برگ باشد.

چه اشخاصی می توانند دادخواست تقدیم کنند :

دادخواست علاوه بر ایجاد تکلیف برای دادگاه مبنی بر رسیدگی و تصمیم گیری نسبت به آن، خوانده را نیز ملزم به پاسخگویی به آن می کند، بنابراین هر شخصی نمی تواند دادخواست بدهد.
در رابطه با سن اقامه دعوا در ایران باید بگوییم که قانونگذار همچون سن ازدواج یا سن بلوغ که صراحتاً بدان ها اشاره کرده است، در این رابطه مقرره ای وضع ننموده است اما به طور کلی می توان اینطور بیان کرد که:

اشخاص سفیه ( اشخاصی که توانایی اداره امور مالی خود را ندارند) در امور غیر مالی خود همچون طلاق، می توانند دعوا مطرح کند و یا از خود دفاع نمایند. و سایر اشخاص در صورتی که عاقل (یعنی مجنون و محجور نباشند) و بالغ (به بلوغ رسیده باشند) باشند می توانند اقامه دعوا کنند.همچنین تقدیم دادخواست توسط وکیل، ولی، وصی،ورثه،قیم،مدیر تصفیه… نیز ممکن خواهد بود.

نحوه نگارش دادخواست دعوی حقوقی :

نحوه نگارش یک دادخواست دعوی حقوقی اولین قدمی است که برای شروع به رسیدگی یک دعوی حقوقی لازم است و در واقع به عنوان شناسه شخص اقامه کننده دعوی حقوقی محسوب می شود و تصمیم دادگاه در حدود خواسته شخص متقاضی خواهد بود بنابراین مطابق قانون آیین دادرسی مدنی شروع رسیدگی در دادگاه را مستلزم تقدیم دادخواست دعوی حقوقی می داند که به دفتر دادگاه صالح و در نقاطی که دادگاه دارای شعب متعدد است به دفتر شعبه اول تسلیم می شود.

حساسیت در نگارش دادخواست دعوی حقوقی ایجاب می کند حتی الامکان توسط وکیل دادگستری نگارش و تنظیم شود و یا از مشاوره های یک وکیل مجرب استفاده کند تا در مراحل دیگر رسیدگی منجر به صدور قرار رد دعوی نشود.

قانون آیین دادرسی مدنی نکاتی را برای تنظیم یک دادخواست دعوی حقوقی ذکر کرده است که که باید تمامی نکات مذکور رعایت شود به طوری که اگر هر کدام با نا آگاهی تنظیم شود منجر به رد دادخواست دعوی حقوقی شود و پرداخت هزینه دادرسی که بر نخواهد گشت.

فرم های دادخواست دعوی حقوقی :

فرمهای دادخواست دعوی حقوقی شامل:

1-فرم دادخواست شورای حل اختلاف

2- دادگاه نخستین

3- واخواهی تجدید نظر

4- دیوان عدالت اداری

نحوه تکمیل دادخواست دعوی حقوقی :

نحوه تکمیل دادخواست دعوی حقوقی از طریق الکترونیکی امکان نخواهد داشت بلکه باید روی برگ های چاپی مخصوص نوشته شده که درخواست خواهان در آن ذکر خواهد شد یکی از مواردی که در داخواست دعوی حقوقی ذکر می شود خواسته و تعیین بهای آن است که این خواسه می تواند مالی یا غیر مالی باشد همچنین ذکر ادله که حاکی از ذی نفع بودن خواسته باشد در دادخواست دعوی حقوقی نیز ذکر شود که شخص برای اثبات ادعای خود ارائه به دادگاه میدهد که دادگاه ملزم به توجه و رسیدگی شود.

خواسته خواهان در قسمت شرح دادخواست باید خلاصه نوشته شود با ذکر مبنا و منشا مورد خواسته ادعا شده برای جلب توجه بیشتر دادگاه به قوانین حاکم بر موضوع نیز اشاره نمایید همچنین بهتر است در متن دادخواست دعوی حقوقی به حفظ حقوق خود به مشروح دفاعیات در خلال دادرسی نیز اشاره نمایید تا ادله اثبات دعوی و دفاعیات شما منحصر به مندجات دادخواست نباشد.

اگر مطابق قانون دادخواست شما ناقص شناخته شود دادگاه ابتدائا با یک مهلت 10 روزه به شما اخطار رفع نقص خواهد داد که در صورت عدم رفع نقص مدیر دفتر دادگاه دادخواست شما را رد خواهد کرد که قابل اعتراض در همان دادگاه خواهد بود و پس از رسیدگی قطعی خواهد شد.

میزان هزینه دادرسی دعوی حقوقی چقدر است ؟

میزان هزینه دادرسی بر اساس نوع دعوی از لحاظ مالی یا غیر مالی بودن متفاوت است اگر غیر مالی باشد مبلغی است که هر چند سال بر اساس قانون و بسته به نوع و خواسته دعوی حقوقی متفاوت است.

در امور مالی در مرحله بدوی  تا مبلغ 200000000 ریال 2.5 درصد  ارزش خواسته و اگر بیش از این مبلغ باشد 3.5 درصد خواهد بود.

