قلع و قمع بنا

ساخت و ساز غیرمجاز سبب میشود که بصورت قانونی بنای ساخته شده تخریب شود به عبارت دیگر ساخت بنای غیرمجاز باعث میشود که هر شخص ذینفع قلع و قمع بنا را مدعی شود و از مرجع مربوطه درخواست نماید. این مقاله راجع به مبحث مهم قلع و قمع و به اصطلاح تخریب میباشد که هر آنچه در این خصوص لازم بدانید آورده شده است. ما را تا پایان مقاله همراه نمایید.

قلع و قمع از نظر لغوی :

«قلع به معنای ریشه کن کردن ، از بیخ کندن ، کندن چیزی از جایی »

« قمع به معنای سرکوب کردن »

قلع و قمع به معنای از ریشه درآوردن است .

قلع و قمع در اصطلاح حقوقی :

قلع و قمع به حکم صادره از سوی مراجع ذی صلاح برای از بین بردن آثار ابنیه، اشجار و…. که متصرف یا همان خوانده دعوا،بدون داشتن مجوز قانونی یا قراردادی یا بدون اخذ اذن از مالک در ملک وی اقدام به احداث بناء و کاشت درخت یا موارد مشابه صادر کرده است، گفته می‌شود. 

قلع و قمع یک بنا چه زمانی رخ می دهد ؟

وقتی بنایی غیر مجاز ساخته می‌شود، یا درختی در زمین متعلق به دیگران یا عمارتی در زمین دیگران احداث می‌شود، مدعی می‌تواند از بین رفتن آثار احداث شده  و برگشتن زمین به وضع سابق را از دادگاه درخواست کند؛در این صورت دادگاه، حکم به قلع و قمع آثار ایجاد شده اعم از بنا، درخت یا کشت و زرع خواهد کرد.بنا به حکم قانون و شرع، اگر کسی مال دیگری را غصب کند، مکلف است عین مال را به صاحب آن برگرداند. چرا که در غیر این صورت با حکم دادگاه از او خلع ید می شود.

طرفین دعوای قلع و قمع بنای غیر مجاز :

خواهان: در دعوای قلع و قمع کسی است که در ملک او به صورت غیر قانونی ، احداث بنا یا کاشت درخت کرده است
خوانده دعوی : شخصی که در ملک دیگری اقدام به احداث بنا کرده و یا درخت کاشته است ، خوانده محسوب می شود.
لازم به ذکر است که امکان طرح دعاوی دیگری که ارتباط کامل با موضوع قلع و قمع دارند در دادخواست وجود دارد . نظیر دعاوی خلع ید و یا رفع تصرف عدوانی

 

داود چشمی بهترین وکیل متخصص در امور ملکی-سرقفلی-قراردادها-حقوقی و کیفری

اجرای رأی قلع و قمع بنای غیر مجاز :

با توجه به ماده یک قانون اجرای احکام برای اجرای حکم می بایست حکم قطعی شده باشد بعد از اینکه حکم قطعی شد عملیات اجرائیی شروع می شود و پس از صدور اجراییه ، واحد اجرا می تواند ، رأساً نسبت به قلع و قمع بنا اقدام نماید.

تفاوت قلع و قمع بنا با تخریب :

نکته ی قابل توجه در این مبحث این است که ،قلع و قمع با تخریب نیز متفاوت است .

تخریب به معنای ویران کردن و خراب کردن است که با اجبار و سوء نیت همراه با جنبه منفی است ولی قلع و قمع بنا در آراء قضایی مشاهده می شود و توام با اختیار محکوم له و عاری از جنبه منفی است.

دعوای قلع و قمع نوعی از شایع ترین دعاوی است که مستلزم تقدیم دادخواست خواهان در مراجع قضایی است .این دعوی مستقل و جدا از دعاوی خلع ید و رفع تصرف عدوانی قابل طرح می باشد و معمولاً هم میتواند همراه با خواسته خلع ید و رفع تصرف انجام شود این در صورتی است که همچنین می تواند فارق از هر عنوان دیگر قابل رسیدگی قضایی باشد .این نوع دعوی تنها قابل طرح در دادگاه های حقوقی نمی باشد بلکه ممکن است در نتیجه یک شکایت کیفری نیز به عنوان یک مجازات مستقل یا تبعی و تکمیلی مورد حکم قرار گیرد.

قلع و قمع بنا

خلع ید در معنای لغوی :

خلع ید در معنای لغوی عبارت از خاتمه دادن به سلطه کسی و از دست کسی بیرون آوردن چیزی از طرق قانونی است.

«خلع ید، رفع تصرف از متصرف غیرمنقول، به حکم قانون، سند رسمی یا دادگاه است.»

اما گاهی می بینیم که شخصی بدون قصد و نیتی به ملک دیگری تجاوز کرده است .

مثل ساختمان سازی که سازنده ممکن است چند متر به زمین کناری خود تجاوز کرده باشد و یا درختی در زمین دیگری کاشته شود ، که متصرف بنا به حکم دادگاه باید خلع ید کند و آن بنا قلع و قمع می شود.

