خیار تدلیس برای فروشنده-شرایط/کاربردی
خیار تدلیس برای فروشنده
طبق قانون، طرفین معامله دارای اختیاراتی هستند که این اختیارات به طور پیش فرض، به طرفین معامله داده شده تا در شرایطی که به یکی از طرفین ضرر و زیانی حادث شد، بتواند معامله را فسخ نماید.خیار تدلیس برای فروشنده نیز یکی از انواع این خیارات هست که در این مقاله به آن پرداخته ایم.
خیار تدلیس در لغت به معنی فریب و نیرنگ است .طبق ماده 438 قانون مدنی ،تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.
خیار تدلیس در معاملات
مفهوم خیار تدلیس به زبان ساده و عامیانه :
در ابتدا لازم است معنی و مفهوم خیار تدلیس را بدانیم:
هرگاه یکی از طرفین معامله یا قرارداد ،با عملیات فریبکارانه از جمله اینکه:
1: عیبی که در ملک یا مال وجود دارد ،بپوشاند .
مثال :ماشینی فروخته شده باشد که قبلا واژگون شده باشد( چپی) و لکن فروشنده آن را مخفی نموده باشد.
2: یا وصف و امتیاز غیر واقعی و موهومی ، مربوط به ملک یا مال را بیان کند.
و این عملیات فریبکارانه ،موجب فریب طرف مقابل شود و در نتیجه آن خریدار و معامله کننده، تصمیم و رغبت بر خرید و یا انعقاد قرارداد بگیرد و بدینوسیله، دچار خسران مالی و ضرر شود، کسی که متضرر شده (ذینفع) حق فسخ قرارداد را دارد.
نکته بسیار مهم :
اگر فریب دهنده تمام حقیقت را بیان ننماید و پنهان نماید باز تدلیس نموده، و از طرفی اگر عملیات فریبکارانه توام با استفاده از وسایل متقلبانه باشد ( مثلا فریب دهنده بمنظور فریب طرف مدرکی را جعل نماید ) ممکن است فرد به اتهام جرم کلاهبرداری ،تحت تعقیب قرار گیرد.(خیار تدلیس برای فروشنده-شرایط/کاربردی)
خیار تدلیس در معاملات
خیار تدلیس در معامله مسکن
ضمنا ممکن است فریب توسط شخص ثالث انجام شود.
خیار تدلیس برای فروشندگان ملک
خیار تدلیس را از دو جنبه می توان بررسی کرد. خریدار و دو طرف اصلی هر معامله ای می باشند از این رو نکات مهمی که در خیار تدلیس برای فروشنده و خریدار قابل تامل می باشد را در ذیل شرح می دهیم.
1- وعده تو خالی و غیر منطقی ندهید.
2- هر نکته ملکی و حقوقی درباره ملکتان می دانید به خریدار بگویید.
3- نکات مثبت و منفی ملک خود را بازگو کنید.
4- از امکانات و حقوق ملک به خریدار بگویید.
خیار تدلیس در معاملات ملکی برای خریداران
تدلیس برای خریدار بیشترین ضربه و خسارت را دارد لذا می بایست در هنگام خرید به نکات ذیل توجه شود:
1- خریدار باید مشخصات و شرایط گفته شده توسط فروشنده را مکتوب شده از املاک بخواهد.
2- خریدار باید از یک مشاور و متخصص حقوقی و ملکی استفاده کند.
3- خریدار باید با استفاده از نظرات مشاوران خبره و کسب اطلاع لازم از نکات حقوقی، از وقوع تدلیس یا سایر مشکلات حقوقی دیگر پیشگیری کند.
4- خریدار باید به موارد مشکوک شک کند و درصورت تردید به گفته های فروشنده از معامله اجتناب کند.
5- بعد از اثبات تدلیس فورا قرارداد را فسخ کند.
6- خریدار برای خرید یا اجاره ملک حتما به مشاوران املاک معتمد مراجعه کند.
خیار تدلیس برای فروشنده-شرایط/کاربردی
حتما بخوانید: نمونه دادخواست فسخ معامله از سوی مشتری به لحاظ اعمال خیار مجلس
مستندات قانونی خیار تدلیس
ماده ی ۴۳۸ قانون مدنی
تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود.
ماده ی ۴۳۹ قانون مدنی
اگر بایع، تدلیس کرده باشد، مشتری حق فسخ بیع را خواهد داشت و همچنین است، بایع نسبت به ثمن شخصی در صورت تدلیس مشتری.
ماده ی ۴۴۰ قانون مدنی
خیار تدلیس بعد از علم به آن، فوری است.
نکته بسیارمهم در تدلیس
زمان نکته بسیار مهمی در تدلیس است.چنانچه در معامله ای از یکی از خیارات مطلع شدید، سریعا فرد مقابل را در جریان گذاشته و برای دریافت خسارت و یا فسخ معامله توافق کنید. در صورت به توافق نرسیدن به طرف مقابل (به هر دلیل) حتما از طریق مجاری قانونی اقدام کنید، چرا که اصل زمان در استفاده از خیارات معامله اهمیت بالایی داشته و تعلل در آن می تواند حق فسخ را از شما ساقط کند.(خیار تدلیس برای فروشنده-شرایط/کاربردی)
مجازات تدلیس در معامله
لازمه تدلیس از نظر کیفری اغفال با صحنه سازی های متقلبانه است که دیگری را فریب داده و وجه یا مالی را به نفع خود یا دیگری تحصیل کرده است.
به نظر می رسد که این جرم از نظر عنوان مجرمانه از صور جرم کلاهبرداری باشد تدلیس در معاملات در ماده ای از قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است و از آنجا که در اثر تدلیس کارمند یا کسی که مامور انجام معامله دولتی است موجبات ضرر و زیان دولت را فراهم می کند لذا قانون گذار تدلیس را در باب جرائم مالی کارمندان علیه دولت و ملحق به جرایم اختلاس کرده و مورد حکم قرارداده است.
جهت مشاوره حقوقی ،با وکیل ملکی و وکیل قرارداد ،وکیل حقوقی با مجموعه گروه وکلای حکمت تماس بگیرید.