تفاوت دادخواست حقوقی و شکایت کیفری

تفاوت دادخواست حقوقی و شکایت کیفری یکی از موضوعاتی است که افراد معمولا درباره آن ابهام دارند. به همین علت در این مقاله به بررسی تفاوت های میان دادخواست حقوقی و شکایت کیفری می پردازیم.

مراجع متعدد دادگستری هر کدام عهده دار رسیدگی به یک سری امور و دعاوی می باشد که قانون گذار مشخص نموده است. درنتیجه موضوعی که در دادگاه حقوقی مطرح می گردد قابل طرح در دادگاه کیفری نمی باشد.

فهرست مطالب این مقاله >برای مطالعه روی عنوان دلخواه کلیک کنید

این نوع تقسیم بندی به این علت می باشد که نظم موضوعی در دادگاه حفظ گردد از طرفی هر کدام از این مراجع قضایی، آیین های دادرسی مخصوص به خود را دنبال می کنند یعنی برای اقامه دعوی در هر یک از این مراجع قضایی می بایست تشریفات مخصوص به همان مرجع قضایی را طی نمود تا دادگاه بتواند به موضوع دعوی رسیدگی نماید.

از این رو اطلاع از تفاوت ها و شیوه رسیدگی در این دادگاه ها اهمیت بسیاری دارد تا از سر در گمی افراد جلوگیری شود.

تفاوت دادخواست حقوقی و شکایت کیفری در چیست؟

تفاوت دادخواست حقوقی و شکایت کیفری،برای دانستن آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-دعوای کیفری مربوط به عملی خواهد بود که برای مرتکب آن، در قوانین کیفری برای آن مجازات تعیین شده باشد، ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی پیش بینی نکرده است و فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام تکالیفش ملزم می‌سازد.

2-شکایت کیفری مربوط به آیین دادرسی کیفری و دعاوی کیفری است ولی دادخواست حقوقی ناشی از ثبت دعوای حقوقی و ناشی از دعوای ترافعی و آیین دادرسی مدنی است.

3-برای ثبت یک اختلاف حقوقی می بایست از طریق ثبت دادخواست حقوقی (یا همان دادخواست) اقدام نمود و برای اقامه دعوی کیفری از طریق ثبت شکوائیه (یا شکایت نامه هم می گویند) پیگیری نمود.

4-شکوائیه را می بایست به دادسرای عمومی و انقلاب  یا دادگاه های کیفری تقدیم نمود و دادخواست حقوقی را باید به دادگاه حقوقی ارائه کرد البته در حال حاضر ثبت هر دوی این موارد از طریق دفاتر خدمات قضایی صورت می گیرد.

5-یکی از مهمترین وجوه افتراق شکایت نامه کیفری و دادخواست حقوقی این است که شکایت را هم می توان در برگه معمولی نوشت (به شرط درج اطلاعات لازم) و هم می توان در فرم مخصوص شکواییه نوشت. اما برای ثبت دعاوی حقوقی، می بایست الزاما در فرم دادخواست چاپی ارائه نمود.

6-در شکواییه به شخص شکایت کننده، شاکی به شخصی که از او شکایت شده مشتکی عَنه و به موضوع شکایت، اتهام گفته می شود ولی در دادخواست حقوقی به کسی که اقامه دعوی نموده است، خواهان و به شخصی که دعوی علیه او اقامه شده است، خوانده و به موضوع پرونده هم خواسته گفته می شود.

7-برای پر کردن برگه شکوائیه می بایست تمبر مربطه را  ابطال نمود اما هزینه اقامه دعوی حقوقی با توجه به ارزش خواسته متفاوت می باشد.

8-پرونده بسیاری از شکایت‌های کیفری حتی با پس گرفتن شکایت از طرف شخص شاکی با لحاظ  این که برخی از جرایم واجد جنبه عمومی هستند و صرفاً جنبه خصوصی ندارند، مختومه نمی شود مانند شکایت راجع به رشوه، قتل، زنا و…، اما دعاوی حقوقی با پس گرفتن دعوی از طرف خواهان، دعوی خاتمه پیدا می کند.

9-برای دعوت کردن از طرف شکایت کیفری (متهم) به دادگاه ،برگه‌ ای بنام احضاریه برای وی ارسال می‌ شود و در صورت عدم حضور وی در مرجع مربوطه او جلب خواهد شد، اما برای دعوت کردن طرف دعوی حقوقی (خوانده) از برگه ای به نام اخطاریه استفاده می‌ شود.

