خیار تخلف از شرط

خیار تخلف از شرط به این معنی است که یکی از طرفین قرارداد، بر اساس شروط ذکر شده در مفاد قرارداد عمل نکند، یا شرطی را، از شروط ذکرشده در قرارداد، اجرا نکند.

در صورت تخلف از این شرط، مشروط له (کسی که شرط به نفع اوست) با حدود و شرایطی می‌تواند معامله را فسخ نماید.

تفاوت خیار شرط و خیار تخلف از شرط ( خیار اشتراط )

نکاتی در باب خیار تخلف از شرط :

1- حق فسخ حاصله از خیار تخلف شرط فوریت ندارد و دارنده حق فسخ هر زمان بخواهد می تواند از حق فسخ خود استفاده کند.

2- در صورتی که در قرارداد شرط شده باشد تاخیر در پرداخت هر کدام از چکها موجب حق فسخ برای فروشنده است در این حالت درخواست مطالبه چک از طریق محاکم حقوقی می تواند دلالت بر ساقط شدن تلویحی دارنده حق فسخ دارد.

3- دارنده حق فسخ باید دادخواست خود را در چارچوب تایید حق فسخ تقدیم نمود و نمی توان تقاضای فسخ قرارداد را از طریق محکمه بنماید چرا که فسخ یک عمل قضایی نیست تا بتوان از طریق دادگاه درخواست اعمال آن را نمود.

4- الزامی به تقدیم دادخواست تایید فسخ نیست مگر آنکه بخواهید از آثار آن بصورت همزمان استفاده نمایید مثلا استرداد ثمن  را نیز بخواهید.

5- دادخواست تایید فسخ میبایست تحت عنوان دادخواست مجزی مطرح گردد مگر آنکه درضمن دفاع در قبال دعوی طرف مقابل مطرح شود.

طرفین قرارداد خیار تخلف از شرط :

هر قراردادی حداقل از دو طرف تشکیل شده است.

متعهد ( کسی که تعهد به امری نموده) متعهد له ( کسی که تعهد به نفع او است )

امکان دارد در هر قرارداد شروطی بنحو مندرج در ذیل قرار داده باشند :

1-شرط فعل

2-شرط صفت

3-شرط نتیجه

شرط فعل چیست ؟

انجام یا عدم انجام فعلی یا عملی در قرارداد شرط شود ( میتواند هم عمل حقوقی باشد هم عمل مادی )

به عبارتی شرط شود که فروشنده، فلان عمل یا کار را در مورد ملک انجام دهد بطور مثال ملک را بصورت تعمیر شده به خریدار تحویل نماید.

ضمانت اجرای شرط فعل :

اگر شرط مندرج در قرارداد شرط فعل باشد و شخص متعهد به تعهد خود عمل ننماید بدوا باید الزام او را به انجام تعهد خواست در صورتی که متعهد مجددا به تعهد عمل ننمود ، متعهد له ( کسی که تعهد به نفع اوست ) می تواند شخصا تعهد را انجام دهد یا از طریق شخص دیگری تعهد را انجام دهد و هزینه های آن را از متعهد دریافت کند النهایه در صورتی که کلا امکان انجام تعهد میسر نباشد ، متعهد له می تواند از حق فسخ خود در قرارداد استفاده کند.

تفاوت شرط فعل و شرط نتیجه :

1-شرط فعل هم می تواند عمل حقوقی و هم فعل مادی باشد ولی شرط نتیجه فقط می تواند عمل حقوقی باشد.

2-شرط فعل می تواند نتیجه آن بعدا بیاید ولی شرط نتیجه ، نتیجه آن فوری باید بیاید ( مثلا خانه ام را فروختم مشروط به اینکه من را مبری از دین کنی )

3-شرط صفت و نتیجه قابل اسقاط نیست اما شرط فعل قابل اسقاط است چرا که ایجاد حق الزام می کند ، اما حق فسخ ناشی از آنها را می توان اسقاط نمود.

شرط صفت چیست ؟

یعنی آنکه شرط شود ملک مورد معامله دارای صفت و ویژگی خاصی باشد مثلا شرط شود فرش تبریز متعلق به دوران قاجار

در این حالت در صورتی که مورد معامله فاقد صفت مذکور باشد ، متعهد له ( کسی که تعهد به نفع او است ) می تواند اقدام به فسخ قرارداد نماید.

شرط نتیجه چیست ؟

یعنی تحقق امری در خارج از ( اعم از عقد یا ایقاع ) قرارداد شرط شود در این حالت اگر متعهد به تعهد خود عمل ننماید متعهد له می تواند قرارداد را فسخ نماید.

مثلا فردی به شخصی بگوید خانه را به تو واگذار می کنم به شرط آنکه به ازدواج من درآیی.

نکته: شرط نتیجه نباید تابع تشریفات خاصی باشد چرا که فوری باید نتیجه بیاید اگر تشریفاتی باشد شرط باطل است.

تفاوت خیار شرط  و خیار تخلف از شرط :

خیار شرط یعنی برای یکی از طرفین در مدت معینی حق فسخ قراردهند در این حالت برای خیار فسخ میبایست مهلت تعیین گردد در غیر اینصورت هم شرط و هم عقد باطل است.

در این حالت دارنده حق فسخ باید بدوا اظهارنامه ای مبنی بر  اعمال حق فسخ برای طرف مقابل ارسال نماید.

در خیار شرط الزاما باید در قرارداد شرط خیار فسخ نوشته شده باشد ولکن در مورد خیار تخلف شرط ، نیاز به درج حق فسخ نیست چرا که خود قانونگذار این حق را پیش بینی کرده است.

نکاتی در باب خیار تخلف از شرط :

1- حق فسخ حاصله از خیار تخلف شرط فوریت ندارد و دارنده حق فسخ هر زمان بخواهد می تواند از حق فسخ خود استفاده کند.

2- در صورتی که در قرارداد شرط شده باشد تاخیر در پرداخت هر کدام از چکها موجب حق فسخ برای فروشنده است در این حالت درخواست مطالبه چک از طریق محاکم حقوقی می تواند دلالت بر ساقط شدن تلویحی دارنده حق فسخ دارد.

3- دارنده حق فسخ باید دادخواست خود را در چارچوب تایید حق فسخ تقدیم نمود و نمی توان تقاضای فسخ قرارداد را از طریق محکمه بنماید چرا که فسخ یک عمل قضایی نیست تا بتوان از طریق دادگاه درخواست اعمال آن را نمود.

4- الزامی به تقدیم دادخواست تایید فسخ نیست مگر آنکه بخواهید از آثار آن بصورت همزمان استفاده نمایید مثلا استرداد ثمن را نیز بخواهید.

5- دادخواست تایید فسخ میبایست تحت عنوان دادخواست مجزی مطرح گردد مگر آنکه درضمن دفاع در قبال دعوی طرف مقابل مطرح شود.

در ادامه بخوانید:اثر عدم تعیین مدت برای خیار شرط

جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل  متخصص و یا وکیل ملکی وکیل سرقفلی با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.

09120170676 –  09123439500