مطالبه دیه-انواع+محاسبه+جدول دیه1401-گروه وکلای حکمت

مطالبه دیه-انواع+محاسبه+جدول دیه1401-گروه وکلای حکمت

مطالعه تاریخ و تمدن انسان و بررسی قوانین و مقررات حاکم بر اقوام و ادیان گوناگون نشان می دهد که پرداخت غرامت به عنوان یکی از مجازات ها و یا جبران خسارت های وارده به فرد خسارت دیده،دارای سابقه ای طولانی است.

در دین اسلام که دین رسمی ایران می باشد، مطالبه دیه به عنوان یکی از احکام اجرایی و مورد قبول بوده و از آن به عنوان یک حکم امضایی یاد می شود.

دیه چیست؟تعریف دیه و انواع آن

دیه یکی از مجازات های پیش بینی شده در قانون است و آن مبلغی است که صدمه ای غیر عمدی بر بدن فرد آسیب دیده و یا جان افراد و نیز در شرایطی که امکان قصاص وجود ندارد،پرداخت می شود.

طبق ماده 17 قانون مجازات اسلامی ،« دیه، اعم از مقدر و غیر مقدر، مالی است که در شرع مقدس، برای ایراد جنایت غیر عمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی، در مواردی که به هر جهتی، قصاص ندارد، به موجب قانون، مقرر می‌ شود».

بر اساس این تعریف،می توان گفت که دیه پولی است که در جرائم غیر عمدی پرداخت می شود و در مواردی که امکان قصاص وجود ندارد به اولیای دم پرداخت می شود.

مطالبه دیه-انواع+محاسبه+جدول دیه1401-گروه وکلای حکمت

انواع دیه

دیه به طور کلی به دو دسته : برای اعضا و منافع دیگر،و یا جنایت بر جان یا اعضاء و منافع

قانون مجازات اسلامی دیه را به موارد زیر تقسیم کرده است:

دیه قتل: دیه ای معادل یک دیه کامل مرد مسلمان را دارد.

دیه اطراف یا اعضای بدن: یکی دیگر از انواع دیه ، دیه اعضای بدن است . در صورتی که از یک عضو تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد ، از بین بردن آن دیه کامل دارد و در صورتی که از یک عضو دو عدد موجود باشد ، از بین بردن یکی از آنها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل خواهد داشت.

دیه منافع اعضاء: در صورتی که شخصی مرتکب جنایتی بر دیگری شود که به موجب آن فرد برخی از حواس خود را از دست بدهد ، باید دیه منافع آن عضو را بپردازد .

دیه جراحات: در صورتی که شخص مرتکب جنایتی بر دیگری شود و به موجب آن جراحتی بوجود آید باید دیه جراحات وارده را بپردازد که به نسبت میزان جراحت وارد شده و بنا به تشخیص پزشکی قانونی مقدار آن مشخص خواهد شد .  مانند خراش ، کبودی ، تورم و…

دیه در اسلام

در دین اسلام برای تمام موارد مورد لزوم انسان قوانین خاصی پیش بینی شده است.برای دیه نیز برای اینکه برای فرد آسیب دیده ،جبران خسارت شود و یا برای برخی موارد که قابل جبران نیست ،برای گذران زندگی و کسب درامد راهی پیدا شود،به فرد آسیب دیده دیه تعلق می گیرد.

مرجع تعیین میزان خسارت یا جرح،پزشکی قانونی است.که از فرد مورد نظر از طرف دادگاه به پزشکی قانونی معرفی و نتیجه بررسی آن به دادگاه تقدیم می گردد.

دیه در چه مواردی باید پرداخت شود؟

همانطور که توضیح داده شد دیه از موارد بسیار مهم و قابل بررسی در محاکم قضایی است و برای تعیین آن نیاز به نظر کارشناسی از طرف پزشکی قانونی می باشد.

طبق ماده 17 قانون مجازات اسلامی،موارد پرداخت دیه در جنایت غیر عمدی بر نفس و اعضاء بدن و منافع و یا جنایت عمدی که قصاص ندارد مقرر گردیده است.در مواردی دیگر که فرد مجنی یعنی کسی که جنایت بر وی انجام شده ،و یا اولیای دم به جای قصاص دیه را طلب می کنند، نیز دیه پرداخت می شود.

مطالبه دیه-انواع+محاسبه+جدول دیه1401-گروه وکلای حکمت

جدول تغییرات دیه سال ۱۴۰۱و ماه‌های حرام

نرخ دیه اعضای بدن در سال 1401

مهلت پرداخت دیه

مطابق ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی :

«مهلت پرداخت دیه، از زمان وقوع جنایت به ترتیب زیر است مگر اینکه به نحو دیگری تراضی شده باشد:

الف- در عمد موجب دیه، ظرف یک سال قمری
ب- در شبه عمد، ظرف دو سال قمری
ج- در خطای محض، ظرف سه سال قمری
تبصره- هرگاه پرداخت کننده در بین مهلت های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید، محکومٌ له مکلف به قبول آن است.»

ماده ۴۸۹- «در جنایت خطای محض، پرداخت کننده باید ظرف هر سال، یک سوم دیه و در شبه عمدی، ظرف هر سال نصف دیه را بپردازد.»

ماده ۴۹۰- «در صورتی که پرداخت کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را پرداخت نماید و یا پرداخت دیه به صورت اقساطی باشد، معیار، قیمت زمان پرداخت است مگر آنکه بر یک مبلغ قطعی توافق شده باشد.»

برای مطالعه بیشتر لطفا کلیک کنید:دیه اعضا چیست؟