جرم کلاهبرداری

جرم کلاهبرداری :ممکن است بسیاری از شما قربانی این جرم شده باشید و آن را لمس کرده باشید ولی افرادی هستند که ممکن است که تنها این واژه را شنیده باشند و حتی ندانند کلاهبرداری چیست ؟ و کلاهبرداری چه مجازاتی دارد؟کلاهبرداری چگونه اثبات میشود ؟

ما در این مختصر به شما خواهیم گفت که کلاهبرداری نوعی جرم علیه اموال است که بدون رضایت صاحب آن از دسترسش خارج می شود و همچنین خواهیم گفت که آیا قابل گذشت است یا خیر و آیا کلاهبرداری قابل تعلیق است یا  قابل گذشت و آ ن را از جنبه عمومی یا خصوصی بودن بررسی خواهیم کرد.

کلاهبرداری چیست؟

کلاهبرداری در اکثر کشورها توسط قانون گذار جرم انگاری شده است اگرچه مصداق های آن در نظامهای حقوقی گوناگون است.علت عنوان جرم کلاهبرداری بر  این مورد خاص به دلیل  فریبی است که شخصی برای کسب نفع خود انجام می دهد.

شروع به جرم کلاهبرداری:

شروع به جرم زمانی محقق میشود که مجرم عنصر قانونی جرم را شروع کرده ولی به دلیل مانعی خارج از اراده خود متوقف شود.مثلا در حین استفاده از وسایل متقلبانه و فریب قربانی توسط مامورین دستگیر شود.

عناصر تحقق جرم کلاهبرداری:

برای تحقق جرم کلاهبرداری همانند بسیاری از جرائم دیگر دارای 3 عنصر است :

• عنصر قانونی
• عنصرمادی
• عنصر معنوی

عنصر قانونی جرم کلاهبرداری:

آن را قانونگذار در ماده یک و دو تبصره قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 می باشد

هر کس از راه حیله و تقلب، مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار کند یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیرواقع بترساند یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر، وجوه یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است، محکوم می‌شود.

در صورتی که شخص مرتکب، بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمان‌ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکت‌های دولتی یا شوراها یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی و به طور کلی قوای سه‌گانه همچنین نیروهای مسلح و نهادها و موسسات مامور به خدمت عمومی اتخاذ کرده یا اینکه جرم کلاهبرداری با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا نهادهای انقلابی به خدمت عمومی باشد، علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از ۲ تا ۱۰ سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است، محکوم می‌شود.

تبصره یک:

در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه می‌تواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده ( حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد ولی نمی‌تواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد.

تبصره ۲:

مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و درصورتی که نفس عمل انجام‌شده نیز جرم کلاهبرداری باشد، شروع‌ کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم می‌شود. مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیر کل یا بالاتر یا همطراز آنها باشند به انفصال دایم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پایین‌تر باشند، به شش ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم می‌شوند.

عنصر مادی جرم کلاهبرداری :

همان رفتار مجرمانه ای است که به صورت فعل مثبت می باشد و مجرم با انجام اعمالی فیزیکی جرم را محقق می سازد بنابراین ترک فعل حتی با سوء نیت جرم کلاهبرداری را ایجاد نمی کند.

عنصر معنوی جرم کلاهبرداری:

همان قصد مجرمانه ای است که مجرم در حین ارتکاب جرم دارد یعنی زمانی که می خواهد مرتکب جرم شود نیت انجام آن جرم را از قبل در ذهن خود داشته و در زمان وقوع آن را محقق کند.

اوضاع و احوال و شرایط ضروری برای تحقق جرم:

1-یکی از اولین شرایط تحقق این جرم تقلبی بودن وسایلی است که مجرم از آنها جهت فریب افراد یا قربانی استفاده می کند.

2-دوم فریب خوردن قربانی است در حالتی که از تقلبی بودن آن وسیله نا آگاه است و جهل به آن دارد.

3-سومین مورد کلاهبردار باید مال متعلق به دیگری یعنی مالی که در مالکیت شخص دیگر است ببرد.

زمان وقوع جرم :

با توجه به اصل برائت در حقوق کیفری اصل بر مباح بودن یک عمل است بنابراین هیچ شخصی مجرم نیست مگر عملی که قانون گذار تعریف کرده است با شرایط آن به طور کامل تحقق یابد همچنین از موارد مهمی که یک شخص مجرم شناخته می شود زمانی است که آن عمل مجرمانه را بتوان به مجرم نسبت داد مثلا رابطه بین بردن مال قربانی و مانورهای متقلبانه مجرم محقق شود  در غیر اینصورت عمل جرم و ممکن است شخص مجرم شناخته نشود.

کلاهبرداری جدید:

با توجه به آنکه کلاهبداری امروزه به اشکال جدید و مختلفی صورت می گیرد در این مطلب در مورد شایع ترین آنهاصحبت می گردد:

کلاهبرداری پانزی(یونیک فایننس و ….):

ترفند پانزی یک عملیات سرمایه‌گذاری متقلبانه است. در این نوع کلاهبرداری به سرمایه‌گذاران سودهایی برگردانده می‌شود که از بهره‌های متعارف به طور غیرعادی بالاترند. البته این سود از پول سرمایه‌گذاران بعدی تأمین می‌شود و شرکت یا فرد دریافت‌کنندهٔ سرمایه نیازی به انجام کار اقتصادی با پول دریافتی ندارد. نام این ترفند از نام چارلز پانزی گرفته شده‌است.

