حق حبس و نفقه در دوران عقد

حق حبس و نفقه در دوران عقد

حق حبس چیست؟

“حق حبس اختیاری برای هر یک از طرفین می باشد که بر اساس آن حق دارند اجرای تعهد خود را موکول به اجرای تعهد دیگری نمایند  .”

حق حبس در قانون ایران

الف) حبس حبس در قراردادها:

بر اساس ماده 377 قانون مدنی :

“هر یک از بایع و مشتری حق دارد از تسلیم مبیع یا ثمن خودداری نماید تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود .”

ب) حق حبس مختص زوجه:

بر اساس ماده 1085 قانون مدنی :

“زوجه میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع نماید مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود .”

بر اساس ماده 1086 قانون مدنی :

“چنانچه زوجه قبل از اخذ مهریه به اختیارخود به ایفاء وظایفی که در مقابل زوج دارد قیام نمود دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند .”

پیشنهاد میشود این مطلب را از دست ندهید:

تنصیف زوجین

حق حبس زوجه چیست؟

حق حبس زن این است که :

زوجه می تواند تا زمانی که زوج به تعهد خود مبنی بر پرداخت مهریه عمل ننموده، از ایفای وظایف زناشویی در مقابل زوج خودداری نماید .

منظور از وظایف زوجه در برابر زوج چیست؟

• 1-حسن معاشرت با زوج
• 2-زندگی در محل سکونت زوج
• 3-در دسترس بودن زوجه از نظر روابط زناشویی و جنسی با زوج

در چه صورت حق حبس زوجه از بین می رود؟

الف) تمکین خاص:

در صورتی که زوجه قبل از مطالبه مهریه و یا پرداخت آن، با همسر خود رابطه زناشویی و جنسی از قُبُل (جلو) یا دُبُر (پشت) داشته باشد .

ب) تمکین عام:

بر اساس رای وحدت رویه 718 :

چنانچه زوجه قبل از رابطه جنسی به منزل مشترک زوج مراجعه و شروع به زندگی کند، دیگر امکان استناد به حق حبس توسط زوجه نخواهد بود .

ارتباط حق حبس زوجه با نفقه

علی رغم استفاده زوجه از حق حبس، این امر موجب اسقاط نفقه نخواهد بود و در صورت عدم پرداخت نفقه وی میتواند تقاضای طلاق نماید .

در صورت استفاده زوجه از حق حبس آیا زوج میتواند درخواست طلاق نماید؟

بله. ارتباطی به هم ندارند و حق طلاق زوج پابرجاست .

این مطالب را از دست ندهید:

در چه صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟

اثبات پرداخت نفقه در دوران عقد

پرداخت نفقه با وجود حق حبس

یکی از حق و حقوقی که مطابق قانون و  شرع برای زن قرار داده شده است ، استفاده از حق حبس در نکاح برای زوجه می باشد.

به این معنا که:

زن می تواند تا پیش از پرداخت مهریه از ناحیه زوج ،از ایفای وظایفی که در مقابل وی دارد خودداری نماید و در عین حال از نفقه هم بهره مند شود.

در مجموع، یکی از وظایف زوجه در مقابل زوج تمکین می باشد .

به همین مناسبت ، زن تا هنگامی که تمام مهریه اش را دریافت نکرده می تواند از تمکین در برابر شوهر خودداری نموده و در عین حال نفقه اش را نیز بگیرد، فلذا بر اساس مقررات قانون مدنی ، یکی از موارد مجاز عدم تمکین استفاده از حق حبس می باشد.

نحوه شکایت ترک انفاق در دوران عقد

با توجه به تصویب قانون حمایت از خانواده ماده 642 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات نسخ شد.

به موجب ماده 53 قانون حمایت خانواده :

« هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب ‌ النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود»

با توجه به این ماده زوجه می تواند با طرح موضوع در محاکم دادگستری زوج را محکوم به ترک انفاق نماید.

آیا ترک نفقه در دوران عقد جرم محسوب می شود؟

در مقابل تکلیف زوج در خصوص پرداخت نفقه، زوجه نیز مکلف به تمکین از شوهر می باشد .

در این زمینه ماده 1114 قانون مدنی بیان می دارد :

« زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد»

***در نتیجه پرداخت نفقه منوط به تمکین زن شده است.

در دوران عقد با توجه به عرف ما که زوجه تمکین عام  و خاص از شوهر نمی کند برخی پنداشته اند که نفقه به زن تعلق نمیگیرد  که این نظریه اشتباه است چرا که قانون گذار در ماده 1102 قانون مدنی به صراحت بیان می دارد « همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود» پس در نتیجه پرداخت نفقه در دوران عقد نیز بر عهده شوهر است.

جهت مشاوره حقوقی با وکیل خانواده، وکیل طلاق ، وکیل مهریه ، وکیل طلاق توافقی با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.