تحقق فسخ در عقود
یکی از موارد انحلال و پایان قرارداد یا عقد تحقق فسخ و اعلان آن می باشد به همین منظور می توانید تا پایان مقاله با ما همراه باشید .
پرسش :
با توجه به اینکه ملاحظه می شود، خواهان با تقدیم دادخواست به خواسته فسخ عقد بیع، نکاح و … از دادگاه تقاضای صدور حکم می نماید
اولاً: آیا فسخ عقد عمل قضایی است و تحقق آن ضرورتاً نیاز به صدور رأی دادگاه دارد ؟
ثانیاً: فسخ عقد از چه زمانی محقق و منشأ اثر می گردد، زمان تقدیم دادخواست یا صدور رأی بدوی یا رأی قطعی ؟
ثالثاً: آیا صرف تقدیم دادخواست به خواسته فسخ عقد، حاکی از انشاء فسخ و اعمال آن است یا اینکه تقدیم دادخواست به کیفیت مذکور حاکی از تقاضای خواهان برای فسخ عقد به وسیله دادگاه است ؟
رابعاً: آیا خواهان باید قبل از تقدیم دادخواست، نسبت به اعمال فسخ اقدام نماید سپس در صورت بروز اختلاف صرفاً اثبات آن را قبل از طرح دعوی بخواهد ؟
پاسخ :
اولاً: هرچند ممکن است ضمن قرارداد، حق فسخ به موجب یکی از خیارات به «من له الخیار» داده شده باشد و مشارالیه در مهلت مقرر از این حق استفاده و به وسیله اظهارنامه اعلام فسخ نماید، رسیدگی به موضوع اعلام (فسخ، صحت یا عدم صحت) با دادگاه است.
ثانیاً: بر فرض رسیدگی دادگاه و صدور حکم به اعلام فسخ قرارداد، با توجه به اینکه حکم دادگاه در این مورد جنبۀ کاشفیت دارد پس فسخ قرارداد و در نتیجه سلب رابطه حقوقی بین طرفین، از زمان استفاده از این حق توسط «من له الخیار» خواهد بود نه زمان صدور رأی
ثالثاً: با عنایت به رسیدگی به موضوع توسط دادگاه و صدور حکم به فسخ قرارداد، در نتیجه صحت دعوی خواهان، کشف می شود که اعلام فسخ توسط خواهان صحیح بوده و آثار حقوقی از زمان اعلام فسخ توسط خواهان خواهد بود.
رابعاً: چون فسخ قرارداد در هر صورت عمل حقوقی است، این عمل حقوقی باید اعلام و طرف قرارداد از این عمل حقوقی اطلاع حاصل نماید . صرف اتخاذ تصمیم توسط «من له الخیار» بدون اعلام کافی نیست.
با توجه به ماده 499 قانون مدنی :
«فسخ به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن نماید حاصل می شود»
بنابراین در هر صورت این عمل حقوقی نیاز به اعلام دارد لازم به ذکر است که حق فسخ در مواردی رأساً توسط یکی از متعاقدین در قرارداد قید می شود (مانند خیار شرط و …) و در مواردی حتی بدون قید آن در عقد توسط قانونگذار تعیین میشود (خیار غبن یا عیب و …)
