ظهرنویس ،ضامن چک (امضاءکننده پشت چک)

ما در این مقاله به بررسی ظهرنویس ،ضامن چک پرداخته ایم با ما همراه باشید

ظهر نویس کیست ؟

ظهرنویس کسی است که چک، در وجه او صادر شده و او با امضاء در پشت چک، حق و حقوق ناشی از آن چک را، به دیگری منتقل کرده است .

ظهرنویس ( امضاء کننده پشت چک ) به دو هدف، پشت چک را امضاء می نماید:

الف -قصد انتقال وجه چک را دارد که در این صورت شما در پشت چک می نویسید که کلیه ی حقوق و مزایای ناشی از این چک به آقای علی اکبری منتقل شد.

اگر پشت چکی را امضاء کرده اید به هر جهت بسته به آنکه چک در وجه حامل باشد یا در وجه شخص معین ( چه خود شما یا شخص دیگری مثل علی امیری ) ممکن است ضامن چک یا ظهر نویس چک محسوب شوید که در هر 2 صورت، شرایط و مواعد و احکام قانونی آن متفاوت دارد.

اهمیت درج نوع بانک و شعبه آن در روی چک ها از دو جهت است 

الف.اگر چک در وجه حامل باشد و شما پشت چک را امضاء کنید.

طبق روال متعارف محاکم قضایی، شما را ضامن چک تلقی می نمایند  و میبایست وجه چک را به دارنده چک ( در صورتی که جهت وصول چک به شما مراجعه نمایید )،پرداخت نمایید البته شما صرفا  مسئولیت حقوقی دارید نه مسئولیت کیفری

ب. اگر چک در وجه شما بود و شما پشت آن را بمنظور انتقال به دیگری، امضا نمایید شما ظهرنویس چک ( انتقال دهنده ) محسوب می شوید.

در صورتی دارنده چک می توانند به شما جهت وصول  وجه چک مراجعه نمایند که …

چک را ظرف 15 روز از تاریخ سر رسید برگشت بزند و ظرف یکسال علیه شما دادخواست  حقوقی بدهد در غیر اینصورت دیگر نمی تواند به شما مراجعه نماید.

ج.اگر چک در وجه  شخص دیگری باشد و شما پشت چک را امضاء نمایید ،معمولا شما طبق روال متعارف محاکم ، ضامن پرداخت وجه چک محسوب می شوید ودیگر لازم نیست ظرف   15 روز از تاریخ سر رسید چک بر گشت بخورد تا به شما مراجعه نمایند در هر صورت مسئول پرداخت چک هستید اگر دارنده چک به شما مراجعه نماید.

نکته بسیار مهم  :

البته اگر شما اثبات نمایید که صرفا انتقال دهنده چک بود ه اید دیگر شما را ضامن چک تلقی نمی نمایند و ظهرنویس ( انتقال دهنده ) محسوب می شوید و با توجه به کوتاه بودن مدت بر گشت چک مخاطرات کمتری برای شما دارد پس تا جایی که می توانید پشت چک ها را امضاء ننماید چرا که مسئولیت قانونی دارید.

لازم به ذکر است مسئولیت شما در این باب در صورت رعایت مواعد فوق  صرفا حقوقی است نه کیفری

منظور ازمسولیت  حقوقی این است که به دادسرا مربوط نمی شود بلکه دارنده چک بمانند وصول یک رسید عادی جهت وصول وجه چک  می تواند در دادگاه حقوقی دادخواست بدهد و حق خود را مطالبه نمایید.

و اینکه در مسولیت کیفری جلب و بازداشت در ابتدای کار تشکیل پرونده در دادسرا است و لکن در پرونده حقوقی درآخر کار بعد از صدور رای قطعی و رسیدگی به اعسار از محکوم به جلب و بازداشت است.

نکته بسار مهم :

مطابق قانون صدور چک جدید (سال 97) ظهرنویسی در چک  از تاریخ 21/09/99 ممنوع است به عبارت دیگر ظهرنویسی باید صرفا  به اسم شخص و از طریق سامانه صیاد صورت گیرد .و گرنه اعتبار قانونی ندارد .

آثار ظهرنویسی :

1- مالکیت قطعی چک به دارنده ی جدید چک، صورت می گیرد.

2- مسئولیت تضامنی، بین صادر کننده چک و ظهر نویسان چک ( کسی که پشت چک را امضاء کرده ) ایجاد می گردد.

نکته مهم در خصوص ظهرنویسی :

فوت و ورشکستگی و یا مسدود شدن حساب بانکی صادر کننده چک، مانع ایجاد تعهد و محرومیت ظهرنویس نیست.

ب – قصد دادن وکالت و نمایندگی در وصول چک به دیگری را دارد.

در این موارد، شما به منظور سهولت وصول وجه چک، به جای آنکه خودتان شخصاً به بانک مراجعه کنید؛ با ظهر نویسی و امضاء پشت چک به نام شخص دیگر، به وی نمایندگی و اجازه وصول و دریافت وجه چک را می دهید .

1- اصولا صدور چک، در شهری است که بانک محال علیه، در آن شهر فعالیت دارد ولی اگر دارنده ی چک، مدعی است که چک در شهری غیر از محل استقرار بانک محال علیه صادر شده؛ باید ادعای خود را ثابت کند .

2- اصولا ظهرنویسی به منظور انتقال است نه ضمانت. به عبارتی اصل در ظهر نویسی، انتقال مالکیت وجه چک و مزایای قانونی آن به منتقل الیه می باشد.

3- ظهرنویس با قید عدم مسئولیت در پشت چک خود را از مسئولیت معاف می کند.

4- ظهر نویسی چک معمولا با 2 امضاء در پشت چک صورت می گیرد.

5- ظهرنویسی به منظور وکالت در وصول، این اثر را دارد که حق شکایت کیفری ظهر نویس ، علیه صادر کننده به قوت خودش باقی است و نماینده و وکیل، به موجب رأی وحدت رویه شماره 21 مورخ 26/12/61 دیوان عالی کشور ، حق انتقال وجه چک را از طریق ظهرنویس به دیگری ندارد .

6- علیه ظهر نویس ها صرفاً می توان اقامه دعوی حقوقی نمود و حق شکایت کیفری در مورد ظهر نویس وجود ندارد.

7- در صورت وصول وجه چک از ناحیه دارنده  و ذی نفع چک از هر یک از ظهر نویسان، آن ظهر نویس می تواند برای مطالبه حق خود علیه ظهر نویس ما قبل خود و یا صادر کننده ی چک اقامه دعوی حقوقی نماید و وجه آن را وصول کند.