موانع اجرای حق حضانت

در این نوشتار درخصوص چگونگی اعطای حضانت اطفال به هر یک از والدین آنها و حق تقدم و اولویت هر کدام از آنها در نگهداری و حضانت طفل  می پردازیم .

سپس به شرایط لازم برای والدین جهت برخورداری از حق حضانت و هم چنین موانع اخذ حضانت و موانع اجرای حق حضانت خواهیم پرداخت.

تعریف حضانت و ویژگی های آن

“حضانت به معنی نگه داری و تامین مخارج و سرپرستی از اطفال نابالغ است.”

این نهاد حقوقی یک نهاد حمایتی از کودکان به ثمر نرسیده و اصطلاحا محجور است، تا این کودکان قبل از رسیدن به سن بلوغ و برخوردار شدن از قدرت تمییز عقلی و فکری لازم برای تصمیم گیری در شئون زندگی خود، زیر نظر سرپرستان دارای صلاحیت عقلی و عاطفی و اخلاقی از نظر قانون و نهادهای قضایی تربیت شوند و روزگار خود را سپری نمایند.

تا زمانی که پدر و مادر طفل هر دو در قید حیات هستند و از هم جدا نشده و با هم زندگی می کنند، حضانت از طفل ، هم حق و هم تکلیف قانونی هر دوی آنها نیز می باشد.

اما زمانی که پدر و مادر طلاق گرفته و از یکدیگر جدا شدند، باز هم هر دوی آنها علی الاصول حق حضانت از طفل خودشان را دارا می باشند ؛ اما بر اساس قانون هر کدام تا سن مشخصی تقدم و اولویت نسبت به دیگری خواهد داشت.

اولویت در حضانت فرزندان برای والدین

• مادران در مورد حق حضانت نسبت به فرزندان دختر خود تا ۷سالگی و نسبت به پسران تا ۲ سالگی دارای اولویت هستند .
• پس از رسیدن پسر به دو سالگی و دختر به ۷ سالگی تا سن بلوغ سرپرستی ایشان با پدرشان خواهد بود.
• بعد از رسیدن به سن بلوغ نیز حق انتخاب و اختیار با خود فرزندان است که با کدام یک زندگی خود را ادامه بدهند.

 موانع اخذ حضانت :

برای اینکه پدر و مادر بتوانند حضانت فرزند خود را به دست بیاورند، می بایست یک سری صلاحیت ها و ویژگی هایی را دارا باشند و  برخی خصوصیات و ویژگی ها که در جهت حضانت و نگهداری از کودکان مضر است، را نداشته باشند.

• اعتیاد به مواد مخدر و قمار

یکی از موانع اخذ حضانت قانونی، اعتیاد به مشروبات الکلی، مواد مخدر و قمار بازی است. که باعث محرومیت شخص معتاد از نگهداری و حضانت از فرزند خود می شود.

البته مصرف اندک و تفریحی مواد مخدر و مشروبات الکلی و یا انجام یک یا چند مورد قمار، اگر تبدیل به عادت و اعتیاد افراد نشود، موجب محرومیت و سلب حق حضانت از این اشخاص نخواهد شد. اما می‌تواند به عنوان نشانه ای از تهدید سلامتی و بد آموزی تربیتی کودک به حساب بیاید، و تکرار آن باعث سلب حضانت بشود.

• اشتهار به فساد اخلاقی

از جمله موارد دیگر منع حضانت، اشتهار هر یک از والدین به فساد اخلاقی و فحشا می باشد.

در مورد فساد اخلاقی و فحشا حتی انجام موردی اعمال منافی عفت و اخلاق توسط هر کدام از والدین نیز میتواند صلاحیت اخذ حضانت را از ایشان سلب نماید.

• سوء استفاده از کودک

سوء استفاده نمودن از کودکان به صورت مجبور کردن ایشان به انجام مشاغل غیرقانونی مثل قاچاق و یا تکدی گری که برای ایشان مناسب نیست، از موارد دیگر سلب حق حضانت از سوء استفاده کنندگان می باشد.

باید توجه داشت که اشتغال کودکان به حرفه های مفید و فاقد مانع به لحاظ قانونی، در صورتی که کودک به سن تمیز لازم برای تشخیص مسائل ابتدایی اقتصادی رسیده باشد و چنین اشتغالی به نفع اقتصاد خانواده و به نفع خود کودک باشد، موردی ندارد.

• تکرار ضرب و جرح نامتعارف

تنبیه کردن و حتی کتک زدن کودک از طرف والدین اگر برای تادیب و تربیت او ضرورت داشته باشد و در مورد تنبیه بدنی او اگر در حد متعارف رفتار شود و افراط انجام نگیرد، از لحاظ قانونی مجاز می باشد.

آنچه باعث محرومیت والدین از حق حضانت شان می شود، افراط در ضرب و شتم کودکان و ایراد صدمات بدنی نامتعارف به آنها است.

• جنون و بیماری های روانی

همچنین اگر هر کدام از والدین دچار جنون و زوال عقل باشند و یا وضعیت روانی ایشان به گونه ای باشد که برای اداره زندگی خود نیز محتاج کمک و پرستاری دیگران باشند و یا داروهای اعصاب و روان بسیار قوی مصرف کرده و تحت نظر پزشک به دفعات قرار بگیرند. به احتمال زیاد از حق حضانت خود در خصوص اطفال شان محروم خواهند شد.

• بیماری های مسری و واگیردار

برخورداری از هرگونه بیماری مسری و واگیردار که احتمال عقلایی گرفتار شدن دیگران در صورت در مجاورت قرار گرفتن با آن فرد برود، باعث می شود تا شخصی که دارای این نوع بیماری است از زندگی کردن با کودکان و حضانت از اطفال ممنوع شود.

• ازدواج مجدد مادر

در مورد مادر طفل اگر در مدت اولویت نسبت به حضانت، ازدواج کند و زوج اختیار نماید، حضانت از لحظه ی جاری شدن عقد، قابل اخذ توسط پدر میباشد و او نسبت به حضانت در صورت اعتراض در دادگاه، مقدم می گردد.

نحوه ی اثبات موانع حضانت در دادگاه :

1.  موانع حضانت گاهی با شهادت شهود و گاهی با گزارش پزشکی قانونی، از جمله درباره ی ضرب و جرح اطفال امکان پذیر است.
2. جهت اثبات بیماری های واگیر و مسری و اعتیاد به مواد مخدر نیز تایید پزشک متخصص لازم است.
3. اثر اثبات هر یک از موانع اخذ حضانت، واگذاری آن به طرف مقابل (همسر فرد دارای ممنوعیت استفاده از حضانت ) می باشد.
4. اخذ حضانت با گرفتن حکم از دادگاه خانواده امکان پذیر می باشد که در محل اقامت خوانده قرار دارد.

جهت کسب دانش و معلومات کافی ، در زمینه حضانت و موانع حضانت از طفل با گروه وکلای حکمت و وکلای و مشاوران حقوقی آن تماس حاصل فرمائید .

جهت مشاوره حقوقی با وکیل خانواده، وکیل پایه یک دادگستری با شماره تلفن 09120170676 – 09123439500 تماس بگیرید.