در تجدید نظر و واخواهی 4.5 درصد محکوم به.

در زمانی که هزینه دادرسی در دعاوی مالی در موقع تقدیم دادخواست دعوی حقوقی مشخص نباشد 1.500.000 ریال خواهد بود.

نحوه ابلاغ دادخواست دعوی حقوقی باید مطابق قانون انجام شود که امروزه به دلیل پیشرفت فناوری اطلاعات از طریق پیامک یا نشانی ایمیل افراد نیز قایل  ترتیب اثر قانونی شده زیرا آنچه که موضوعیت دارد ابلاغ است و طریق آن مهم نیست.

در ادامه بخوانید:دادخواست چیست؟دانستنی های حقوقی-کاملا کاربردی

 تکمیل قسمت های مختلف دادخواست :

مهمترین قسمت در تنظیم دادخواست‌ حقوقی قسمت مربوط به خواهان می‌باشد. خواهان به کسی گفته می‌‌شود که از خوانده، خواسته‌ای دارد و با قید آن در دادخواست از مرجع قضایی تقاضای رسیدگی به این خواسته‌اش را می‌نماید.

دقت کنید که واژه خواهان و خوانده مختص دادخواست‌های حقوقی است و در دادخواست‌های کیفری از  واژه‌ ی شاکی و متهم استفاده می‌شود. 

خواهان:

در قسمت خواهان باید اطلاعات شناسایی خود از قبیل نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، شماره ملی، نام پدر، شماره تلفن، شماره موبایل و … را به صورت کامل در قسمت‌های تعیین شده تکمیل نماید. در ادامه خواهان می‌بایست آدرس منزل و محل کارش را در قسمت خواهان دادخواست حقوقی قید نماید.

توجه کنید که خواهان باید در تکمیل نشانی‌های مورد نیاز، دقت لازم را به عمل آورد. زیرا تمامی ابلاغیه‌ها به نشانی‌های درج شده ارسال خواهد شد و خواهان نمی‌تواند با مواردی همچون تغییر نشانی و یا اشتباه سهوی در خصوص دریافت نکردن ابلاغیه‌های قضایی ادعایی داشته باشد.

خوانده:

قسمت بعدی دادخواست گزینه خوانده می‌باشد که باید از جانب خواهان به عنوان تنظیم کننده دادخواست، تکمیل شود خواهان بایستی اطلاعات مربوط به هویت خوانده اعم از نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه و دیگر موارد را تکمیل نماید و در صورتی که آدرسی از محل زندگی یا محل کار خوانده در دست دارد، در قسمت‌ها مربوطه قید داشته باشد.

همچنین شماره موبایل یا تلفن ثابت خوانده، می‌تواند در امر تکمیل دادخواست مورد استفاده قرار گیرد. البته لازم به ذکر است در صورتی که بخشی از این اطلاعات یا تمام این اطلاعات در دسترس خواهان نبوده و اطلاعی از مشخصات شناسایی و نشانی محل زندگی یا کار خوانده در اختیار خواهان نباشد؛ مراجع قضایی دعوی را به صورت غیابی رسیدگی می‌نمایند.

خواسته:

بخش سوم که در تنظیم دادخواست حقوقی‌ بسیار مهم است، قسمت مربوط به خواسته خواهان می‌باشد که بایستی خواهان با شفافیت و صراحت اعلام بدارد که چه چیزی و با چه شرایطی را از خوانده خواستار است. توجه نمایید که هرگونه ابهام و یا عدم شفافیت در خصوص خواسته قید شده، در دادخواست سبب توقیف دادخواست از جانب دادگاه خواهد شد. نکته مهم دیگر در این رابطه این موضوع می‌باشد که خواسته باید مربوط به یک مورد مشخص و یا چندین مورد مرتبط به هم باشد و خواهان نمی تواند مسائل مختلف را در یک دادخواست قید نموده و طرح دعوی داشته باشد.

از سوی دیگر دادگاه بر اساس قانون؛ به ابعاد حقوقی خواسته خواهان توجه نموده و در خصوص آن رای صادر می‌نماید و نمی‌تواند احکام بیشتر از خواسته خواهان را برای پرونده مربوطه جاری سازد. به طور مثال: اگر خواهان از خوانده خواسته ای در رابطه با تکمیل و تحویل ساختمانی را دارد؛ می‌بایست این مفهوم را به صراحت و شفافیت در دادخواست خود تاکید نماید و در صورتی که در دادخواست به تقاضای تکمیل ساختمان بسنده کند، او نمی‌تواند انتظار این موضوع را داشته باشد که دادگاه در خصوص تحویل ساختمان نیز، رأی صادر نماید.

گروه وکلای حکمت

گروه وکلای حکمت در راستای اهداف و خط مشی خویش مبنی بر پیشگیری از اختلافات و نهایتاً کاهش حجم دعاوی در محاکم دادگستری و اداری و با بهره گیری از وکلای متخصص و مورد اعتماد در زمینه قراردادهای مشارکت در ساخت ، خدمات حقوقی تخصصی خویش را به شما سروران گرامی تقدیم نماید. برای بهره گیری خدمات گروه وکلای حکمت می توانید با شماه های مندرج در سایت تماس حاصل فرمایید