کلاهبرداری هرمی(شرکت هرمی):

در گذشته شکل کلاهبرداری های پانزی اینگونه بود که پس از ورود به شرکت های هرمی برای بدست آوردن سود، سرمایه گذار باید افراد جدید را وارد هرم شرکت می نمود، اما شکل جدید کلاهبرداری شرکت های هرمی آن است که در ابتدا به شما می گویند در گرفتن عضو مختار هستید و در هر حالت به شما سود تعلق می گیرد و وعده های دروغین میدهند مانند اینکه سود شما از سرمایه گذاری شرکت بدست می آید و… . اما بعدها با دادن امتیازات به افرادی که عضو جذب می نمایند شما را ترغیب به این کار می نمایند.

باید توجه داشته باشید افراد دست بالا و قوی در این شرکت ها بسیار زیرک هستند به طوری که یا وجه نقد را مثلا به دلار برای سرمایه گداری از شما در یافت می کنند و یا پول به حساب افراد پایین تر که اطلاعی از واقعیت امر ندارند واریز می شود.

یکی از مصادیق بارز این شرکت ها که کشورهای جهان سوم بالاخص ایران را درگیر نموده است شرکت گلد کوئیست و یونیک فایننس می باشد، متاسفانه شرکت های دیگری هم در حال فعالیت می باشند.

مهم ترین رکن کلاهبرداری پانزی:

بازی با پول  مهم ترین رکن این شرکت ها است، بدین ترتیب که وجه را از افردا پایین تر می گیرند و به افرادی که زودتر وارد مجموعه گردید ه اند پرداخت می کنند.

آیا می شود از شرکت های هرمی مانند شرکت یونیک فایننس شکایت کرد؟

با توجه به آنکه مقر این شرکت ها معمولا در ایران نمی باشد و در خیلی از مواقع شرکت قانونی و ثبت شده ای نیز وجود خارجی ندارد شما می توانید از افراد دعوت کننده و یا افراد بالاتر که در حال فعالیت هستند وشما به نوعی زیر مجموعه آنها محسوب می شوید شکایت نمایید.

گروه وکلای حکمت با وکلای متخصص در زمینه این نوع کلاهبرداری آماده خدمت رسانی است.

جرم کلاهبرداری غیر قابل گذشت است:

از آنجا که اصل بر جرائم غیر قابل گذشت است و قانون گذار جرائم قابل گذشت را احصا کرده است جرم کلاهبرداری از صور جرم غیر قابل گذشت است.

جرم کلاهبرداری جرم عمومی است:

تمامی جرائم دارای جنبه عمومی می باشند و جرم خصوصی جرمی است که تنها با شکایت شاکی شروع و با گذشت وی موقوف خواهد شد.در جرم کلاهبرداری با گذشت شاکی جرم از نظر عمومی قابل رسیدگی است چون عمده دلیل جرائم تعزیری برای حفظ نظم و امنیت در جامعه می باشد.

تاثیر گذشت شاکی در جرم کلاهبرداری :

در جرائم غیر قابل گذشت با گذشت شاکی متهم می تواند از دادگاه صادر کننده حکم در خواست تخفیف مجازات کند و دادگاه با عنایت به آن تخفیف را اعمال خواهد کرد.

پیشنهاد گروه وکلای حکمت برای شما همراهان عزیز:

کلاهبرداری در امور ثبتی

سرقت رایانه ای یا فیشینگ

جرائم رایانه ای

جرم کلاهبرداری حتی شروع به آن جرمی غیر قابل تعلیق است:

قانون گذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 92 نهاد جدیدی را در نظر گرفته است که مجازات شخص با شرایطی  قابل تعلیق باشد ولی درموادی بعضی جرائم از قابل تعلیق بودن خارج شده است که از جرم کلاهبرداری نمونه ای از آن می باشد البته اگر موضوع جرم بیش از یکصد میلیون ریال باشد.

انتشار حکم محکومیت کلاهبرداری :

به موجب ماده ای از قانون مجازات اسلامی  کلاهبرداری با بیش از یک میلیارد ریال در صورتی که منجر به اخلال در نظم یا امنیت نباشد در یکی از روزنامه های محلی در یک نوبت منتشر خواهد شد.

معاونت در جرم :

معاونت یک جرم تعزیری است که شخص بدون آنکه خود در جرم دخالتی داشته باشد آن را از دور هدایت میکند یعنی شخصی جرم کلاهبرداری را برای وقوع آن توسط دیگری  آماده و محقق می سازد.

شراکت در جرم کلاهبرداری:

شریک در جرم کسی است که با کسی که عنصر جرم را انجام میدهد با شراکت یکدیگر آن جرم را انجام دهند.

برای اطلاع از این جرم و قوانین حاکم بر آن می توانید از مشاوره حقوقی وکیل کیفری، وکیل کلاهبرداری بهره مند شوید و با شماره تلفن های 09120170676 – 09123439500 تماس حاصل نمائید