10-در شکایت های کیفری، اگر متهم (مشتکی عنه) به احضاریه توجه ایی نکند و در وقت تعیین شده خود را به مرجع قضایی معرفی ننماید، وی را جلب و به اجبار به مرجع قضایی مربوطه دلالت می‌ نمایند، اما در دعاوی حقوقی اگر خوانده به موقع حاضر نشود، منتظر او نمی‌ مانند و ممکن است حق را به خواهان بدهند که در این صورت به رای صادره رای غیابی می گویند که از طرف خوانده قابل واخواهی می باشد.نمونه دادخواست واخواهی نسبت به حکم غیابی

11-مراحل رسیدگی به پرونده کیفری شامل دادسرا و کلانتری، دادگاه بدوی و دادگاه تجدید نظر است. به برخی از دعاوی کیفری که در صلاحیت دادگاه کیفری یک استان می باشد قابل تجدید نظر در دیوان عالی کشور خواهد بود.

12-دادسرا مرجعی است که وظیفه انجام تحقیقات مقدماتی را بر عهده دارد ت. یعنی وقتی شکایت شاکی به دادسرا واصل می شود، دادسرا شروع به انجام تحقیقات مقدماتی می نماید.

مقامات قضایی دادسرا عبارت است از بازپرس و دادیار و به ریاست دادستان می باشد  

که وقوع یا عدم وقوع جرم را بررسی نموده و اگر به این نتیجه برسند که جرمی واقع شده باشد، پرونده را با صدور کیفر خواست به دادگاه کیفری ارسال می نمایند.

13-دادگاه های کیفری نیز پس از رسیدگی، اقدام به صدور رأی می نمایند. در تمام مراحل رسیدگی به شکایت کیفری، مراجع قضایی از این حیث که عمل ارتکابی که شاکی ادعا نموده جرم است یا خیر و اگر جرم است آیا اصولاً عمل مزبور را متهم مرتکب شده یا شخص دیگری، بررسی می گردد.

14-قانون گذار برخی از شکایت ها را هم واجد قابلیت طرح دعوای حقوقی و هم کیفری برای آن پیش بینی نموده است. به این معنا که اگر متهم باعث وارد آمدن خسارتی به شاکی شده باشد، برای او علاوه بر طرح شکایت کیفری، دعوای حقوقی هم مطرح می گردد.

البته خلاف این موضوع صادق نمی باشد و نمی توان هر شکایت حقوقی را در قالب شکایت کیفری مطرح نمود. مثل برخی چک ها که هم قابلیت حقوقی و هم قابلیت کیفری دارند.

15-دردعاوی حقوقی، چنانچه فردی که حکم علیه وی صادر شده (در اصطلاح به وی محکوم علیه می گویند) پس از ابلاغ حکم، به اجرای آن تا زمان مقرر شده اهتمام نورزد یا تا زمانی که دادخواست اعسار ندهد، حبس می شود. همچنین در صورت عدم حضور متهم پرونده، دادگاه نمی تواند اقدام به حبس یا بازداشت نمودن وی کند.

16-این در حالی است که در شکایت کیفری، زمانی که دادسرا فرد متهم را احضار نمود، فرد می بایست حضور در زمان و مکان مقرر شده حضور پیدا کند. در غیر این صورت مرجع قضایی مربوطه می تواند حکم جلب وی را صادر نماید.

17-همچنین امکان دارد متهم به محض حضور، با توجه به جرم ارتکابی به کفیل یا وثیقه نیاز داشته باشد والا تا زمان نعرفی وثیقه یا کفیل بازداشت خواهد شد.

در این گونه شکایت های کیفری، در صورت نبود شاهد، قاضی می تواند حکم جلب متهم را صادر نماید. همچنین، چنانچه حق با شخص شاکی باشد، و این امر به اثبات برسد مجرم مجازات خواهد شد. به این معنا که با توجه به مجازات تعیین شده در قوانین کیفری مجرم به حسب مورد: اعدام، شلاق، حبس و جزای نقدی محکوم می گردد.

برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص تفاوت دادخواست حقوقی و شکایت کیفری  می توانید از مشاوره حقوقی وکیل کیفری گروه وکلای حکمت بهره مند شوید.

Rate this post

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
تماس با وکیل(کلیک کن)