 

قلع و قمع بنا

ارکان دعوای قلع و قمع بنا : 

الف) مالکیت رسمی خواهان

ب) عدوانی بودن تصرفات خوانده

مستندات قانونی دعوی قلع و قمع بنا :

ماده 690 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات بیان می دارد « هر کس با صحنه‌سازی از قبیل پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت‌بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت‌شده یا درآیش زراعی، جنگل‌ها و مراتع ملی‌شده، کوهستان‌ها، باغ‌ها، قلمستان‌ها، منابع آب، چشمه‌سارها، انهار طبیعی و پارک‌های ملی، تأسیسات کشاورزی، دامداری و دامپروری، کشت و صنعت، اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا اوقاف و همچنین اراضی، املاک، موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی‌حق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت کند یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی‌صلاح دیگر مبادرت به عملیاتی کند که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شود یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور کند، به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق کند.

تبصره‌ «رسیدگی به جرایم فوق الذکر خارج از نوبت به عمل می اید و مقام قضایی با تنظیم صورت مجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی خواهد داد. های این ماده، رسیدگی به جرایم مذکور در ماده ، خارج از نوبت انجام می گردد و مقام قضایی با تنظیم صورت‌مجلس، دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی خواهد داد. »
ماده 313 قانون مدنی «هرگاه کسی در زمین خود با مصالح متعلقه به دیگری بنائی بسازد یا درخت غیر را بدون اذن مالک در آن زمین غرس کند صاحب مصالح یا درخت می‌تواند قلع یا نزع آن را بخواهد مگر اینکه به اخذ قیمت تراضی نمایند»
ماده 503 قانون مدنی «هرگاه مستأجر بدون اجازه موجر در خانه یا زمینی که اجاره کرده وضع بنا یا غرس اشجار کند هریک از موجر و مستأجر حق دارد هر وقت بخواهد بنا را خراب یا درخت را قطع نماید در این صورت اگر در عین مستأجره نقصی حاصل شود بر عهده مستأجر است»
ماده 504 قانون مدنی «هرگاه مستأجر به‌موجب عقد اجاره، مجاز در بنا یا غرس ‌بوده، موجر نمی‌تواند مستأجر را به خراب‌کردن یا کندن آن اجبار کندو بعد از انقضا مدت اگر بنا یا درخت در تصرف مستأجر باقی بماند موجر حق مطالبه اجرت‌المثل زمین را خواهد داشت و اگر در تصرف موجر باشد مستأجر حق مطالبه اجرت‌المثل بنا یا درخت را خواهد داشت»
ماده 818 قانون مدنی «مشتری نسبت به عیب و خرابی و تلفی که قبل از اخذ به‌شفعه در ید او حادث شده باشد ضامن نیست و همچنین است بعد از اخذ به شفعه و مطالبه، در صورتی که تعدی یا تفریط نکرده باشد»
ماده 194 قانون مدنی «هر کس به قهر و غلبه داخل ملکی شود که در تصرف دیگری است اعم از آنکه محصور باشد یا نباشد یا در ابتدای ورود به قهر و غلبه نبوده ولی بعد از اخطار متصرف به قهر و غلبه مانده باشد علاوه بر رفع تجاوز حسب مورد به یک تا شش ماه حبس محکوم می‌شود. هرگاه مرتکبین ‌دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آن‌ها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهند شد
ماده 195 قانون مدنی«هرگاه کسی ملک دیگری را به قهر و غلبه تصرف کند علاوه بر رفع تجاوز به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد»
ماده 196 قانون مدنی «اگر کسی به‌موجب حکم قطعی محکوم به خلع ید از مال غیر منقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده باشد، بعد از اجرای حکم مجدداً مورد حکم را عدواناً تصرف یا مزاحمت یا ممانعت از حق نماید علاوه بر رفع تجاوز به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد».
قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب ۱۳۸۵
«ماده (۳) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌هامصوب ۳۱/۳/۱۳۷۴ و تبصره (۲) آن به شرح ذیل اصلاح می‌گردد
کلیه مالکان یا متصرفان اراضی زراعی و باغ‌های موضوع این قانون که به‌صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره (۱) ماده (۱) این قانون اقدام به تغییر کاربری نمایند، علاوه بر قلع و قمع بنا، به پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغ‌ها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که موردنظر متخلف بوده است و در صورت تکرار جرم به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک ماه تا شش‌ماه محکوم خواهند شد».

در کجا باید طرح دعوی قلع و قمع نمود :

در قانون آیین دادرسی مدنی اولین دادگاه طرح دعاوی محل اقامت خوانده است ولی در اموال غیر منقول خواهان می تواند دعوی خود را در محل مال غیر منقول طرح کند بنابراین شخص ذی نفع می تواند در محل مال غیر منقول طرح دعوی نماید.

در ادامه بخوانید:اموال منقول و غیرمنقول

2.7/5 - (4 امتیاز)

1 دیدگاه

  1. سلام سهم الرث زمین پدری به اینجانب درروستایی درخراسان رضوی شهرستان نیشابور تعلق دارد که دوتا از عموها بدون افراز وتقسیم شروع به ساخت کرده اند چگونه میتوان جلوی ساخت شان را گرفت ممنون از راهنمایی شما بزرگان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
تماس با وکیل(کلیک کن)